Jak już pisaliśmy, 1 stycznia 2018 r. wejdzie w życie rozporządzenie z 14 listopada 2017 r. o zmianie rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. poz. 2285; dalej: znowelizowane rozporządzenie). Wprowadza ono zmiany, które istotnie wpłyną na działalność szerokiego kręgu podmiotów związanych z budownictwem: od projektantów, przez inwestorów, deweloperów, aż po firmy zajmujące się wykonawstwem.
NIEWIELKIE PARKINGI BLIŻEJ OKIEN I GRANIC DZIAŁEK
● Jak po zmianach wygląda możliwość sytuowania w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej niezadaszonych parkingów?
Zgodnie z par. 19 znowelizowanego rozporządzenia, w przypadku parkingów liczących do 10 stanowisk postojowych dla samochodów osobowych włącznie, dopuszczalna odległość od okien pomieszczeń w budynku mieszkalnym, przeznaczonych na stały pobyt ludzi wynosi 7 m. Przed zmianami w takiej odległości można było urządzić jedynie parking z maksymalnie czterema stanowiskami. Ponadto przesądzono, że w przypadku tej wielkości parkingu stanowiska muszą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 3 m od granicy działki. Od tej podstawowej zasady przewidziano jednak odstępstwa. I tak zachowanie odległości od okien nie jest wymagane w przypadku parkingów niezadaszonych, składających się z jednego albo dwóch stanowisk postojowych, lokalizowanych przy budynkach jednorodzinnych. Inaczej ujmując: przy sytuowaniu do dwóch stanowisk postojowych przy zabudowie jednorodzinnej mogą być one zlokalizowane znacznie bliżej niż w odległości 7 m od okien.
Wskazane ograniczenia dotyczą „okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi”. Zgodnie z wciąż obowiązującym par. 4 znowelizowanego rozporządzenia, pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi to takie, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny. A to oznacza, że omawiane ograniczenia nie dotyczą okien od tych pomieszczeń, w których regularny pobyt będzie krótszy niż czterogodzinny. W sąsiedztwie takich pomieszczeń stanowiska postojowe można sytuować w mniejszej odległości.
Jeszcze jeden wyjątek dotyczy minimalnych odległości od granicy działki budowlanej. Przyjęto, że w przypadku stanowisk postojowych znajdujących się w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zagrodowej, minimalne (czyli trzymetrowe) odległości nie muszą zostać zachowane w przypadku niezadaszonych parkingów, składających się z maksymalnie dwóch stanowisk postojowych, jeżeli stykają się one z podobnymi, a więc niezadaszonymi parkingami dla samochodów osobowych na sąsiedniej działce. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że jednoznacznie ograniczono te wyjątki tylko do parkingów składających się z maksymalnie dwóch stanowisk postojowych. Nie będzie więc dopuszczalne sytuowanie przy granicy działki (z pominięciem minimalnej odległości 3 m) większej liczby stanowisk postojowych.
Przy okazji warto zwrócić uwagę, że w par. 3 pkt 25 znowelizowanego rozporządzenia dodano definicję parkingu. Jest to wydzielona powierzchnia terenu przeznaczona do postoju i parkowania samochodów, składająca się ze stanowisk postojowych oraz dojazdów łączących te stanowiska (jeżeli takowe akurat występują).
NOWOŚĆ Z POTENCJAŁEM: PODZIEMNE ZSYPY
● Jakie zmiany w rozporządzeniu dotyczą miejsc gromadzenia odpadów stałych?
Zasady wyodrębniania miejsc gromadzenia odpadów stałych zostały określone w par. 22 znowelizowanego rozporządzenia. Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem przepisu „na działkach budowlanych trzeba przewidzieć miejsca na pojemniki służące do czasowego gromadzenia odpadów stałych, z uwzględnieniem możliwości ich segregacji”. Może tutaj chodzić o zadaszone osłony lub pomieszczenia ze ścianami pełnymi bądź ażurowymi, utwardzone place do ustawiania kontenerów z zamykanymi otworami wrzutowymi lub wyodrębnione pomieszczenia w budynku, mające posadzkę powyżej poziomu nawierzchni dojazdu środka transportowego odbierającego odpady, lecz nie wyżej niż 0,15 m, w tym także dolne komory zsypu z bezpośrednim wyjściem na zewnątrz, zaopatrzonym w daszek o wysięgu co najmniej 1 m i przedłużony na boki po co najmniej 0,8 m, mające ściany i podłogi zmywalne, punkt czerpalny wody, kratkę ściekową, wentylację grawitacyjną oraz sztuczne oświetlenie.
