Tarcza antykorupcyjna to rządowy projekt działań cywilnych i wojskowych służb specjalnych (Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego), który został powołany decyzją premiera Donalda Tuska w 2008 r. Jak wynika z informacji opublikowanych na stronie KPRM, jest on nastawiony przede wszystkim na prewencję: sprawdzanie osób zaangażowanych w projekty pod kątem ewentualnego konfliktu interesów, sprawdzanie firm doradczych i ewentualnych kontrahentów oraz analizowanie praktyki "w celu usunięcia wadliwych rozwiązań mogących skutkować stratami dla Skarbu Państwa."

Według informacji przesłanej przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów w odpowiedzi na pytania PAP, tarczą korupcyjną objęte są w tej chwili 24 projekty, głównie informatyczne, ale także inwestycje oraz prywatyzacje i przetargi, nadzorowane przez różne resorty i urzędy. Projekty podlegają ochronie najczęściej na wniosek samych zainteresowanych.

Najwięcej, bo po pięć prowadzą resorty sprawiedliwości i zdrowia. Wśród projektów Ministerstwa Zdrowia objętych specjalnym nadzorem znalazły się zaprojektowanie, realizacja i nadzór gwarancyjny systemów "Elektronicznej Platformy Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych" (P1) oraz - rozpatrywana jako oddzielny punkt - budowa infrastruktury techniczno-systemowej tejże Platformy wraz z usługą jej utrzymania. Oboma sprawami zajmuje się podległe MZ Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia.

Wielki biznes nie musi dbać o klientów. Za straty zapłacą podatnicy
Wielki biznes nie musi dbać o klientów. Za straty zapłacą podatnicy

Zobacz również

Poza tym, także dobiegająca już końca budowa Szpitala Pediatrycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zakup leków antyretrowirusowych koordynowany przez Krajowe Centrum ds. AIDS oraz zakup sprzętu medycznego w ramach narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.

Projekty Ministerstwa Sprawiedliwości, które według KPRM obejmuje tarcza, to wdrożenie protokołu elektronicznego w postępowaniu cywilnym i wykonawczym, budowa i funkcjonowanie Systemu Dozoru Elektronicznego, nadzór nad zakupami wspólnymi realizowanymi przez Sąd Apelacyjny w Krakowie oraz przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oraz sprzedaż sześciu Ośrodków Szkoleniowych Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury i proces likwidacyjny Ośrodka Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Bartkowej. PAP nie udało się do czasu publikacji depeszy uzyskać od MS informacji o postępach w tym ostatnim projekcie.

Oprócz tego tarczą antykorupcyjną osłania się także "Wdrożenie systemu digitalizacji akt postępowań przygotowawczych oraz utworzenie lokalnych i centralnego repozytorium akt w postaci cyfrowej w powszechnych jednostkach prokuratury" prowadzone przez Prokuraturę Generalną. PAP nie udało się do czasu publikacji depeszy uzyskać od PG informacji o stopniu realizacji tego projektu.

Pod lupą służb są także Centrala Farmaceutyczna "Cefarm" SA, Grupa PHN S.A (Polski Holding Nieruchomości S.A.) oraz sprzedaż nieruchomości położonych w Warszawie przy ul. Moniuszki, Jasnej oraz Woronicza - wszystkie trzy w gestii Ministerstwa Skarbu Państwa. A ponadto, wdrożenie przez Bank Gospodarstwa Krajowego Centralnego Systemu Bankowego i Nowej Bankowości Elektronicznej.

Z projektów resortu finansów działaniami osłonowymi objęta jest kontynuacja realizacji projektu "Program e-Cło" oraz proces legislacyjny nowelizacji ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

Tarcza ma także chronić dwa projekty nadzorowane przez Ministerstwo Rolnictwa: budowę systemu informatycznego wspomagającego obsługę świadczeń emerytalno-rentowych rolników na lata 2015-2019 oraz usługi operatorskie sieci WAN na lata 2015-2019.

A także prowadzony przez MSW projekt pl.ID, ogłoszoną przez UKE aukcję na rezerwację częstotliwości z pasma 800 MHz oraz sprzedaż nieruchomości przez Polską Akademię Nauk i budowę polskiej ambasady w Berlinie.

Centralne Biuro Antykorupcyjne, dla którego zapobieganie korupcji jest jednym z głównych zadań, odmówiło PAP komentarza na temat zawartości listy, jej aktualności oraz działań podejmowanych w ramach tarczy.

Jak wyjaśniał podczas niedawnej konferencji szef CBA Paweł Wojtunik, tarcza "polega na zinstytucjonalizowanej współpracy pomiędzy nami a beneficjentami środków unijnych i uczestnikami innych najważniejszych zamówień publicznych czy inwestycji."

"Jest to taka dodatkowa procedura, która powoduje, że z jednej strony instytucje czy firmy realizujące największe projekty mogą zwrócić się do nadzorujących ten projekt ministrów o objęcie takiego projektu osłoną antykorupcyjną ze strony służb specjalnych. Jeżeli premier wyraża zgodę - oczywiście po naszych rekomendacjach - to ta współpraca zostaje niejako zalegalizowana"- tłumaczył szef CBA. Ocenił wówczas jednak, że projekt tarczy antykorupcyjnej jest "mało rozumiany w naszym kraju" i "narosło" wokół niego "wiele mitów".

Gdy podjęto decyzję o powołaniu tarczy, opozycja zarzucała, że pomysł tarczy jest szczytny, ale niesie ze sobą niebezpieczeństwo "wciągnięcia służb w proces decyzyjny dotyczący prywatyzacji czy zamówień". W 2009 r., po wybuchu tzw. afer stoczniowej (chodziło o próbę sprzedaży stoczni tajemniczej firmie z Kataru, która ostatecznie wycofała się z transakcji) oraz hazardowej (dwaj politycy PO mieli wpływać na kształt nowej ustawy o grach losowych, tak by była korzystna dla biznesmenów z branży hazardowej), ówczesny szef CBA Mariusz Kamiński zarzucał Tuskowi, że tarcza była jedynie "pustym hasłem".

Szczegóły projektu były początkowo utajnione, a kilkuletnią batalię sądową o ujawnienie szczegółów decyzji powołania tarczy prowadziła Antykorupcyjna Koalicja Organizacji Pozarządowych, do której należą m.in. Fundacja Batorego czy Watchdog Polska. (PAP)

mww/ jzi/