Przedsiębiorca nie będzie już ograniczony terminem na modyfikację daty zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej. Bez żadnych konsekwencji będzie mógł ją skorygować w dowolnym dla siebie czasie.
Prowadzący firmę musi zadbać o aktualność i poprawność danych wpisanych do CEIDG. Zwłaszcza że przepisy przewidują domniemanie prawdziwości informacji zawartych w rejestrze. Dotychczasowe przepisy u.s.d.g. i obecne u.c.e.i.d.g. nakładają na prowadzącego przedsiębiorstwo obowiązek zgłaszania zmian danych zamieszczonych w CEIDG. Jednak po 30 kwietnia, w związku z wprowadzeniem podziału wiadomości na ewidencyjne i informacyjne [patrz s. 4–5], jak już pisaliśmy wcześniej, odmiennie przedstawia się termin na ich aktualizację. O ile te pierwsze muszą być, tak jak dotychczas, zgłoszone w ciągu siedmiu dni od dokonania zmiany, to zgłoszenie tych drugich nie będzie po 30 kwietnia obwarowane żadnym terminem.
Zaufanie do przedsiębiorców
Do danych informacyjnych zaliczono m.in. wiadomości o zawieszeniu, rozpoczęciu i zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. Zatem po 30 kwietnia przedsiębiorca nie będzie już obligowany siedmiodniowym terminem do dokonania takiej zmiany we wpisie. Zgłoszenia powyższych wiadomości będzie mógł dokonać w dowolnym czasie od pojawienia się okoliczności powodujących konieczność złożenia wniosku o zmianę lub wykreślenie wpisu. Przy czym oczywiście powinien tego dokonać w takim zakresie, aby wpis zawierał dane zgodne z faktycznym stanem rzeczy.
Jak wskazano w uzasadnieniu, rejestr CEIDG ma służyć jako zbiór danych o przedsiębiorcy, kierowanych do innych uczestników obrotu gospodarczego. Ustawodawca uznał więc, że należy przedsiębiorcy zaufać, dlatego dał mu swobodę i zarazem obciążył go odpowiedzialnością za decyzje podejmowane w zakresie publikowania danych dotyczących jego działalności. Ustawodawca zauważył też, po ponad pięcioletniej praktyce funkcjonowania rejestru CEIDG, że termin siedmiu dni nie był przez przedsiębiorców przestrzegany. Dlatego też zdecydował się na jego wydłużenie w mniej istotnych kwestiach.
Ale obowiązek szybkiego informowania o zmianach dotyczyć będzie nadal takich danych jak adres, PKD czy firma. Ustawodawca tłumaczy, że utrzymanie tego terminu względem danych ewidencyjnych jest konieczne ze względu na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego.
Korekta nawet po zaprzestaniu działalności
Dotychczas jeśli przedsiębiorca wskazał we wniosku datę zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej i następnie jego wpis został wykreślony z CEIDG – nie miał już możliwości dokonania korekty tej daty. Pomyłki dotyczyły w szczególności błędnego rozumienia daty zaprzestania działalności gospodarczej, którą był ostatni dzień jej wykonywania.
Natomiast przedsiębiorca często wpisywał dzień, od którego nie prowadzi działalności gospodarczej, a więc dzień kolejny. Aby dokonać korekty, niezbędne było zatem sprostowanie wpisu na podstawie dotychczasowego art. 35 ust. 3 u.s.d.g., co wiązało się z długotrwałą procedurą administracyjną. Dlatego uznano, że należy umożliwić przedsiębiorcy korektę/zmianę błędnie wpisanej danej w każdym czasie, tak aby odzwierciedlić stan faktyczny.
Typowy przykład takiego błędu wskazuje nam Aleksandra Krawczyk-Giehsmann, adwokat z kancelarii SDZLEGAL SCHINDHELM Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy Sp.k. [przykład]
PRZYKŁAD
Jak wskazać termin
Przedsiębiorca planuje zaprzestanie działalności gospodarczej i wyrejestrowanie się z CEIDG z końcem maja. Powinien wskazać jako datę zaprzestania działalności gospodarczej ostatni dzień jej wykonywania, a zatem 31 maja. Wskazuje zaś zamiast tego pierwszy dzień niewykonywania działalności – tu 1 czerwca. Taka praktyka nie jest prawidłowa.
Dlatego teraz możliwa będzie korekta wpisu w opisywanej sytuacji – zmiana z 1 czerwca na 31 maja. Ten jeden dzień różnicy dla przedsiębiorców może mieć duże znaczenie – oznaczenie zaprzestania działalności na dzień 1 czerwca to bowiem obowiązek zapłaty pełnej składki zdrowotnej za czerwiec i proporcjonalnego opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne, mimo że przedsiębiorca już nie prowadzi działalności.