Nowelizacja wprowadza pewne modyfikacje. Określenie „wentylacja grawitacyjna” zamieniono na „wentylacja”. Poszerza to zakres możliwości inwestora (i projektanta). Można bowiem we wskazanych pomieszczeniach projektować także wentylację mechaniczną lub hybrydową.
Nowością jest również dodanie nowej kategorii dopuszczalnych miejsc gromadzenia odpadów stałych. Są to utwardzone place z nadziemnymi otworami wrzutowymi i podziemnymi lub częściowo podziemnymi kontenerami. Mają się one składać ze zbiorników podziemnych (lub częściowo podziemnych) oraz nadziemnych koszy wrzutowych, umieszczonych na utwardzonym placu. Dopuszcza się więc w ten sposób nową technologię gromadzenia odpadów komunalnych, pozwalającą wyeliminować uciążliwe zapachy, dzięki której łatwiejsza ma być też segregacja nieczystości, a opróżnianie poszczególnych pojemników - szybsze.
MIEJSCA DLA MATEK - TYLKO W BUDYNKACH
● Jakich obiektów dotyczy wprowadzony wymóg umieszczania w obiektach komercyjnych miejsc do przewijania dzieci? Jak powinny one wyglądać? Czy dotyczy to tylko nowych obiektów?
Zgodnie z wprowadzonym do znowelizowanego rozporządzenia par. 85a w budynkach gastronomii, handlu lub usług o powierzchni użytkowej powyżej 1000 mkw., a także stacji paliw o powierzchni 100 mkw. musi obowiązkowo znajdować się wydzielone pomieszczenie dostosowane do karmienia i przewijania dzieci (wyposażone co najmniej w umywalkę oraz wentylację).
To, czy dana nieruchomość jest budynkiem gastronomii, handlu lub usług, zależy w pełni od sposobu jego wykorzystania. Przesądzać mogą o tym chociażby zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy.
Przy obliczaniu powierzchni użytkowej pamiętać trzeba, że pomieszczenia (lub ich części) o wysokości w świetle równej lub większej od 2,20 m należy zaliczać do tego rodzaju obliczeń w 100 proc., a o wysokości równej od 1,40 m do 2,20 m - w 50 proc. Powierzchnię o wysokości mniejszej niż 1,40 metra trzeba pominąć.
Osobno uwagę należy zwrócić na stacje paliw. Z brzmienia przepisu wynika, że dotyczy on tylko i wyłącznie budynków. Jeżeli więc jakaś stacja paliw w rozumieniu ustawy nie jest budynkiem, to nie będzie obowiązku umieszczenia w niej pomieszczeń do przewijania dzieci. Takiego obowiązku nie będzie np. w samoobsługowych stacjach paliw bez budynku. Par. 85a ust. 1 znowelizowanego rozporządzenia należy w tym kontekście rozumieć w taki sposób, że powierzchnia użytkowa 100 mkw. (od której występuje obowiązek wprowadzenia pomieszczenia do przewijania dzieci) będzie liczona tylko w ramach samego budynku. Nowe obowiązki odnoszą się wyłącznie do obiektów nowo projektowanych. Nie obejmują więc tych już istniejących.
ANEKSY KONIECZNIE Z ODPOWIEDNIĄ WENTYLACJĄ
● Kiedy będzie można umieszczać w mieszkaniach aneksy kuchenne i gdzie będą mogły być one sytuowane?
