Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców będzie mógł wnosić do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną – to najistotniejsza zmiana spośród wprowadzonych przez posłów do pakietu pięciu projektów nazywanych zbiorczo Konstytucją biznesu. Założenia konstytucji ogłosił w listopadzie 2016 r. na Kongresie 590 Mateusz Morawiecki, zajmujący wówczas stanowiska wicepremiera oraz ministra rozwoju i finansów. W piątek ustawy wraz z poprawkami zostały uchwalone przez Sejm.
Jak zapewniają pomysłodawcy, zmiany mają „uwolnić polską przedsiębiorczość i być fundamentem dla wszystkich proprzedsiębiorczych aktywności rządu”. W tym celu proponuje się m.in. wprowadzenie katalogu zasad regulujących relacje biznes – państwo (np. domniemanie uczciwości przedsiębiorcy, zasada, zgodnie z którą co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone). Wprowadza się również tzw. działalność nierejestrowaną (nie trzeba będzie rejestrować firmy, jeżeli działalność przynosić będzie niewielkie dochody).
Kolejnym ułatwieniem dla dopiero rozpoczynających swoją przygodę z biznesem ma być ulga na start, czyli półroczne zwolnienie z konieczności opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Jak szacują projektodawcy, ma to przynieść firmom w ciągu 10 lat oszczędność prawie 8 mld zł. Ustawa przewiduje również, że za zgodą przedsiębiorcy niektóre proste sprawy będzie można załatwić z urzędem za pośrednictwem telefonu czy e-maila. Wycofany ma być numer REGON – podstawowym numerem identyfikującym przedsiębiorcę ma być NIP. Część przedstawicieli biznesu oraz posłowie opozycji narzekają jednak, że w ustawie zbyt mało jest konkretnych rozwiązań, które odciążyłyby biznes od urzędowych obowiązków.
Sejm zgodził się w piątek także na wprowadzenie nowej instytucji mającej być wsparciem dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Będzie nią Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Opozycja od początku podkreślała, że organ ten nie będzie działał efektywnie, gdyż ustawa nie przyznaje mu do tego odpowiednich kompetencji.
Wśród tych znalazło się m.in. informowanie właściwych organów nadzoru lub kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej czy zwracanie się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnoszenie skarg (w tym kasacyjnych) do sądu administracyjnego, a także uczestniczenie w tych postępowaniach (na prawach przysługujących prokuratorowi). Posłowie opozycji, w tym m.in. PO i Kukiz’15, w drugim czytaniu zgłosili więc propozycje poszerzenia kompetencji rzecznika m.in. o zwracanie się o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania w sprawach podatkowych. Pomysły te jednak nie zyskały poparcia Sejmu.
Nie oznacza to jednak, że w przyszłości ustawa nie będzie pod tym kątem zmieniana. Jak bowiem tłumaczył podczas II czytania projektu na plenarnym posiedzeniu Sejmu Mariusz Haładyj, wiceminister przedsiębiorczości i technologii, resort będzie obserwował funkcjonowanie rzecznika i nie wyklucza poszerzenia czy też modyfikaci kompetencji rzecznika.
– Powiem też, że łatwiej jest poszerzyć kompetencje niż stworzyć instytucję od samego początku – przyznał szczerze wiceminister.
Ostatecznie jednak podczas posiedzenia nadzwyczajnej komisji do spraw deregulacji, które odbyło się już po II czytaniu projektu, wprowadzono zmiany w uprawnieniach rzecznika, choć nie takie, jakich domagała się opozycja. Otóż na skutek poprawki zgłoszonej przez posłów PiS i przyjętej przez komisję do katalogu kompetencji rzecznika dopisano wnoszenie skargi nadzwyczajnej oraz występowanie do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego, które powoduje rozbieżności w orzecznictwie sądów.
Instytucja skargi nadzwyczajnej dopiero zostanie wprowadzona na mocy nowej ustawy o SN, która wejdzie w życie na początku kwietnia (Dz.U. z 2018 r. poz. 5). Dzięki niej będzie możliwość zaskarżenia niemal każdego prawomocnego wyroku zapadłego na przestrzeni ostatnich 20 lat.
Ważne
Do katalogu kompetencji rzecznika przedsiębiorców dopisano wnoszenie skargi nadzwyczajnej oraz występowanie do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego
Etap legislacyjny
Ustawy uchwalone przez Sejm
