Korzystniejsze przepisy nie dotyczą jednak wszystkich produktów. Wyłączono spod ich działania m.in. żywność i leki, a także zabawki
Ułatwienia, dzięki którym przedsiębiorca unijny wprowadzający towar do obrotu na terytorium Polski nie musi zamieszczać na opakowaniu adresu dystrybutora z siedzibą w naszym kraju, wprowadziła nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1885; dalej: ustawa s.d.g.), która weszła w życie 7 stycznia 2015 r.
Nowela zmieniła brzmienie art. 20 ustawy s.d.g., który wcześniej stanowił, że „przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim: 1) określających firmę przedsiębiorcy i jego adres (...)”.
Istota zmiany
Zgodnie z interpretacją owego przepisu istniał obowiązek umieszczania na produktach adresu dystrybutora z siedzibą w Polsce. Obowiązek ten generował nieuzasadniony (w opinii przedsiębiorców) koszt wynikający z konieczności zmiany oznakowania produktu lub jego opakowania. Dlatego art. 20 ustawy s.d.g. otwierał opublikowaną w kwietniu 2014 r. przez Konfederację Lewiatan „Czarną listę barier dla rozwoju przedsiębiorczości 2014” w kategorii „Bariery ogólnogospodarcze utrudniające prowadzenie działalności gospodarczej”. Konfederacja postulowała wykreślenie słów „na terytorium RP”. Ostatecznie jednak zastąpiono obowiązek podawania informacji „o firmie przedsiębiorcy i jego adresie” wymogiem zamieszczenia informacji „określających firmę producenta (...) i jego adres, a także państwo siedziby wytwórcy, jeżeli ma on siedzibę poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym”.
Korzyści
Po zmianach przedsiębiorca z EOG będzie mógł oznaczyć produkt adresem jego firmy znajdującej się na tym terytorium. Przedsiębiorca unijny, kierując partie towaru do kilku państw EOG, nie będzie np. zobligowany do zmiany opakowania towaru czy umieszczania dodatkowych oznaczeń, aby zamieścić dane dystrybutora na rynek polski.
Możliwe jest fakultatywne oznaczenie produktu firmą przedsiębiorcy występującego jako wytwórca lub wyznaczony przedstawiciel wytwórcy, albo importer, albo inny przedsiębiorca uczestniczący w obrocie, jeżeli jego działanie może wpływać na właściwości produktu związane z jego bezpieczeństwem.
Celem zmiany jest poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jest to również dostosowanie do standardów europejskich, albowiem żaden akt prawny obowiązujący w UE nie przewiduje obowiązku umieszczania krajowego dystrybutora w przypadku przesunięcia wewnątrzunijnego. Według szacunków Ministerstwa Gospodarki na zmianach polskie firmy mogą zaoszczędzić nawet 70 mln zł. Na tyle wyceniono koszty dodatkowego oznaczania towarów.
Liczne wyłączenia
Jednak zwolnienie z kosztownego obowiązku nie obejmie wszystkich towarów – o czym mało się pisze w mediach, podkreślając dobrodziejstwa nowelizacji. W omawianym art. 20 ustawy s.d.g. wprost wyłączono środki spożywcze (w rozumieniu rozporządzenia [WE] nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego) oraz wyroby medyczne (w rozumieniu ustawy z 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych; Dz.U. nr 107, poz. 679). Ponadto nowy przepis zawiera normę ogólną, zgodnie z którą nie dotyczy on towarów, w stosunku do których przepisy odrębne szczegółowo regulują obowiązki w zakresie oznakowania. A takim produktem są na przykład zabawki. W praktyce więc grono beneficjentów noweli będzie mocno ograniczone.
Producenci powinni mieć na uwadze również przepisy obowiązujące w relacjach z konsumentami. Z 25 grudnia 2014 r. na skutek wejścia w życie ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. poz. 827) – w relacjach tych obowiązuje art. 5461 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Określa on sposób oznakowania towarów w sprzedaży detalicznej i obowiązki sprzedawcy w zakresie informowania konsumentów. Zgodnie z nim sprzedawca jest zobowiązany wskazać m.in. producenta lub importera danego produktu. Nowe reguły oznaczania towarów nie ograniczą zatem praw konsumentów do korzystania z ich uprawnień w zakresie gwarancji czy rękojmi.