Należący do spółki majątek tworzy jej przedsiębiorstwo. Jest to zespół składników niematerialnych i materialnych służących do prowadzenia działalności gospodarczej. Czy na zbycie przedsiębiorstwa przez zarząd muszą zgodzić się wspólnicy spółki?
Dr Marcin Borkowski radca prawny w GWW / DGP
Wymóg uzyskania zgody wspólników na zbycie przedsiębiorstwa wynika wprost z kodeksu spółek handlowych. Dlatego przed zbyciem zarząd powinien wystąpić do wspólników o zgodę. Powinna ona zostać wyrażona zasadniczo przed złożeniem oświadczenia o zbyciu przedsiębiorstwa przez spółkę. Dopuszcza się też zgodę udzieloną następczo, czyli już po złożeniu wspomnianego oświadczenia woli. Nie może to jednak nastąpić później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej. Zatem jej ważność jest „zawieszona” przez czas ściśle oznaczony w ustawie. Zwrócono na to uwagę w wyroku Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2019 r. (sygn. akt II CSK 197/18).
Wskazano jednocześnie na sankcje związane z brakiem uzyskania zgody w tym terminie. Po pierwsze, jeżeli wspomniany termin dwóch miesięcy zostanie przekroczy, to zbycie przedsiębiorstwa będzie nieważne. Po drugie, nieważna będzie też uchwała wspólników powzięta po upływie dwumiesięcznego terminu (licząc od złożenia oświadczenia przez spółkę). Uchwałę podjętą po terminie należy uznać za sprzeczną z ustawą.
Sprzeczność uchwały z ustawą nie odnosi się bowiem wyłącznie do uchybień w jej treści. Nieważność może być spowodowana niedopełnieniem innych ustawowych wymagań, w tym naruszenia terminu, w jakim musi być podjęta dla wywołania określonych w niej skutków prawnych. W takim przypadku uprawnione podmioty mogą wytoczyć powództwo o stwierdzenie nieważności takiej sprzecznej z ustawą uchwały wspólników.
Ważna będzie natomiast czynność dokonana bez zgody właściwego organu spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę spółki. W takim przypadku można jednak pociągnąć do odpowiedzialności członka zarządu za naruszenie wyżej wymienionej umowy.