Działalność pocztowa w Polsce jest regulowana przez Urząd Komunikacji Elektronicznej. Zgodnie z Prawem pocztowym usługę pocztową stanowi zarobkowe, wykonywane w obrocie krajowym lub zagranicznym:
- przemieszczanie przesyłek pocztowych oraz druków bezadresowych, jeżeli jest wykonywane łącznie z przynajmniej jedną spośród ww. czynności;
- przesyłanie przesyłek pocztowych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli na etapie przyjmowania, przemieszczania lub doręczania przekazu informacyjnego przyjmują one fizyczną formę przesyłki listowej
- prowadzenie punktów wymiany umożliwiających przyjmowanie i wymianę korespondencji między podmiotami korzystającymi z obsługi tych punktów;
- realizowanie przekazów pocztowych.
Aby jednak nie musieć starać się o wpisanie do prowadzonego przez UKE Rejestru Operatów Pocztowych można wykonywać działalność pocztową polegająca na przyjmowaniu, sortowaniu, przemieszczaniu i doręczaniu druków bezadresowych, a także działalność wykonywaną przez agenta pocztowego na podstawie umowy agencyjnej zawartej z operatorem zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jak i działalność pocztowa wykonywaną przez podwykonawcę w imieniu operatora pocztowego na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej.
Własna placówka Poczty Polskiej? Czemu nie
Choć działalność agencyjna jest wiązana głównie z alternatywnymi operatorami, Poczta Polska również oferuje tego typu umowy.
Poczta Polska informuje, że agentem pocztowym może zostać każdy przedsiębiorca – osoba fizyczna lub prawna, który zobowiązuje się w ramach umowy agencyjnej do zawierania umów na świadczeniu usług w imieniu Poczty Polskiej S.A. Co ważne: działalność agencyjna nie wyklucza prowadzenia przez agenta dodatkowej działalności gospodarczej.
Aby starać się o podpisanie umowy z operatorem wyznaczonym należy posiadać zarejestrowaną działalność gospodarczą lub być gotowym do jej prowadzenia. Ponadto trzeba dysponować lokalem (może być wynajęty). W zamian Poczta zaoferuje szkolenia, oprogramowanie, sprzęt eksploatacyjny niezbędny do realizacji usług pocztowych, druki i materiały niezbędne do zapewnienia prawidłowej realizacji usług pocztowych, elementy wizualizacji zewnętrznej i wewnętrznej oraz wsparcie marketingowe.
Podstawą współpracy jest umowa agencyjna oparta na przepisach Kodeksu cywilnego. Umowa agencyjna określa m.in.: zakres usług świadczonych w agencji pocztowej, godziny pracy agencji, wykaz wyposażenia, sposób rozliczeń i stawki prowizji dla agenta. Wynagrodzenie agenta pocztowego, w zależności od zakresu wykonywanych usług, czasu pracy agencji oraz innych uwarunkowań, może zostać określone w formie kwoty gwarantowanej lub prowizji.
Poczta Polska podpisuje umowy agencyjne na podstawie z zapotrzebowania w konkretnych regionach. Zgodnie z nową polityką operatora coraz więcej placówek znika z rynku - cięcia kosztów dotyczą głównie małych miejscowości i wsi. Jednocześnie diametralnie rośnie liczba placówek w większych ośrodkach. To pokazuje, że operator wyznaczony mocno walczy o klientów w miastach, gdzie musi rywalizować również z niezależnymi operatorami.
W InPost - franczyza
Z kolei u największego polskiego operatora prywatnego współpraca opiera się na franczyzie. Franczyzobiorca nie ponosi żadnych opłat licencyjnych związanych z rozpoczęciem współpracy. - Jedyny koszt stanowi dzierżawa terminala z oprogramowaniem pocztowym, który dodatkowo umożliwia dokonywanie doładowań do polskich sieci telefonii. Biorąc jednak pod uwagę perspektywę potencjalnych przychodów, koszt ten jest niewielki - wynosi zaledwie kilkadziesiąt złotych miesięcznie – informuje Janusz Jank, Dyrektor ds. Strategicznych Relacji Biznesowych InPost.
Zadaniem franczyzobiorcy jest odpowiednie dostosowanie pomieszczenia, w którym prowadzona będzie działalność. InPost bezpłatnie dostarcza swoim partnerom całość wyposażenia punktów, łącznie z wagami i pieczątkami oraz oznakowaniem. Ponadto firma zapewnia: cykl szkoleń, wsparcie merytoryczne oraz doradztwo. Odpłatnie można skorzystać również z bieżącego wsparcia marketingowo-sprzedażowego, w tym wizualizacji punktu, ulotek oraz ich kolportażu. Potencjalny partner może także liczyć na pomoc w zakresie poszukiwania lokalizacji.
Główne źródło przychodów dla franczyzobiorcy stanowią prowizje od usług pocztowych – nadawania listów zwykłych, poleconych i ekspresowych czy sprzedaży znaczków oraz opakowań. Franczyzobiorca może również rozszerzyć swoją działalność o sprzedaż dodatkowych produktów - współpraca na zasadzie franczyzy obejmuje bowiem możliwość sprzedaży w POK usług finansowych oraz doładowań telefonicznych również na zasadach prowizyjnych.