Jeżeli zamówienie publiczne ma realizować zespół, to kompetencje i doświadczenie jego członków mogą stanowić kryterium wyłonienia dostawcy. Są bowiem decydujące dla oceny profesjonalnych możliwości.
Przy zamówieniach na świadczenie usług o charakterze intelektualnym możliwe jest wprowadzenie dodatkowego kryterium, które pozwala na ocenę kwalifikacji osób wchodzących w skład konkretnych zespołów, ubiegających się o wykonanie zamówienia oraz uwzględnia skład tych zespołów i ich doświadczenie zawodowe – uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Rozpatrywał on pytanie prejudycjalne, dotyczące zamówienia publicznego na usługi doradczo-szkoleniowe z zakresu modernizacji, optymalizacji i oszacowania wartości małych i średnich przedsiębiorstw. Zamówienie ogłosiło portugalskie Stowarzyszenie Przedsiębiorców Dystryktu Santarem. Miało być przyznane temu wykonawcy, który przedstawi najkorzystniejszą ofertę, uwzględniając: ocenę zespołu (40 proc. wartości zamówienia), jakość i zalety oferowanej usługi (55 proc.) i cenę (5 proc.).
O wykonanie usługi ubiegała się firma Ambisig SA, świadcząca usługi z zakresu IT i e-biznesu. Jednak komisja konkursowa we wstępnym sprawozdaniu wskazała na firmę doradczą Iberscal-Consultores Lda jako zwycięzcę w tym przetargu.
Spór o kryteria
Firma Ambising złożyła protest, podważając prawomocność umieszczenia wśród kryteriów oceny zamówienia oceny zespołu do wykonania usługi.
Komisja konkursowa odrzuciła protest, udzieliła zamówienia Iberscalowi i zawarła z nim stosowną umowę na świadczenie usług. W związku z tym Ambisig wniósł do Sądu ds. Administracyjnych i Podatkowych w Leirii o stwierdzenie nieważności decyzji o odrzuceniu protestu. W trakcie postępowania domagał się także stwierdzenia nieważności całej umowy.
Kiedy sąd oddalił skargę w całości, firma wniosła odwołanie od wyroku. Sąd apelacyjny orzekł, że ogłoszenie o przetargu było zgodne z przepisami portugalskiego kodeksu zamówień publicznych. Sprawa trafiła do portugalskiego Najwyższego Sądu Administracyjnego.
Wątpliwości sądu krajowego
Sąd ten uznał, że rozstrzygnięcia wymaga to, czy kryteria dotyczące oceny zespołu mogą być uwzględniane przy udzielaniu zamówienia. Sprawy te reguluje dyrektywa 2004/18/WE z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. UE z 2004 r. L 134, s. 114 ze zm.) i zastępująca ją dyrektywa 2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych (Dz.Urz. UE z 2014 r. L 94, s. 65).
W związku z wątpliwościami sąd postanowił zawiesić postępowanie i skierować do trybunału pytanie, czy przy zamówieniu na świadczenie usług o charakterze intelektualnym, usług szkolenia i doradztwa jest zgodne z dyrektywą 2004/18 ustanowienie oceny konkretnych zespołów, która bierze pod uwagę ich odpowiedni skład, wykazane doświadczenie i ocenę życiorysów.
TS ocenia jednoznacznie
W ocenie Trybunału Sprawiedliwości celem zamówień publicznych jest wybór oferty najkorzystniejszej ekonomicznie. Jednak – jak podkreślił TS – to instytucja zamawiająca określa, która oferta powinna zostać za taką uznana, co przyznaje tej instytucji pewien margines własnego uznania. Zgodnie z dyrektywą, w przypadku gdy zamówienie ma zostać udzielone temu, kto przedstawi najkorzystniejszą ekonomicznie ofertę – należy wyłonić ofertę prezentującą najlepszą relację jakości do ceny. A to oznacza, że znaczenie jakości może zostać wzmocnione.
Dyrektywa – jak zauważa trybunał – nie tworzy zamkniętego katalogu kryteriów, jakie mogą zostać przyjęte do ustalenia najkorzystniejszej oferty. W związku z tym ów przepis pozostawia instytucjom zamawiającym wybór kryteriów, jakie chcą zastosować. Niemniej jednak – zdaniem trybunału – wybór ten musi się ograniczać do kryteriów zmierzających do wyłonienia oferty najkorzystniejszej ekonomicznie.
Kompetencje istotne
W ocenie trybunału zdolność do wykonania zamówienia publicznego może zależeć w znacznym stopniu od „zawodowej wartości osób” zobowiązanych do wykonania owego zadania, czyli m.in. od ich doświadczenia zawodowego i wykształcenia. Ma to zwłaszcza znaczenie – jak podkreśla trybunał – gdy chodzi o usługi o charakterze intelektualnym, w tym usługi szkoleniowe i doradcze.
Jeżeli zatem zamówienie ma być wykonywane przez zespół, to kompetencje i doświadczenie osób wchodzących w jego skład mają determinujące znaczenie dla oceny zdolności zawodowej tego zespołu. Zdolność ta może być cechą charakterystyczną oferty, w związku z tym może stanowić kryterium wyłonienia wykonawcy.
W związku z tym – jak uznał trybunał – w przypadku udzielania zamówienia na świadczenie usług o charakterze intelektualnym, szkolenia i doradztwa art. 53 ust. 1 lit. a dyrektywy 2004/18 nie sprzeciwia się ustanowieniu przez instytucję zamawiającą kryterium, które pozwala na ocenę zdolności konkretnie zaproponowanych przez ubiegające się zespoły do wykonania tego zamówienia i które uwzględnia skład ekipy, a także doświadczenie i życiorysy tworzących ją osób.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 25 marca 2015 r. w sprawie C–601/13