Prowadzę małą gastronomię. Lokal ma powierzchnię 9 mkw. Piekę pizzę, którą podaję w naczyniach jednorazowego użytku. Ponadto sprzedaję napoje bezalkoholowe i alkoholowe, które serwuję w naczyniach wielokrotnego użytku. Sanepid przeprowadził u mnie kontrolę. W jej trakcie stwierdzono naruszenie wymagań higienicznych i zdrowotnych, m.in. brak dodatkowej umywalki do mycia rąk w kuchni i zlewozmywaka dwukomorowego z przeznaczeniem do mycia sprzętu podręcznego i mycia żywności. Nie zgadzam się z tymi ustaleniami. W lokalu zatrudniam tylko jedną osobę, odpowiednie umywalki z ciepłą i zimną wodą są w toaletach, są też zlewozmywaki, ale jednokomorowe. Czy przepisy określają normy dotyczące punktów poboru wody?
Regulacje te są bardzo enigmatyczne. Jak wynika z przepisów rozdziału V załącznika II rozporządzenia (WE) nr 852/2004: „Pomieszczenia żywnościowe muszą być utrzymywane w czystości i zachowane w dobrym stanie i kondycji technicznej. Musi być dostępna odpowiednia liczba umywalek, właściwie usytuowanych i przeznaczonych do mycia rąk. Umywalki do mycia rąk muszą mieć ciepłą i zimną bieżącą wodę, muszą być zaopatrzone w środki do mycia rąk i do higienicznego ich suszenia”. Czytamy w nim również, że „W miarę potrzeby należy stworzyć takie warunki, aby stanowiska do mycia żywności były oddzielone od umywalek. W miarę potrzeby muszą być stosowane odpowiednie urządzenia do czyszczenia oraz dezynfekcji narzędzi roboczych oraz wyposażenia. Urządzenia te muszą być skonstruowane z materiałów odpornych na korozję i muszą być łatwe do czyszczenia oraz muszą posiadać odpowiednie doprowadzenie ciepłej i zimnej wody. Wszelkie przedmioty, instalacje i sprzęty pozostające w kontakcie z żywnością muszą być skutecznie czyszczone oraz, w miarę potrzeby, dezynfekowane. Czyszczenie i dezynfekowanie musi odbywać się z częstotliwością zapewniającą zapobieganie jakiemukolwiek ryzyku zanieczyszczenia. Wyposażenie musi być tak skonstruowane, z takich materiałów i utrzymywane w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia”.
Z przedstawionych wyżej przepisów nie wynika obowiązek posiadania kilku umywalek do mycia rąk - ma to być „odpowiednia liczba umywalek, właściwie usytuowanych”.
Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 pozostawiło do rozstrzgnięcia organom inspekcji sanitarnej kwestię liczby i usytuowania umywalek do mycia rąk. Z przywołanych powyżej regulacji nie wynika także wprost obowiązek posiadania przez przedsiębiorcę dwukomorowego zlewozmywaka. W ramach wymagań dla sprzętu wskazano jedynie, by był on tak skonstruowany, z takich materiałów i utrzymywany w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia.
Z uwagi na to, że przepisy dają organom dużą swobodę w wyznaczeniu wymagań sanitarnych w lokalu gastronomicznym, przedsiębiorca tym bardziej mieć powinien otrzymać jasne i wyczerpujące uzasadnienie, czym się kierował organ, stawiając takie, a nie inne wymagania.
Podobnie stwierdził w analogicznej sytuacji Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 30 stycznia 2018 r. (sygn. akt IV SA/Gl 994/17). Podkreślił przy tym, że w postępowaniach przeprowadzanych przez organy urzędowej kontroli żywności stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Wynika z tego jednoznaczny wniosek, że wydawane w toku nadzoru sanitarnego decyzje muszą w pełni odpowiadać wymogom decyzji administracyjnych, a organy inspekcji sanitarnej zobowiązane są ściśle przestrzegać reguł proceduralnych. Zdaniem sądu, jeżeli kontrolerzy ocenili, że umywalek jest za mało, to powinni odpowiednio uzasadnić swoją decyzję. „Jedna z podstawowych zasad procedury administracyjnej, zasada prawdy obiektywnej przedstawiona w art. 7 k.p.a., obliguje organ administracji publicznej do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Celowi temu służyć ma obowiązek przeprowadzenia wnikliwego postępowania wyjaśniającego, z wyniku którego organ ma obowiązek złożyć sprawozdanie w sporządzanym z urzędu uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia. W tym też uzasadnieniu strona ma prawo znaleźć wyjaśnienie zasadności przesłanek, którymi kierował się organ przy załatwieniu sprawy, a także umówienie przepisów stanowiących prawno-materialną podstawę stanowiska organu” – dodał sąd w uzasadnieniu.ⒸⓅ
Podstawa prawna
Art. 107 par. 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.).
Pkt 1 i 4 rozdział I, pkt 2 II i pkt 1 lit. a i lit. b rozdziału V załącznika II rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.Urz. UE z 2004 r. L.139, s. 1).