Subskrybuj nas na Youtube
19.10.2012
Pierwszy raz strona rosyjska zasygnalizowała Polskiemu Górnictwu Naftowemu i Gazownictwu S.A. (dalej PGNiG) intencję podpisania Memorandum of Understanding dotyczącego przygotowania studium wykonalności gazociągu Kobryń (Białoruś) – Wielkie Kapuszany (Słowacja) przez terytorium Polski (dalej MoU). Propozycja współpracy nad projektem MoU została przekazana w rozmowie telefonicznej, zaś sam projekt MoU został przesłany drogą elektroniczną. Nastąpiło to w końcowym etapie negocjacji między PGNiG i OOO Gazprom Export (dalej Gazprom Export) dotyczących zmiany warunków cenowych Kontraktu Jamalskiego (zawarcie aneksu nr 40). Proces negocjacyjny ze strony polskiej zmierzał do obniżenia cen gazu oraz zawarcia innej korzystniejszej formuły cenowej i był konsekwencją wytoczenia przez PGNiG procesu przeciw Gazpromowi przed Sądem Arbitrażowym w Sztokholmie.
20.10.2012-5.11.2012
PGNiG poinformowało o inicjatywie rosyjskiej w sprawie MoU Ministerstwo Skarbu Państwa (dalej MSP). MSP kategorycznie odrzuciło połączenie podpisania MoU z zawarciem aneksu cenowego w Kontrakcie Jamalskim. Strona polska stała na stanowisku, że w świetle obowiązującego prawa jedynym podmiotem mogącym prowadzić zasadne rozmowy w sprawie ewentualnej inwestycji w gazową infrastrukturę przesyłową w Polsce jest spółka Gaz System S.A. (dalej Gaz System), będąca operatorem systemu przesyłowego. Takie stanowisko zostało przekazane stronie rosyjskiej, co poskutkowało skierowaniem przez Gazprom Export propozycji podpisania MoU do Gaz Systemu. Jednocześnie MSP komunikowało spółkom zależnym, że z uwagi na oddziaływanie projektu gazociągu Kobryń Wielkie Kapuszany na relacje międzynarodowe wymaga on uzgodnień na szczeblu rządowym.
Istniała świadomość, że Gazprom Export może chcieć wykorzystać medialnie i politycznie fakt podpisania MoU z polską spółką Skarbu Państwa. Zwracał bowiem uwagę fakt, iż Rosjanie nalegają na podpisanie MoU, jednocześnie podkreślając, że miałoby ono charakter niewiążący (w sensie jakich kol wiek zobowiązań inwestycyjnych).
31.10.2012
Minister Skarbu Państwa dalej Minister SP) wydał zgodę na podpisanie aneksu nr 40 do Kontraktu Jamalskiego, mając świadomość rozłączenia podpisania MoU od zawarcia aneksu nr 40 do kontraktu Jamalskiego.
5.11.2012
Dzień podpisania aneksu do Kontraktu Jamalskiego. Prezes Gazprom Export nadal domagał się podpisania MoU z jedną ze spółek – GazSystem, PGNiG lub Eu RoPol Gaz S.A. (dalej EuRoPol Gaz). Jednak Gaz System i PGNiG zdecydowanie stały na stanowisku, że w dniu 5 listopada 2012 roku nie jest możliwe podpisanie proponowanego przez Gazprom Export MoU.
Ostatecznie przedstawiciele Gazpromu zgodzili się na rozwiązanie, w którym kwestia ewentualnej realizacji łącznika Kobryń Wielkie Kapuszany będzie przedmiotem analizy ze strony EuRoPol Gazu oraz zostanie omówiona w toku kontaktów roboczych z przedstawicielami Gaz Systemu. Przygotowanie założeń techniczno ekonomicznych projektu zostało zalecone zarządowi spółki EuRoPol Gaz w uchwale Rady Nadzorczej EuRoPol Gazu podpisanej również 5 listopada 2012 roku (w skład Rady Nadzorczej EuRoPol Gazu wchodzą przedstawiciele PGNiG i Gazprom Export, w tym prezes Gazprom Export i prezes PGNiG, dzięki czemu możliwe było przeprowadzenie posiedzenia Rady Nadzorczej w trakcie negocjacji aneksu do Kontraktu Jamalskiego).
Takie rozwiązanie zostało zaakceptowane przez M inistra SP. Wymieniona uchwała zawierała również zapis zalecający Zarządowi EuRoPol Gazu przygotowanie projektów memorandów wraz ze wskazaniem potencjalnych partnerów, w tym Gaz Systemu, do wspólnego projektu budowy gazociągu Kobryń Wielkie Kapuszany. Z wyżej wskazaną uchwałą zapoznał się (na drodze nieformalnej) Radca Minis tra Skarbu Państwa, jednak nie przekazał jej Ministrowi SP.
