Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID‑19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych [„Ustawa Antykryzysowa”] wprowadziła daleko idące odformalizowanie procesu budowlanego i ograniczenie obowiązków inwestora w odniesieniu do inwestycji związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. Omawia je ekspertka z Kancelarii Gessel.

Bez pozwolenia

Zgodnie z art. 12 Ustawy Antykryzysowej do projektowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w tym zmiany sposobu ich użytkowania, nie stosuje się regulacji szeroko rozumianego prawa budowlanego. Inwestor nie ma zatem obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę czy zgłoszenia robót budowlanych, respektowania wymogów dotyczących przeznaczenia nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, dostępu do drogi publicznej oraz ochrony zabytków. Musi jedynie niezwłocznie poinformować organ administracji architektoniczno-budowlanej o prowadzeniu robót budowlanych lub zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. W przypadku zaś robót budowlanych, które wymagałyby uzyskania pozwolenia na budowę zgodnie z ustawą Prawo budowlane, dodatkowo musi zapewnić kierownictwo i nadzór nad robotami przez osoby o odpowiednich uprawnieniach budowlanych.

Trwa ładowanie wpisu

Obowiązek poinformowania organu architektoniczno-budowlanego, został wprowadzony 1 kwietnia 2020 r., ale odnosi się również do robót budowlanych i zmian przeznaczenia sprzed tej daty, o ile dotyczą one obiektów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19.

Tarcza 2.0

Nowelizacja przepisów określana jako Tarcza 2.0 zakłada odpowiednie stosowanie opisanych wyżej regulacji do obiektów budowlanych dotyczących utrzymania ciągłości działania istotnych usług, w szczególności w zakresie telekomunikacji, łączności publicznej, transportu, świadczeń zdrowotnych, energii, handlu, gospodarki wodnej lub kanalizacyjnej, oczyszczania ścieków, porządku publicznego i obronności.

Przepisów prawa budowlanego nie stosuje się więc także do projektowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i rozbiórki takich obiektów. O prowadzeniu robót budowlanych należy poinformować organ administracji architektoniczno-budowlanej, a w odniesieniu do robót wymagających pozwolenia na budowę ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego i kierownika budowy.

Informacja musi określać rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Ustawa nie ustala innych wymogów formalnych dla tej informacji i nie uzależnia rozpoczęcia robót od poinformowania organu, a tym bardziej od jego zgody. Jeżeli prowadzenie robót powoduje zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, organ administracji architektoniczno-budowlanej, niezwłocznie ustala w decyzji wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń prowadzenia robót, a inwestor ma obowiązek zastosować się do decyzji.

Zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie

Tarcza 2.0 zwalnia inwestora z obowiązku uzyskania pozwolenia przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego (art. 31zy1). Już złożone wnioski o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, co do których nie wydano decyzji o pozwoleniu, traktuje się jak zawiadomienie o zakończeniu budowy przewidziane w prawie budowlanym. Organ ma 14 dni na zgłoszenie sprzeciwu w odniesieniu do tych wniosków-zawiadomień. Jeżeli sprzeciw nie zostanie zgłoszony albo organ wyda zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, będzie można przystąpić do użytkowania obiektu.

Powyższe zwolnienie nie dotyczy jednak szeroko rozumianej samowoli budowlanej (tj. okoliczności, o których mowa w art. 49 ust. 5 i w art. 51 ust. 4 ustawy Prawo budowlane). Tu nadal istnieje obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę.

Iwona Gielo-Benza, paralegal