Zlikwidować rozwarstwienie cyfrowe. Operatorzy telekomunikacyjni a wyrównywanie szans

Dzisiejszy świat jest definiowany w głównej mierze poprzez nowe technologie informacyjno-komunikacyjne. Stały rozwój technologiczny i zwiększająca się znacząco dostępność dóbr cyfrowych coraz silniej stanowią o rozwoju gospodarczym i społecznym państwa.

W 2023 r. nadal nie wszystkie osoby mieszkające w Polsce mają równe możliwości korzystania z cyfrowych rozwiązań. Polska, zajmując 24. miejsce na 27 krajów UE pod względem rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej (DESI 2022), ma przed sobą wiele wyzwań, które wymagają zaangażowania zarówno operatorów telekomunikacyjnych, jak i rządu.

Rosnące potrzeby

Jak podaje Urząd Komunikacji Elektronicznej w „Raporcie o stanie rynku telekomunikacyjnego w 2022 roku”, wydatki na inwestycje telekomunikacyjne kształtowały się na poziomie 11,24 mld zł, co oznacza wzrost wobec 2021 r. o 26,3 proc. Jest to efekt stale zwiększającego się popytu na usługi cyfrowe i determinacji zarówno operatorów telekomunikacyjnych do modernizacji i rozwoju infrastruktury, jak i organów rządowych w realizacji projektów tworzących coraz pełniejszą strukturę państwa.

W 2022 r. zwiększyła się prawie o 5 proc. liczba kart SIM i wyniosła 59,28 mln. Kolejny rok z rzędu wzrosła także dostępność szerokopasmowego internetu stacjonarnego, z którego skorzystało 63,2 proc. gospodarstw domowych. Wśród użytkowników internetu stacjonarnego niemal 70 proc. posiadało dostęp o prędkości minimum 100 Mb/s. Jak podaje UKE w swoim raporcie, najwyższą penetrację internetu stacjonarnego o takiej prędkości miały województwa: podkarpackie (85 proc.), śląskie (78 proc.) i małopolskie (75 proc.), a najniższą pomorskie (40 proc.), warmińsko-mazurskie (43 proc.) oraz zachodniopomorskie (46 proc.). Najwyższe prędkości internetu mobilnego obejmowały osiem największych aglomeracji miejskich oraz większość miast powiatowych.

Z tych danych rysuje się niejednorodny obraz kraju i rozwarstwienia cyfrowego jego mieszkańców. Wszelkie formy wykluczenia – cyfrowe, transportowe czy w dostępie do opieki zdrowotnej determinują zdolność państwa do szybkiego rozwoju i wykorzystania potencjału społecznego.

Większa aktywność

Warto zauważyć, że Polska ciągle dąży do zmniejszenia tego rozwarstwienia poprzez rozbudowę infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym sieci szerokopasmowych oraz 5G, szczególnie w obszarach wiejskich i mniejszych miastach. Widać to zarówno w działaniach rządu, samorządu, jak i podmiotów prywatnych. Operatorzy telekomunikacyjni dostrzegają potrzebę nasycenia infrastrukturą obszarów, które dotychczas nie były priorytetowe. Sprzyja temu zmiana podejścia do budowy infrastruktury telekomunikacyjnej i wzrost aktywności operatorów hurtowych, zapewniających dostęp do swoich sieci przedsiębiorcom wykorzystującym je do świadczenia usług detalicznych. Na koniec 2022 r., według danych UKE, sieci operatorów hurtowych zostały doprowadzone do co najmniej 14,7 tys. miejscowości, co stanowi 28 proc. wszystkich miejscowości w Polsce. Z deklaracji operatorów wynika, że w kolejnych latach nakłady finansowe na rozwój infrastruktury hurtowej będą rosły.

Ostatnie lata jednoznacznie wskazały, że bez rozwiązań cyfrowych znaczenie gospodarki i jej konkurencyjność na arenie międzynarodowej będą się szybko obniżać. Patrząc w przyszłość, regulacje dotyczące realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ wymuszają powszechne wykorzystanie technologii praktycznie w każdym aspekcie funkcjonowania społeczeństwa. Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 jest koncepcją rozwoju społeczno-gospodarczego na podstawie działań i decyzji, które uwzględniają wymiar nie tylko ekonomiczny, lecz także społeczny dotyczący wysokiej jakości życia, zdrowia i dobrobytu ze sprawiedliwością społeczną, oraz środowiskowy.

Korzyści społeczne

Modernizacja gospodarki, w tym sektorów wysokochłonnych energetycznie i samej energetyki, transportu, administracji publicznej odbywa się z wykorzystaniem rozwiązań cyfrowych. Wymusza to także nowe kompetencje pracowników i konieczność budowania ich w procesie kształcenia obecnych i przyszłych pokoleń na rynku.

Nie jesteśmy i nie będziemy w stanie tego osiągnąć, jeżeli szybko nie zlikwidujemy rozwarstwienia cyfrowego w społeczeństwie. Patrząc z perspektywy operatorów telekomunikacyjnych, ich projekty inwestycyjne dotyczące infrastruktury są fundamentem zarówno dla nich, jak i dla innych podmiotów tworzących gospodarkę i realizujących politykę zrównoważonego rozwoju i działania związane z ESG. Szczególnie istotny jest tutaj obszar społeczny. Dostęp do wysokowydajnej i niezawodnej infrastruktury telekomunikacyjnej ma bezpośredni wpływ na walkę z wykluczeniem, dostępem do edukacji, możliwości podjęcia pracy i aktywnego udziału w społeczeństwie.

Złożoność tematu cyfryzacji doskonale rozumie działająca od 2014 r. Rada ds. Cyfryzacji, której członkowie wspierają swoją wiedzą i doświadczeniem Ministerstwo Cyfryzacji oraz Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. Ta współpraca ma na celu nie tyle znajdowanie rozwiązań na bieżące wyzwania, ile projektowanie zmian w zakresie cyfryzacji, łączności i rozwoju społeczeństwa informacyjnego w długiej perspektywie.

Mamy szansę jako kraj na wykorzystanie w pełni potencjału społecznego i doprowadzenie do trwałej zmiany oraz podniesienia jakości życia w Polsce. Technologie informacyjno-komunikacyjne mają kluczowe znaczenie w tworzeniu nowych źródeł dochodu i zatrudnienia, ale ich oddziaływanie sięga poza gospodarkę. Oddziaływanie technologii przejawia się obecnie we wszystkich aspektach życia. Niezależnie od tego, czy mowa o zmianach modeli biznesowych, rozwoju e-administracji państwowej czy szkolnictwa, masowość rozwiązań wprowadza nowe wzorce zachowań ludzi. Dlatego tak istotne jest zadbanie o to, aby nikt nie poczuł się obywatelem drugiej kategorii ze względu na wykluczenie cyfrowe. ©℗