6.11.2012-12.03.2013
W związku z faktem, iż przekazane dla sporządzenia raportu informacje od spółki EuRoPol Gaz są objęte tajemnicą przedsiębiorstwa nie jest możliwe publiczne zaprezentowanie kolejnych kroków podejmowanych przez EuRoPol Gaz, które ostatecznie doprowadziły do podpisania MoU z Gazprom Exportem w dniu 4 kwietnia 2013 r oku.
W oparciu o informacje powzięte przez Ministra Spraw Wewnętrznych można stwierdzić, że w połowie grudnia 201 2 roku poza formalnym obiegiem dokumentów MSP zostało przekazane przez PGNiG „Studium analizy techniczno ekonomicznej budowy gazociągu Kobryń Wielki Kapuszany o mocy docelowej 15 mld m rocznie” i od tego momentu aż do 27 marca 2013 roku – zgodnie z zapisami dzienników korespondencji resortu Skarbu Państwa – żadne informacje dotyczące prac EuRoPol Gazu nad tym projektem nie były przekazywane na rzecz MSP.
Na podstawie wydanych wcześniej poleceń i zgód Minister SP był przekonany, że jedyne rozmowy ze stroną rosyjską w sprawie ewentualnej realizacji łącznika Kobryń Wielkie Kapuszany są prowadzone przez Gaz System jako jedynego operatora systemu przesyłowego w Polsce.
W tym okresie Gazprom Export kontaktował się z Gaz Systemem w sprawie ww. projektu . 18 stycznia 2013 roku doszło w Warszawie do spotkania poświęconego temu projektowi przedstawicieli Gazpromu i Gaz Systemu. W następstwie spotkania Gaz System miał przygotować Koncepcję projektu. Była ona opracowywana z zachowaniem wymogów obowiązującego prawa pols kiego i unijnego, jednak ostatecznie nie została przekazana Gazprom Exportowi.
MSP oraz Zarząd Gaz Systemu miały bowiem świadomość, że wprawdzie Gaz System może przedstawić warianty realizacji projektu łącznika korzystne pod względem biznesowym dla polskiej spółki, jednak realizacja takiego projektu może mieć negatywne skutki polityczne. Świadczą o tym analizy sporządzone w tej sprawie na rzecz Gaz Systemu. MSP nie udzieliło zgody na podpisywanie wspólnych dokumentów w tej sprawie i 13 marca 2013 roku zostało wysłane przez Gaz System pismo do członka zarządu Gazpromu informujące, że wprawdzie draft Koncepcji projektu został przygotowany, jednak nie może zostać przedstawiony Gazpromowi bez zgody odpowiednich organów po stronie polskiej.
12.03.2013-26.03.2013
Wiceprezes PGNiG otrzymał 12 marca 2013 roku od prezesa Eu RoPol Gazu oficjalne pismo przekazujące do wiadomości pismo Gazpromu wraz z projektem MoU pomiędzy Gazprom Export a EuRoPol Gazem w zakresie współpracy przedinwestycyjnej przy projekcie budowy Gazociągu Kobryń Wielkie Kapuszany. W sprawie tej do całego Zarządu PGNiG Prezes EuRoPol Gazu skierował pismo w dniu 26 marca 2013 roku. W piśmie zawarta była informacja o zamiarze podpisania MoU dotyczącego sporządzenia studium wykonalności gazociągu Kobryń Wielkie Kapuszany w Sankt Petersburgu w dniach 5 6 kwietnia 2013 roku. Jednocześnie notatka Prezes PGNiG zawierająca informację o piśmie z 26 marca 2013 roku (notatka do Zarządu PGNiG z dnia 8 kwietnia 2013 roku) mówi, że Zarząd był świadomy, iż rozmowy EuRoPol Gazu na temat tego MoU toczyły się wcześniej.
Po otrzymaniu pisma Prezesa EuRoPol Gazu z dnia 12.03.2013. Prezes PGNiG poprosiła o spotkanie z Ministrem Skarbu Państwa. Ustalono termin 22.03.2013., spotkanie zostało przełożone na 25.03.2013., a następnie odwołane.
27.03.2013
Podczas spotkania (odbywającego się w trybie regularnych spotkań roboczych) prezes PGNiG z Zastępcą Dyrektora Departamentu Projektów Strategicznych MSP poruszany był temat łącznika. W relacjach uczestników spotkania występują rozbieżności, omówione w części III Raportu.
Po spotkaniu z Zastępcą Dyrektora DPS MSP prezes PGNiG odbyła rozmowę telefoniczną z prezesem Gazprom Export, w której poinformowała, że ze względu na niską rangę i techniczny charakter MoU przedstawiciel PGNiG nie będzie uczestniczył w ceremonii podpisania dokumentu. Informacja ta została również przekazana Zarządowi EuRoPol Gazu.
