Podstawowym celem projektu nowelizacji ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/57/UE z 16 kwietnia 2014 r. w sprawie sankcji karnych za nadużycia na rynku (dyrektywa w sprawie nadużyć na rynku), a także wdrożeniu do polskiego prawa Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylającego Dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE.
Wymogi unijne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/57/UE z 16 kwietnia 2014 zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia sankcji karnej w maksymalnym wymiarze wynoszącym co najmniej 4 lata pozbawienia wolności za wykorzystywanie informacji poufnych, udzielanie rekomendacji lub nakłanianie do wykorzystania informacji poufnych i za manipulacje na rynku finansowym oraz wprowadzenia sankcji karnej w maksymalnym wymiarze wynoszącym co najmniej 2 lata pozbawienia wolności za bezprawne ujawnianie informacji poufnych. Zgodnie z dyrektywą sankcje karne za najpoważniejsze nadużycia mają być nakładane zarówno na osoby fizyczne, jak i osoby prawne, przy czym osoby prawne mają podlegać sankcjom obejmującym zarówno grzywny karne jak i kary pieniężne niemające charakteru karnego.
Z kolei rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku wprowadza oraz doprecyzowuje definicję manipulacji na rynku oraz definicję informacji poufnych, reguluje także, czym jest wykorzystywanie informacji poufnych oraz w jakich wypadkach wykorzystanie informacji jest czynnością dozwoloną.
Rozporządzenie zobowiązuje państwa członkowskie między innymi do ustanowienia w prawie krajowym odpowiednich uprawnień nadzorczych umożliwiających im sprawowanie nadzoru nad prawidłowym przebiegiem transakcji na rynku kapitałowym, jak też ustanowienie sankcji administracyjnych za wskazane w rozporządzaniu naruszenia.
Proponowane zmiany
Rządowy projekt ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw ustanawia karę w wysokości 5 000 000 zł lub karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, lub zastosowania obu tych kar łącznie za wykorzystanie informacji poufnych i dokonanie manipulacji. W myśl postanowień projektu ujawnienie informacji poufnej, ujawnienie informacji wewnętrznej, udzielenie rekomendacji lub nakłonienie do nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, których dotyczy informacja poufna było zagrożone grzywną do 2 000 000 zł albo karą pozbawienia wolności do lat 4, albo obu tym karom łącznie. Za niewypełnianie poszczególnych obowiązków wynikających z rozporządzenia MAR projekt ustawy przewiduje karę pieniężną do wysokości 4 150 000 zł, lub do kwoty stanowiącej równowartość 2 proc. całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy.
Projekt przewiduje możliwość nałożenia przez Komisję Nadzoru Finansowego kary pieniężnej w wysokości 2 075 000 zł na osobę fizyczną lub 4 150 000 zł na inne podmioty za sporządzanie lub rozpowszechnienie rekomendacji inwestycyjnej lub innej informacji rekomendującej lub sugerującej strategię inwestycyjną z naruszeniem art. 20 ust. 1 wskazanego wyżej rozporządzenia z 16 kwietnia 2014 lub za nienależyte wykonanie lub naruszenie obowiązków wynikających z art. 19 rozporządzenia z 16 kwietnia 2014 r., dotyczących zawierania na własny rachunek transakcji przez osoby zajmujące funkcje zarządcze.
Omawiany projekt nowelizacji ustawy instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw trafi teraz pod obrady rządu.