Firma zatrudniająca 230 osób prowadząca pracowniczy program emerytalny (PPE) chciałaby zwolnić się z obowiązku tworzenia PPK. Czy wystarczy, że warunki, od których zależy to zwolnienie, będzie spełniać 1 stycznia 2020 r., czyli w dniu, w którym ustawa o PPK zacznie mieć do niej zastosowanie?
Nie, nie wystarczy. Warunki zwalniające z obowiązku tworzenia pracowniczych planów kapitałowych (PPK) firma prowadząca PPE musi spełniać zarówno w dniu, w którym byłaby objęta reżimem ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (ustawa o PPK), jak i później. Jeśli stan faktyczny w zakresie prowadzonego PPE ulegnie zmianie, może zwolnienie utracić.
Warunki, o których mowa, to zgodnie z art. 133 ust. 1 ustawy o PPK posiadanie zarejestrowanego PPE, do którego przystąpiło co najmniej 25 proc. osób zatrudnionych oraz odprowadzanie za nie składki podstawowej do PPE w wysokości co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPE.
Firmy, które spełniają te warunki na dzień objęcia ich reżimem ustawy, nie muszą wdrażać u siebie PPK. Przy czym warunki te powinny spełniać w zasadzie cały czas. Jak wynika z art. 133 ust. 2 ustawy o PPK, pracodawca traci bowiem takie zwolnienie, począwszy od dnia:
  • zawieszenia naliczania i odprowadzania składek podstawowych do PPE w okresie przekraczającym 90 dni;
  • ograniczenia wysokości odprowadzanych składek podstawowych do PPE poniżej 3,5 proc. wynagrodzenia;
  • likwidacji PPE;
  • opóźnienia w odprowadzaniu składek podstawowych do PPE przekraczającego 90 dni, które wynikło z jego celowego działania;
  • następującego po dniu 1 stycznia albo 1 lipca danego roku, jeżeli według stanu na ten dzień w PPE uczestniczy mniej niż 25 proc. osób zatrudnionych u tego pracodawcy.
Jeśli zatem pracodawca 1 stycznia 2020 r. (czyli w dniu objęcia ustawą o PPK pracodawców zatrudniających co najmniej 50 osób, do której to grupy należy) będzie prowadził PPE na warunkach zwalniających z PPK, ma prawo nie tworzyć tego programu, choć oczywiście może, jeśli będzie chciał prowadzić równolegle PPE i PPK.
W sytuacji jednak, gdy zdecyduje się skorzystać ze zwolnienia z PPK, musi pilnować, czy nie zaszła żadna z wymienionych w art. 133 ust. 2 ustawy przesłanek. Jeśli tak się stanie i np. 1 lipca 2020 r. okaże się, że zmniejszył się stan partycypacji osób zatrudnionych w PPE (spadł poniżej wymaganych 25 proc.), taki pracodawca od dnia następującego po tym dniu, czyli tu od 2 lipca 2020 r., będzie zobowiązany stosować ustawę o PPK. Oznacza to, że będzie miał obowiązek wybrać instytucję finansową i zawrzeć z nią umowę o zarządzanie i umowę o prowadzenie PPK. Powstaje pytanie, jak ustalić terminy na zawarcie tych umów?
Należy przyjąć, że termin określony w art. 133 ust. 2 ustawy o PPK (w naszym przykładzie 2 lipca 2020 r.), czyli termin, od którego ustawa o PPK zacznie mieć zastosowanie do tego pracodawcy, zastąpi termin, o którym mowa w art. 134 ustawy o PPK (terminy, w których ustawa ma mieć zastosowanie do poszczególnych grup podmiotów). Oznacza to, że od tego dnia (tu 2 lipca 2020 r.) należy, zgodnie z zasadami opisanymi w art. 134 ust. 2 i 3, ustalić terminy na zawarcie obu wymienionych wyżej umów. Pracodawca, który skorzystał ze zwolnienia z PPK, do którego ze względu na spadek partycypacji w PPE poniżej 25 proc. ustawa o PPK zacznie mieć zastosowanie np. od 2 lipca 2020 r., powinien zawrzeć umowę o prowadzenie najpóźniej do 10 listopada 2020 r. (do 10. dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia objęcia tego pracodawcy reżimem ustawy), a umowę o zarządzanie do 27 października tego roku (nie później niż 10 dni roboczych przed upływem terminu, w którym powinien on zawrzeć umowę o prowadzenie PPK).