Jak wygląda handel niezgodny z zasadami konkurencji i dlaczego Unia Europejska stosuje środki antydumpingowe?

Dumping określa się jako sprzedaż towarów po różnej cenie na dwóch różnych rynkach lub sprzedaż takich samych towarów po cenach niższych na rynku krajowym. Ceny dumpingowe są znacznie niższe niż ceny rynkowe, a czasami nawet niższe niż koszty wytwarzania produktu lub usługi.

W latach 70. XX wieku japoński producent elektroniki Sony wszedł na amerykański rynek. Sony sprzedawało telewizory własnej produkcji o 40 proc. taniej niż na rynku japońskim. Takie metody dumpingowe nie spodobały się amerykańskiemu rządowi i producent został pozwany. Po jakimś czasie Sony otworzyło firmę w Stanach Zjednoczonych i przestało importować towar z Japonii. W USA zaczynały powstawać zupełnie nowe modele telewizorów, co już nie pozwalało władzom amerykańskim pociągać do odpowiedzialności japońskiego producenta. Sony wzmocniło swoje pozycje na rynku amerykańskim i utrzymuje je do dziś.

Kiedy kara? Praktyka unfair

Wyobraźmy sobie sytuację, kiedy producent na jednym z rynków osiąga ogromny zysk ze sprzedaży towarów. To pozwala mu sprzedawać więcej tych samych towarów po niskiej cenie na drugim rynku. Zasady rynkowe mówią o tym, że czasami producent ma wybór między sprzedażą dużej ilości towaru po niskich cenach lub małej ilości po wysokich. Takie decyzje handlowe są podejmowane na czas określony i generalnie rzecz biorąc nie powinny naruszać mechanizmów rynkowych.

Producent może również dążyć do tego, aby wyeliminować nadmierne zapasy towarów. Uważając, że wstrzymanie produkcji nie jest decyzją racjonalną może zdecydować się nie sprzedaż towarów po niższych cenach.

Różne ceny na dwóch różnych rynkach to dyskryminacja cenowa, która może, ale nie musi być niezgodna z zasadami konkurencji, z tzw. praktyką unfair. Praktyka fair od praktyki unfair jest czasami trudna do odróżnienia, bowiem pierwsza z nich wynika z dwustronnych lub wielostronnych porozumień, które często są mało precyzyjne. Tylko dumping, który jest postrzegany jako polityka unfair, tj. handel niezgodny z zasadami konkurencji może być przyczyną do nałożenia ceł antydumpingowych.

Dlaczego Unia stosuje środki antydumpingowe?

Wolny handel między państwami członkowskimi to jedna z zasad, która leży u podstaw Unii Europejskiej. Zapewnia on różnorodność towarów oraz tworzy miejsca pracy. Handel jednak może zostać zakłócony, kiedy państwa nadprodukują poszczególne towary i sprzedają je po obniżonych cenach na innych rynkach. Działania takie są niezgodne z zasadami handlu, bowiem utrudnia to konkurencję między firmami. Unia Europejska musi chronić przedsiębiorstwa i pracowników, dlatego zmuszona jest do zastosowania środków antydumpingowych.


W roku 2004 producenci unijni złożyli skargę do Sądu UE na wzrost importu kwasu winowego z Chin. Ceny sprowadzanego kwasu winowego między rokiem 2001 a 2004 zmalały do 50%. To zmusiło europejskich producentów do obniżenia swoich cen o 53%. Po przeprowadzeniu postępowania antydumpingowego Komisja Europejska obłożyła importowany kwas winowy z Chin dodatkowym cłem w wysokości 35%.

Organ właściwy

Sprawy antydumpingowe są rozpatrywane przez Komisję Europejską przy udziale tzw. Komitetu Doradczego, który składa się z przedstawicieli państw UE. Komitet pełni funkcję opiniotwórczą. Egzekucja kar natomiast należy do Dyrektora Generalnego ds. Handlu.

Kiedy nakładane są cła antydumpingowe?

Przepisy Unii Europejskiej są zbieżne z przepisami GATT, tj. Układu Ogólnego ws. Taryf Celnych i Handlu. Aby cła antydumpingowe zostały nałożone, muszą zaistnieć trzy niezbędne czynniki:

I. Komisja musi stwierdzić fakt istnienia dumpingu, czyli pojawienie się towaru eksportowego na rynku UE po cenie niższej niż na rynku wewnętrznym eksportera.

II. Komisja musi stwierdzić istnienie szkody lub zagrożenie szkody. Wyznaczenie szkody jest bardzo ważnym elementem w pracach Komisji. Wysokość szkody może modyfikować wysokość kary antydumpingowej.

III. Zastosowanie środków antydumpingowych musi być w interesie Unii Europejskiej.

Czy Komisja może odmówić nałożenia ceł antydumpingowych?

Komisja może odmówić nałożenia ceł antydumpingowych, jeżeli:

• dumping nie zagraża interesom Unii Europejskiej

• istnieje prawdopodobieństwo, że dumping ustanie bez działań Komisji

• stosowanie środków antydumpingowych byłoby nieskuteczne i/lub nie mogłoby zapobiec zaistniałej szkodzie.

Cło antydumpingowe. Na jak długo?

Stwierdzenie istnienia dumpingu, szkody i interesu Unii Europejskiej powoduje nałożenie trzech możliwych rodzajów cła.

Cła tymczasowe są nakładane, jeżeli Komisja nie decyduje się na tzw. porozumienie z eksporterem (eksporter obowiązuje się dobrowolnie podnieść ceny swoich towarów). Cła tymczasowe z reguły obowiązują 6 miesięcy, ale mogą zostać przedłużone o kolejne 3 miesiące.

Cła antydumpingowe, które trwają 5 lat i mogą być przedłużane, nakładane są na produkty eksporterów, którym udowodniono dumping. Zakłada się, że termin 5 lat jest wystarczającym okresem, żeby wyrównać straty zaistniałe na skutek cen dumpingowych.

Cła retroaktywne. Komisja może nałożyć taki rodzaj cła na towary, które przekroczyły granicę Unii Europejskiej po nałożeniu ceł tymczasowych.

Dokumenty Unii Europejskiej dotyczące działań podjętych w celu ochrony handlu >>>>