Cztery tysiące zbędnych postępowań
Opisywana zmiana ograniczy także często absurdalną dla przedsiębiorców liczbę wniosków o sprostowania, zmiany we wpisie, wykreślenia z urzędu, ponieważ przedsiębiorca np. pomylił się bądź też zmienił zdanie w zakresie daty zaprzestania itp. Czas poświęcany na wyjaśnienie takich spraw w postępowaniu administracyjnym utrudnia przecież prowadzenie działalności i wiąże się z koniecznością jego udziału w postępowaniu, choćby przez składanie wyjaśnień, oświadczeń oraz zaświadczeń. [ramka]
RAMKA
Nadal można będzie zapobiec nadużyciom
Choć w przypadku zmiany danych informacyjnych – przedsiębiorca ma teoretycznie dużą swobodę co do terminu dokonania aktualizacji (nie jest już obligowany 7-dniowym), to jednocześnie musi pamiętać, że wpis musi zawierać dane zgodne z rzeczywistym faktycznym stanem rzeczy. Istotne jest też to, że ustawodawca zabezpieczył się na wypadek, gdyby przedsiębiorca nadużył tej swobody. W takim przypadku urząd będzie mógł skorzystać albo z prawa do wykreślenia przedsiębiorcy z urzędu na podstawie art. 32 ust. 1 i 3 u.c.e.i.d.g. (niezgodność z rzeczywistym stanem rzeczy) albo ewentualnie doprowadzić do jego sprostowania na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 3 u.c.e.i.d.g. (sprostowanie wpisu m.in. ze względu na niezgodność z innymi rejestrami). ⒸⓅ
Jest jeszcze kolejny argument za zniesieniem siedmiodniowego terminu zmian w zakresie danych informacyjnych. Chodzi o konsekwencje dla przedsiębiorców z powodu domniemania prawdziwości danych zawartych we wpisie. W sytuacji bowiem, gdy wobec takiej osoby toczy się postępowanie, np. o sprostowanie daty zaprzestania, przedsiębiorca zdany jest na kilkutygodniowe, czasami kilkumiesięczne oczekiwanie na rezultat postępowania i zmianę tej danej z urzędu. Przez cały ten czas wpis w CEIDG zawiera nieprawdziwe dane, podczas gdy przedsiębiorca samodzielnie mógłby dokonać zmiany w ciągu jednego dnia. Takich postępowań toczy się rocznie ok. 4 tys.
Należy w tym miejscu wskazać również na korzyści, jakie płyną z podobnego rozwiązania, które wprowadzono poprzednią nowelizacją u.s.d.g. z 19 maja 2016 r. Na podstawie art. 64 ustawy nowelizującej u.s.d.g. dano wówczas przedsiębiorcom możliwość złożenia wniosku o niepodjęciu wykonywania działalności gospodarczej w tych przypadkach, kiedy nie mogli wcześniej tego zrobić, a we wpisach musieli wskazywać nieprawdziwe daty zaprzestania, chociaż nigdy działalności nawet nie rozpoczęli. Do tej pory nie odnotowano negatywnych skutków umożliwienia wstecznego wskazywania takiej informacji. Może to świadczyć o tym, że przedsiębiorcy najpierw dokonują wszelkich formalności i wyjaśnień w rejestrach ZUS i MF, a dane wpisywane do CEIDG traktują jako informacje wtórne.
Nie ma wpisu – jest wykroczenie
Ponadto przedsiębiorca zarówno dotychczas, jak i po 30 kwietnia powinien być świadomy odpowiedzialności za wykroczenie, którą ponosi w przypadku wykonywania działalności bez wpisu do właściwego rejestru lub w przypadku braku zmian danych objętych wpisem. Reguluje to art. 601 par. 1 i 2 ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 618, dalej: k.w.). Wysokość grzywny, którą obecnie sąd może orzec, wynosi od 20 zł do 5 tys. zł (art. 24 par. 1 k.w.).
Zmiana w CEIDG, a poprawki w wielu miejscach
Tak jak do tej pory zmiana wpisu w CEIDG takich danych, jak np.:
● nazwa firmy,
● adres do doręczeń,
powodować będzie od razu modyfikacje:
● wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON);
● aktualizacyjne, o których mowa w przepisach o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (NIP);
● płatnika składek w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych albo oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników (ZUS/KRUS);
● oświadczenia o wyborze przez przedsiębiorcę formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych albo wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, albo rezygnacji z wybranej formy opodatkowania;
● zawiadomienia o wyborze sposobu wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych albo zawiadomienia o rezygnacji z wybranego sposobu wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych;
● zawiadomienia o wyborze opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych co kwartał albo zawiadomienia o zaprzestaniu opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych co kwartał;
● zawiadomienia o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo zawiadomienia o zamiarze prowadzenia ksiąg rachunkowych;
● zawiadomienia o zawarciu z biurem rachunkowym umowy o prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo umowy o prowadzenie ewidencji przychodów, a także zawiadomienia o rozwiązaniu tych umów.
To znaczy, że nie trzeba wysyłać odrębnego zawiadomienia, np. przy zmianie adresu czy nazwy firmy w ww. sprawach do poszczególnych urzędów.
W przypadku przedsiębiorcy będącego płatnikiem składek wyłącznie na własne ubezpieczenia zmiana wpisu w CEIDG będzie, tak jak dotychczas, jednocześnie zmianą:
a) zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego albo do ubezpieczenia zdrowotnego,
b) zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny,
c) zgłoszenia wyrejestrowania z ubezpieczeń określonych w lit. a i b.