Rozmawiamy ze Zbigniewem Hojką, dyrektorem ds. zasobów ludzkich, członkiem zarządu Provident Polska

Zacznijmy od rynku pracy w 2017 roku. Jaki on będzie? Trudny czy łatwy dla pracodawców?

Rynek pracy zmienia się nieustannie. Wpływają na niego dwa podstawowe elementy: koniunktura i dojrzałość jego uczestników. Koniunktura gospodarcza w Polsce nadal jest bardzo sprzyjająca, a dojrzałość naszego rynku zrównuje się z innymi krajami europejskimi. Polski rynek pracy w 2017 rok to podwyżka płacy minimalnej, obniżony wiek emerytalny i niska stopa bezrobocia. Obecnie mamy do czynienia z rynkiem pracownika. Co istotne, pracownicy oczekują od pracodawców nieco innych motywacji niż jeszcze kilka lat temu, a firmy muszą tym oczekiwaniom sprostać.

Co jest w takim razie największym wyzwaniem na rynku pracy w Polsce?

Obserwując koniec 2016 i początek tego roku, widzimy, że dużym wyzwaniem dla firm będzie utrzymanie i pozyskanie pracowników. Mamy powrót do rynku pracownika, do sytuacji zbliżonej do roku 2008. Wpływa na to przede wszystkim najniższy od 25 lat poziom bezrobocia. Problemy z pozyskaniem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników dotyczą nie tylko osób zatrudnianych na niższych szczeblach, lecz również menedżerów. Wiele firm skarży się na trudności ze znalezieniem pracowników, którzy będą dobrymi liderami. Kolejnym wyzwaniem są zmiany organizacyjne zachodzące w firmach, odchodzenie od hierarchicznych modeli biznesowych na rzecz zespołów. Deloitte w swoim raporcie „Global Human Capital Trends 2016” wskazuje właśnie na zmiany organizacyjne jako najważniejszy światowy trend dotyczący zarządzania kapitałem ludzkim. Aczkolwiek w Polsce ten aspekt jest na razie na dalszej pozycji.

Jak więc pozyskać dobrych pracowników? Czy mamy do czynienia z wojną płacową na rynku pracowników, czy nadal istotne są dodatkowe pakiety, które oferuje pracodawca?

Wynagrodzenie jest oczywiście bardzo ważne i zawsze powinno być adekwatne do umiejętności pracownika. Jednak w Providencie nie pozyskujemy pracowników tylko „przez kieszeń”, czyli benefity finansowe. Zgodnie z piramidą Maslowa po zaspokojeniu podstawowych potrzeb przychodzi czas na te wyższego rzędu. Widać to także w pracy. Najpierw są oczywiście potrzeby materialne, poczucie bezpieczeństwa finansowego. Nieco wyżej w tej piramidzie stoją dodatkowe korzyści, takie jak np. pakiety medyczne czy emerytalne. Dalej poczucie stabilizacji. Następne są możliwości rozwoju: czy praca daje możliwość rozwijania talentów, awansu? Jeszcze wyżej jest poczucie, że nie jest się trybikiem w maszynie, tylko że się ma wpływ na to, co dzieje się w firmie. W metodologii Gallupa, którą stosujemy, jest też pytanie: czy masz w firmie przyjaciela? Odpowiedzi wiele mówią o atmosferze w miejscu pracy, czy firma jest nastawiona tylko na wynik, czy jest przyjazna i otwarta na potrzeby pracowników.

Provident Polska jest organizacją dojrzałą – mamy doskonale rozwinięte instrumenty związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi, standardy na najwyższym poziomie, nowoczesne środowisko pracy, ale świadomi jesteśmy również, że zmieniające się otoczenie biznesowe wymaga ciągłego ich doskonalenia. Musimy coraz skuteczniej dopasowywać naszą ofertę do kandydatów.

Co w 2017 roku będzie największym wyzwaniem dla pracodawców w Polsce?