Regulacje dotyczące aneksów kuchennych zostały ujęte w par. 92 i 93 znowelizowanego rozporządzenia. Po pierwsze, występujące wcześniej w przepisach pojęcie wnęki kuchennej zmieniono na aneks kuchenny. Przy czym w par. 3 pkt 26 dodano definicję aneksu kuchennego. Należy przez to rozumieć część pomieszczenia mieszkalnego służącą do przygotowywania posiłków. Tak rozumiany aneks kuchenny jest jednym z obowiązkowych elementów mieszkania. Obecnie w par. 93 znowelizowanego rozporządzenia wyróżnione zostały dwa przypadki:
● w mieszkaniach jednopokojowych dopuszczono możliwość stosowania aneksu kuchennego połączonego z pokojem, pod warunkiem zastosowania w tym aneksie wentylacji oraz kuchni elektrycznej - czyli po spełnieniu takich warunków aneksy mogą być w pokojach również uwzględniane;
● w mieszkaniach wielopokojowych również dopuszczono stosowanie aneksów kuchennych, ale nie w każdym pokoju, tylko w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt dzienny - tutaj warunkiem jest zastosowanie w takim aneksie wentylacji (nie ma natomiast obligatoryjnego wymogu zastosowania w aneksie kuchennym w tych przypadkach kuchni elektrycznej).
Oczywiście w mieszkaniu jednopokojowym dopuszcza się również urządzanie kuchni bez okien lub bez aneksu kuchennego połączonego z przedpokojem, pod warunkiem zastosowania co najmniej wentylacji grawitacyjnej (w przypadku kuchni elektrycznej) lub wentylacji mechanicznej wywiewnej (w przypadku kuchni gazowych).
Warto też zwrócić uwagę na poszerzenie wymogu - zarówno w kuchni, jak i w aneksie kuchennym konieczny stanie się okap kuchennego. Jeżeli okap kuchenny w aneksie lub kuchni jest wprowadzony, obowiązkiem staje się zapewnienie podłączenia go do odrębnego przewodu kominowego. Jeżeli nie jest on bowiem podłączony do odrębnego przewodu, tylko bezpośrednio do przewodu kominowego stanowiącego otwór wywiewny dla wentylacji nawigacyjnej, to może to grozić konsekwencjami w postaci zaburzenia w mieszkaniu wentylacji.
OKRESY PRZEJŚCIOWE: BŁĄD BĘDZIE KOSZTOWNY
● Co mówią przepisy przejściowe dotyczące zmian wprowadzonych w rozporządzeniu? Kiedy będzie można realizować inwestycje na starych, a kiedy na nowych, zmodyfikowanych zasadach?
Przepisy przejściowe zostały ujęte w par. 2 znowelizowanego rozporządzenia. W pierwszej kolejności trzeba tutaj wskazać, że brzmienie rozporządzenia sprzed wprowadzenia zmian dotyczy inwestycji, dla których przed 1 stycznia 2018 r. :
● został złożony wniosek o pozwolenie na budowę, wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego, wniosek o zmianę pozwolenia na budowę, wniosek o zatwierdzenie zamiennego projektu budowlanego,
● zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych lub
● została już wydana decyzja o pozwoleniu na budowę albo decyzja zatwierdzająca projekt budowlany.
Tak wygląda podstawowa zasada. Ważne wydaje się jednak wskazanie wyjątków od reguły. Jeżeli więc został przed 1 stycznia 2018 r. złożony wniosek o pozwolenie na budowę i organ wezwał do uzupełnienia braków, to wciąż się stosuje stare przepisy. Jeżeli jednak inwestor dokonał zgłoszenia robót budowlanych, a po 1 stycznia okazało się, że potrzebne jest pozwolenie na budowę, to sprawa będzie procedowana na podstawie nowych przepisów. Dotyczyć to może przypadków budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania przekraczać będzie powierzchnię działki, na której ma się znaleźć (a inwestor tego wcześniej nie wiedział i dlatego złożył wniosek dokonujący zgłoszenia robót budowlanych, a nie wniosek o wydanie pozwolenia na budowę).
W znowelizowanym rozporządzeniu wprowadzono nowe wymogi dotyczące minimalnej powierzchni użytkowej mieszkań (25 mkw.). Jeżeli dokonywana będzie przebudowa lokali mieszkalnych oddanych do użytku przed wejściem w życie niniejszych zmian, to nie trzeba do nich danego mieszkania dostosowywać. Tak samo dotyczy to mieszkań, dla których pozwolenie na budowę zostało wydane przed 1 stycznia 2018 r. Warto wskazać, że w rozporządzeniu w kontekście pozwolenia na budowę użyto dosłownie zwrotu „wydana decyzja”. Czyli chodzi o dzień wydania pozwolenia na budowę, a nie o dzień, w którym to pozwolenie stało się ostateczne (czyli nie przysługują na nie środki odwoławcze).