3.04.2013
Prezes EuRoPol Gazu poinformował Wicepremiera Ministra Gospodarki o planowanym na 4 kwietnia 2013 roku podpisaniu porozumienia dotyczącego rozpoczęcia analiz na etapie przedinwestycyjnym możliwości wykonania gazociągu biegnącego z Białorusi przez Polskę, na Słowację i dalej. Prezes EuRoPol Gazu zaznaczył, że jest w tej sprawie uchwała Rady Nadzorczej EuRoPol Gazu oraz że posiada w tym zakresie wszystkie zgody i upoważnienia korporacyjne, w tym zgodę na wyjazd prezes PGNiG. Przedstawiona w takie j formie informacja przez prezesa spółki, nad którą Wicepremier nie sprawuje nadzoru właścicielskiego, nie zaniepokoiła Wicepremiera, w związku z czym nie została przekazana dalej.
Tego samego dnia wieczorem na stronie internetowej Gazpromu umieszczona została informacja, że Prezydent Federacji Rosyjskiej rozmawiał z prezesem Gazpromu o powrocie do projektu Jamał II, przy czym – wbrew pierwotnym założeniom tego projektu, to jest położenia drugiej nitki gazociągu wzdłuż istniejącego G gazociągu Jamalskiego prowadzącego do Niemiec – gazociąg ten miałby zwiększać bezpieczeństwo dostaw do Polski, Słowacji i Węgier. Prezes Gazpromu stwierdził, że prace budowlane mogłyby rozpocząć się dopiero po uruchomieniu gazociągu South Stream, w latach 2018 2019.
Prezes Gazpromu poinformował ponadto, że prowadzi na ten temat rozmowy na poziomie korporacyjnym i jest gotów rozpocząć opracowanie wstępnego studium wykonalności. W odpowiedzi na te doniesienie Minister Skarbu Państwa RP z organizował konferencję prasową, na której podkreśl ł, że decyzje dotyczące budowy infrastruktury przesyłowej będą podejmowane przez Rząd RP i mogą być realizowane wyłącznie przez spółkę, której właścicielem jest państwo polskie, potwierdzając tym samym wcześniejsze ustalenia.
4.04.2013
W rosyjskiej prasie pojawiły się artykuły sceptycznie nastawione do projektu Jamał II. Rosyjscy komentatorzy zwracają uwagę na nadwyżkę mocy eksportowych Gazpromu przy braku znaczącego wzrostu popytu na gaz w Europie, co stawia pod znakiem zapytania zasadność realizacji wymienionego projektu (dziennik Wiedomosti). Oddźwięk w rosyjskiej prasie jest ograniczony.
Tego dnia o godzinie 14.00 czasu polskiego Prezes EuRoPol Gaz podpisał w imieniu EuRoPol Gaz u MoU z Ga prom Export określające warunki współpracy przy przygotowaniu studium wykonalności projektu gazociągu Kobryń Wielkie Kapuszany. W późnych godzinach popołudniowych odbywa się posiedzenie sejmowej Komisji Skarbu Państwa , na której był poruszany temat projektu Jamał II. Prezes PGNiG siedzi obok Ministra Skarbu Państwa, lecz nie przekazuje informacji o podpisaniu MoU. Informuje o tym Zastępcę Dyrektora DPSMSP po opuszczeniu sali przez Ministra Skarbu Państwa (w tej ostatniej kwestii utrzymują się rozbieżności w oświadczeniach zainteresowanych osób co do skuteczności przekazu).
5.04.2013
Gazprom publikuje na swojej stronie internetowej komunikat o podpisaniu MoU z EuRoPol Gazem, podając informację, że dokument przewiduje realizację projektu Jamał II – łącznika między Białorusią a Słowacją przez terytorium Polski. Informację tę dementuje w swoim komunikacie PGNiG podkreślając, że podpisany dokument ma charakter analityczny i nie zawiera wiążących zobowiązań biznesowych.
Zarówno Prezes Rady Ministrów, jak i Minister SP, dowiadują się o fakcie podpisania memorandum ze sfery medialnej. W Polsce sprawa jest szeroko komentowana, w Rosji i na Ukrainie najczęściej postrzegana jako kolejny element nacisku FR na Ukrainę w sporze gazowym.
6.04.2013
W Rosji i na Ukrainie komentarze na ten temat są coraz mniej liczne. Nadal w logice niepopartych interesem biznesowym prób nacisku na Ukrainę, podkreśla się komunikaty przedstawicieli Rządu RP o braku zainteresowania zwiększeniem importu gazu z Rosji, o ty m, że w swoich decyzjach Polska będzie miała na uwadze sytuację Ukrainy oraz o niewiążącym charakterze tego dokumentu.