Według raportu Deloitte będzie to przywództwo. Należy przez to rozumieć poszukiwanie odpowiedniego modelu zarządzania oraz jego ewolucja. Wymusza to zmiana pokoleniowa, która obecnie ma miejsce. Dużym wyzwaniem będzie dla pracodawców poszukiwanie takich menedżerów, którzy dopasują swój styl zarządzania do oczekiwań pokolenia Y. Pracownicy wywodzący się z tej generacji przywiązują wagę do atmosfery panującej w pracy i szybciej podejmują decyzję o odejściu w przypadku, gdy kultura organizacyjna im nie odpowiada.
Wyzwaniem będzie również zatrzymanie migracji menedżerów. Wielu z nich otrzymuje oferty nowej pracy i z uwagi na chęć rozwoju oraz podejmowania nowych wyzwań przyjmuje je. Lojalność menedżerów jest niższa niż kiedyś. Firmy zastanawiają się nad sposobem zatrzymania kadry zarządzającej na dłużej, pracując nad różnego rodzaju zachętami i programami retencyjnymi. Coraz więcej menedżerów z młodego pokolenia rozwój traktuje jako priorytet. Bardzo ważny jest dla nich aspekt pogodzenia pracy z życiem prywatnym, a także atmosfera panująca w firmie.

Czyli millenialsi zdominują rynek pracy. Jakich zmian możemy się w związku z tym spodziewać?

Wejście na rynek pracy tego pokolenia niesie oczekiwania wobec pracodawców do kreowania przyjaznego środowiska pracy, opartego na zaufaniu, odpowiedzialności, sprawnym zarządzaniu i poczuciu wpływu na otaczającą rzeczywistość. Prognozy wykazują, że w perspektywie 10 lat millenialsi będą stanowić 75 proc. wszystkich pracowników na rynku pracy. Należy zatem obserwować pokolenie, które już wkrótce zdominuje firmy. Niedawno w Provident Polska przeprowadziliśmy projekt „Badanie Młodych” poświęcony analizie zachowań i wyborów młodych Polaków. Z badań wynika, że większość młodych ludzi (81 proc. respondentów) ceni pracę i uważa, że dzięki niej może się rozwijać i uczyć nowych rzeczy. Badanie pokazuje również, że millenialsi są szczęśliwi i spełnieni w różnych dziedzinach życia. 62 proc. z nich deklaruje ogólne zadowolenie z życia, a 67 proc. 20–24-latków oraz 76 proc. 25–30-latków odczuwa zadowolenie z sytuacji życiowej w sferze zawodowej. Tylko 31 proc. młodych uważa pracę za przykry obowiązek. Zapytaliśmy też młodych, co oznacza dla nich dobra płaca. Wyniki okazały się zaskakujące. Najmłodsi uczestnicy badania (15–19 lat) uważają, że dobra płaca to 2596 zł netto, młodzi w wieku 20-24 lata przyznają, że usatysfakcjonują ich zarobki na poziomie 2703 zł netto. Dla porównania średnie wynagrodzenie netto wg GUS w 2015 roku to 2780,76 zł netto, a płaca minimalna od stycznia 2017 roku wynosi 1459 zł netto.

Jak przekonać młodych pracowników do firmy? Jak budować ich zaangażowanie?

W Providencie mamy wiele obszarów budowania takiego zaangażowania. Jednym z nich jest wolontariat. Tak! Pomagam to program wolontariatu pracowniczego. W ub.r. przeprowadziliśmy jego dwudziestą edycję. Pracownicy mogą zgłaszać projekty, które chcieliby wesprzeć. Potem są one oceniane przez specjalną komisję, a także społeczność na Facebooku. Firma przekazuje pieniądze na realizację tych najlepszych. Co interesujące, nasi pracownicy od lat nie tracą energii i entuzjazmu do realizacji działań wolontariackich, a popularność programu nie słabnie. W tym roku odbyła się też czwarta edycja programu Pasjonaci Providenta. Jego celem jest wspieranie pracowników i doradców klienta, którzy mają nietuzinkowe hobby i, co równie ważne, potrafią zainspirować i zachęcić do wspólnego działania współpracowników. Wśród laureatów Pasjonatów są biegacze, ekstremalni rowerzyści, ultramaratończycy, wędkarze, filmowcy, fotograf, poeta, pisarka i wizażystka.

