Jak założyć firmę w Niemczech?

Nie ma różnicy, czy ktoś posiada niemieckie obywatelstwo, czy też go nie posiada. Wystarczy mieć obywatelstwo jednego z krajów Unii Europejskiej, aby zarejestrować firmę w Niemczech. Procedura otwarcia jest bardzo prosta i w ciągu kilku minut dokonuje się zgłoszenia wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Petent wychodzi z Wydziału Ewidencji Gospodarczej z gotowym zaświadczeniem potwierdzającym otwarcie działalności, które nazywa się Gewerbeschein. Koszty otwarcia jednoosobowej firmy w Niemczech są niewielkie. Płaci się niewielką opłatę za rejestrację i otwiera bieżące konto w banku (Girokonto). Koszty firmy na samym starcie są zatem niewielkie. Rzecz jasna, pewne branże i zawody wymagają w Niemczech (jak i w Polsce) specjalnych kwalifikacji, by móc je świadczyć w formie działalności gospodarczej.

Wybór formy prawnej

Decydując się na rozpoczęcie działalności, należy dokonać wyboru formy prawnej jej prowadzenia. W praktyce wybierane są następujące formy:

• przedstawicielstwo (Repräsentanz),
• samodzielny oddział (eingetragene Zweigniederlassung),
• działalność na własny rachunek (Tätigkeit im eigenen Namen),
• spółka cywilna (Gesellschaft bürgerlichen Rechts),
• spółka jawna (oHG offene Handelsgesellschaft),
• spółka komandytowa (KG Kommanditgesellschaft),
• spółka z o.o. (GmbH - Gesellschaft mit beschränkter Haftung).

Rejestracja działalności na własny rachunek

Bardzo ważne jest, żeby jeszcze przed podjęciem procedury administracyjnej sprawdzić we właściwej izbie przemysłowo-handlowej czy istnieje konieczność uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie danej działalności. Koncesje są wymagane w przypadku prowadzenia m.in. działalności gospodarczej w gastronomii, transporcie, handlu obwoźnym, ubezpieczeniach, ochronie, handlu bronią i materiałami niebezpiecznymi.

Każdą działalność gospodarczą wykonywaną na terenie Niemiec należy zarejestrować w urzędzie do spraw gospodarczych właściwym dla siedziby przedsiębiorstwa. Wymagane jest złożenie m.in.:

• wypełnionego formularza, w którym będzie opisana działalność gospodarcza,
• umowy kupna, dzierżawy lub najmu nieruchomości wykorzystywanej dla prowadzenia działalności gospodarczej,
• przy zawodach wymagających legitymowania się odpowiednim wykształceniem np. przy zawodach rzemieślniczych należy przedstawić dowód o dopuszczeniu do działalności rzemieślniczej z odpowiedniej izby rzemieślniczej.

Następnie, po dokonaniu rejestracji, urząd do spraw gospodarczych przesyła informację o zarejestrowaniu firmy do urzędu skarbowego (Finanzamtu).

Do uzyskania wpisu w urzędzie ds. gospodarczych zobowiązany jest każdy przedsiębiorca. Spółki kapitałowe są zobowiązane niezależnie od rodzaju działalności do dokonania wpisu do rejestru handlowego.

Właściciel firmy jednoosobowej w Niemczech może sam - bez współudziału z innymi - decydować o firmie. W niemieckiej firmie jednoosobowej obowiązuje zasada odpowiedzialności osobistej przedsiębiorcy - nawet własnym majątkiem.

W przypadku przeniesienia siedziby firmy w obrębie tej samej miejscowości lub dokonania rozszerzenia czy zmiany zarejestrowanego przedmiotu działalności lub nazwy firmy, fakt ten należy zgłosić niezwłocznie w urzędzie ds. gospodarki.

Można także otworzyć w Niemczech oddział przedsiębiorstwa funkcjonującego w Polsce. Nazwa przedsiębiorstwa może być taka sama jak w Polsce, z tym że do nazwy należy dodać określenie "Zweigniederlassung". Oddział podlega wpisowi do rejestru handlowego. Aby uzyskać wpis, należy złożyć notarialnie potwierdzony wniosek w niemieckim sądzie rejestrowym. Powinien on zawierać m.in.: adres siedziby oddziału, przedmiot działalności oddziału, dane osoby kierującej oddziałem, dane o kapitale oddziału, informację o rejestrze i numerze wpisu firmy matki, formę prawną przedsiębiorstwa i właściwe dla niego prawo, przetłumaczoną na język niemiecki umowę spółki bądź statut przedsiębiorcy ze wszystkimi notarialnie poświadczonymi zmianami, przedmiot działalności firmy matki, dane osób uprawnionych do reprezentowania przedsiębiorstwa, notarialnie poświadczone wzory podpisów członków zarządu.

Dodatkowo do wniosku trzeba dołączyć bilans i certyfikat biegłego rewidenta, z którego będzie wynikać, że firma rzeczywiście zarządzana jest w całości z siedziby zlokalizowanej w Polsce i tam prowadzona jest zasadnicza działalność. Wszystkie te dokumenty muszą być notarialnie lub sądownie poświadczone oraz przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego. Dalej trzeba zgłosić oddział do właściwego urzędu gospodarczego.

Jeśli z jakiejkolwiek przyczyny zdecydujemy się zamknąć jednoosobową działalność gospodarczą w Niemczech - wówczas należy złożyć wypełniony druk Gewerbe-Abmeldung (przykład).