ZUS wydał decyzję o mojej odpowiedzialności jako członka zarządu spółki z o.o. za długi składkowe. Nie uznano mojej argumentacji o podziale obowiązków w firmie, zgodnie z którym nie odpowiadałem za dział finansowo-kadrowy. Nie brałem też udziału w żadnym wcześniejszym postępowaniu dotyczącym zadłużenia spółki. Czy mimo to ZUS może obciążyć mnie składkami?
W opisywanym przypadku istotne jest to, że zapewne postępowanie egzekucyjne prowadzone przez ZUS przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okazało się bezskuteczne, skoro ZUS wydał decyzję o odpowiedzialności za zaległe należności składkowe w stosunku do członka zarządu. Rzecz jasna ZUS miał podstawy prawne w świetle art. 116 par. 1 ustawy, który stosuje się do należności składkowych. Z tej regulacji wynika zaś, że za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie wykazał, że:
  • we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, albo
  • niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy.
Co istotne, z tych regulacji oraz orzecznictwa sądowego wynika zaś, że ciężar dowodu w zakresie wykazania okoliczności uwalniających od odpowiedzialności spoczywa na członku zarządu spółki kapitałowej.
W odniesieniu do argumentu o wewnętrznym podziale obowiązków w spółce warto wskazać choćby na stanowisko podane w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 11 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Gl 287/19. WSA uznał, że podział czynności członków zarządu dotyczy relacji wewnętrznych członków zarządu. Nie wywiera natomiast skutków prawnych w rozumieniu art. 116 par. 1 ordynacji podatkowej. Członek zarządu ponosi bowiem odpowiedzialność z racji pełnienia funkcji władczych.
Natomiast w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3321/17, podkreślono, że w postępowaniu, którego przedmiotem jest odpowiedzialność osoby trzeciej, nie bada się prawidłowości prowadzonego postępowania wymiarowego wobec podatnika. Ponadto osoba trzecia nie jest stroną w postępowaniu prowadzonym w stosunku do podatnika, za którego zaległości podatkowe odpowiada. Skarżący członek zarządu nie może zatem zasadnie twierdzić, że pozbawiono go czynnego udziału w postępowaniach dotyczących określenia wysokości zobowiązań podatkowych spółki oraz w prowadzonym w stosunku do spółki postępowaniu egzekucyjnym.
Podział obowiązków między członków zarządu spółki nie może być więc skutecznym argumentem przemawiającym za uchyleniem odpowiedzialności członków zarządu za długi składkowe spółki.
Podstawa prawna
•art. 116 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900; ost.zm. Dz.U. 2019 r. poz. 1649)