Młodych ludzi przyciągamy również poprzez programy stażowe. Co roku w wakacje prowadzimy program płatnych praktyk One Level Up. Realizujemy go już od dziesięciu lat. Uczestniczą w nim studenci już po pierwszym roku studiów. Praktykanci pracują zarówno w biurze głównym w Warszawie, jak i w wybranych oddziałach, w zależności od potrzeb biznesowych. W tym roku do programu wpłynęło ponad 900 aplikacji. Największe zainteresowanie dotyczyło stażu w Biurze Audytu, Zgodności i Ryzyka, gdzie na jedno miejsce zgłosiło się 163 kandydatów. Cały proces rekrutacji prowadzony jest, podobnie jak w przypadku pozostałych pracowników, w oparciu o metodę selekcji ukierunkowanej. Bardzo ważne jest to, że blisko 30 proc. praktykantów zostaje w firmie na dłużej.

Dodatkowo dbamy o najwyższe standardy zarządzania zasobami ludzkimi, o czym świadczy fakt, że już po raz piąty otrzymujemy certyfikat Top Employer. W czasie procesu certyfikacji badane jest dziewięć obszarów HR: strategia rozwoju talentów, kultura, planowanie zasobów ludzkich, wdrażanie nowych pracowników, szkolenia i rozwój, zarządzanie wynikami, rozwijanie umiejętności przywódczych, rozwój kariery i planowanie sukcesji oraz wynagrodzenia i świadczenia. Provident jest organizacją, która we wszystkich wskazanych obszarach uzyskuje bardzo wysokie wyniki.

Rynek pracy w Polsce to nie tylko coraz wyższe płace, to również zmiany restrukturyzacyjne w firmach. Jak w czasie takiego procesu zachować najwyższe standardy zarządzania?

Rynek pracy ulega różnym zmiennym. Jedną z nich jest również coraz silniejszy rozwój nowych technologii. Coraz więcej firm ulega digitalizacji. Ma to również miejsce tam, gdzie jeszcze niedawno takich procesów nie zakładano. Te zmiany wiążą się z reorganizacją polityki kadrowej w firmach. Przeprowadzenie zwolnień grupowych jest bardzo trudnym sprawdzianem dla każdej firmy. Sposób, w jaki się to zrobi, wpływa nie tylko na zaufanie pracowników do organizacji, lecz także na jej wizerunek zewnętrzny i wskaźniki biznesowe. Pracownicy, którzy podlegają procesom restrukturyzacyjnym, powinni być w pełni poinformowani o planach firmy. Powinni wiedzieć, z jakich powodów dana restrukturyzacja się odbywa i jakie zmiany za nią idą. Proces ten powinien być prowadzony w warunkach pełnej transparentności ze szczególnym uwzględnieniem trudnych sytuacji, w jakich mogli znaleźć się poszczególni pracownicy.

Jaka będzie rola departamentów HR w firmach?

Świadome organizacje nie mogą ignorować zarządzania zasobami ludzkimi. Rola działów HR będzie rosła. Provident Polska doskonale to rozumie. Naszą siłą jest również cały Departament HR – zespół doskonale przygotowanych ekspertów! Wyzwania, które przed nami stoją, traktujemy zatem jako szansę, a nie ryzyko – na pewno wszystkie wykorzystamy, aby być jeszcze lepszym pracodawcą i realizować cele biznesowe.

Artykuł powstał przy współpracy z: