Państwowe spółki hojniej podzielą się zyskami

W tym roku przedsiębiorstwa kontrolowane przez rząd mogą wpłacić do budżetu najwięcej dywidend od 2015 r.

Już złożone przez firmy deklaracje wskazują, że budżet państwa zasili z tego tytułu kwota 3,5 mld zł, chociaż w rządowych planach finansowych założono 2,2 mld zł.

Dobra passa w wynikach finansowych kontrolowanych przez państwo spółek trwa od dwóch lat. W 2021 r. ta grupa spółek zarobiła łącznie 45 mld zł, a w poprzednich 12 miesiącach ponad 60 mld zł. Jednocześnie, zgodnie z polityką rządu, spółki niechętnie dzieliły się zyskami z akcjonariuszami poprzez wypłatę dywidendy. Planowane za zeszły rok wpływy do budżetu z tytuły dywidend wyniosły niecały 1 mld zł. Jedynie w 2020 r. do państwowej kasy wpłynęło mniej z tego tytułu.

Ile kontrolowane przez państwo spółki wypłacą swoim akcjonariuszom z zysków wypracowanych w 2022 r., jeszcze nie wiadomo, bo firmy dopiero składają wstępne deklaracje. PKN Orlen, który miał w 2022 r. rekordowe 35,3 mld zł zysku, zadeklarował wypłatę dywidendy w wysokości 5,5 zł na akcję. Spółka zamierza przekazać posiadaczom akcji 6,4 mld zł. Biorąc pod uwagę 50-proc. udział Skarbu Państwa w akcjonariacie spółki, do budżetu trafi ok. 2,6 mld zł netto (po potrąceniu 19-proc. podatku).

Deklarację wypłaty dywidendy z zysku za 2022 r. złożył również PKO BP. Zarząd banku będzie rekomendował walnemu zgromadzeniu akcjonariuszy wypłatę w formie dywidendy 1,63 mld zł (1,3 zł na akcję). To dokładnie połowa wypracowanego w zeszłym roku zysku. Na taką wypłatę zgodziła się Komisja Nadzoru Finansowego. Także w 2021 r. bank wypłacił niemal 50 proc. zysku. Do Skarbu Państwa trafi z tego tytułu ok. 0,4 mld zł.

Na udział w zysku mogą też liczyć akcjonariusze PZU. Deklarację o kontynuacji polityki dywidendowej złożyła prezes Beata Kozłowska-Chyła, choć konkretna kwota dywidendy nie padła. Zgodnie z polityką firmy do akcjonariuszy powinno trafić każdego roku od 50 do 100 proc. skonsolidowanego zysku firmy. W 2022 r. firma zarobiła 3,37 mld zł, co daje minimalną kwotę wypłaty w wysokości 1,68 mld zł (ok. 2 zł na akcję). Budżet powinien otrzymać od PZU ok. 0,5 mld zł.

Deklaracje trzech wymienionych spółek pozwalają oszacować wpływy do budżetu z tytuły dywidend na poziomie 3,5 mld zł. Po raz ostatni taką kwotę państwo otrzymało od kontrolowanych przez siebie przedsiębiorstw w 2019 r. W kolejnych latach kwota otrzymywanych dywidend mocno spadła i nie przekraczała 2 mld zł. Wpływ na to miała zarówno polityka obecnych władz, która zasadniczo zakłada zatrzymywanie zysków w firmach, usprawiedliwiając to ich potrzebami inwestycyjnymi, jak i ograniczenie dywidend od sektora finansowego, ze względu na zalecenia nadzoru finansowego. Z tego powodu do budżetu nie wpłynęły dywidendy od PKO BP w latach 2020 i 2021 oraz od PZU w 2020 r.

Kwotę 3,5 mld zł budżetowych wpływów z dywidendy uda się przekroczyć, bo także inne kontrolowane przez państwo spółki mogą wypłacić dywidendy. Nad dystrybucją zysku do akcjonariuszy zastanawia się JSW. Producent węgla koksującego miał w zeszłym roku 7,56 mld zł zysku, najwięcej w historii. W rozmowie z PAP wiceprezes Robert Ostrowski zadeklarował, że firma rozmawia ze Skarbem Państwa na temat odblokowania wypłaty dywidendy. Ewentualna wypłata będzie jednak uzależniona od kwoty podatku od nadzwyczajnych zysków, którą będzie musiało zapłacić JSW. Po raz ostatni firma wypłaciła część zysku za 2019 r.

Na wypłatę dywidendy mogą też liczyć akcjonariusze KGHM. W zeszłym roku spółka zarobiła 4,8 mld zł i był to jeden z najlepszych wyników w ostatnich latach. W dwóch poprzednich latach koncern wypłacił dywidendę, ale przeznaczone na nią kwoty były zdecydowanie niższe niż w pierwszej połowie poprzedniej dekady. Do akcjonariuszy trafiło 17 proc. zysku za 2020 r. i 10 proc. zysku z 2021 r.

Niespodzianką byłaby wypłata zysku przez którąkolwiek ze spółek energetycznych kontrolowanych przez państwo. PGE, największy producent prądu w Polsce, zadeklarował, że nie będzie płacił dywidendy z zysku za 2022 r. ze względu na planowane inwestycje.

Wzrost dywidend wypłacanych przez państwowe spółki byłby zgodny z globalnymi trendami. Jak wynika z wyliczeń firmy Janus Henderson, w zeszłym roku akcjonariusze 1,2 tys. największych globalnych firm otrzymali z tytuły dywidend rekordową kwotę 1,56 bln dol. W porównaniu z 2021 r. wypłaty wzrosły o 8,4 proc. i były najwyższe w historii. ©℗