Spółki z branży paliwowej, budowlanej, sprzedające artykuły konsumentom, a także niektóre banki, wypracowały w 2022 r. najlepsze w historii lub bliskie historycznym rekordom wyniki finansowe.
Jednak rosnące koszty, wyższe stopy procentowe i pogarszające się nastroje konsumentów sprawiły, że przychody i zyski rosną na ogół wolniej od inflacji.
W okresach wysokiej inflacji firmy z reguły poprawiają wyniki. Rosnące ceny znajdują odbicie przede wszystkim w przychodach ze sprzedaży, które – tak jak przychody budżetu z podatków – są wyższe, nawet jeśli w ujęciu ilościowym obroty firm się nie zwiększają. Ta zasada dobrze sprawdzała się w 2022 r. W każdym kolejnym kwartale przychody spółek (wyliczenie nie uwzględnia sektora finansowego) były wyższe niż rok wcześniej. Jednak w ostatnich trzech miesiącach zeszłego roku tempo wzrostu wyraźnie osłabło, do 10 proc. w ujęciu rocznym. To najsłabszy wynik od ponad dwóch lat.
Dotychczas wyniki finansowe lub ich szacunki za ostatni kwartał i cały 2022 r. opublikowała połowa spośród 120 firm wchodzących w skład indeksów WIG20, mWIG40 i sWIG80. W tej grupie tempo wzrostu zysku operacyjnego w poprzednich latach i na początku 2022 r. utrzymywało się na poziomie dwucyfrowym. Pod koniec 2022 r. obniżyło się do poziomu jednocyfrowego, co w swoich raportach spółki tłumaczą przede wszystkim wzrostem kosztów operacyjnych (energia, surowce, płace).
Miliard zysku Dino
Jednym z większych problemów krajowej gospodarki, widocznym już w 2022 r. i nasilającym się na początku 2023 r., są pogarszające się nastroje konsumentów. Od września zeszłego roku kolejne dane o sprzedaży detalicznej, publikowane przez Główny Urząd Statystyczny, są coraz słabsze. Ostatni odczyt – z lutego 2023 r. – wskazuje na spadek sprzedaży w ujęciu realnym o 5 proc. w odniesieniu do roku poprzedniego. Te negatywne trendy odbijają się na wynikach wielu spółek giełdowych, sprzedających artykuły, które nie są konsumentom niezbędne. W 2022 r. znaczne pogorszenie wyników finansowych zanotowały takie spółki jak produkujące meble Forte czy handlująca sprzętem AGD Amica. Z opublikowanych wstępnych danych wynika, że stratą na poziomie kilkuset milionów złotych zakończyło rok CCC, specjalizujące się w sprzedaży butów. To jedna z największych krajowych korporacji wśród firm dostarczających produkty konsumentom.
Te negatywne trendy nie znajdują na razie odbicia w wynikach finansowych spółek specjalizujących się w handlu artykułami pierwszej potrzeby. Wysokie tempo rozwoju przez cały rok utrzymywało Dino Polska, spółka zarządzają siecią ponad 2,1 tys. średniej wielkości marketów. Niemal 20 mld przychodów i 1,1 mld zł zysku netto grupy kapitałowej to wyniki o 40–50 proc. lepsze niż rok wcześniej. W IV kw. 2022 r. zysk operacyjny Dino wyniósł 438 mln zł. Więcej w tym okresie, nie uwzględniając branży finansowej, zarobił jedynie Orlen.
Firmom takim jak Dino sprzyjają m.in. utrzymujące się niskie bezrobocie i szybki wzrost płacy minimalnej. W tej grupie znalazła się np. specjalizująca się w handlu winem Ambra, która w ostatnich trzech miesiącach 2022 r. zarobiła niemal 38 mln zł. To najlepszy kwartalny wynik w historii firmy, lepszy niż rok temu o 9 proc. Ponad 20 mln zł zarobił także pod koniec roku specjalizujący się w produkcji słodyczy Wawel. W wynikach spółki dobrze odbija się skala wzrostu kosztów w firmach produkcyjnych – jeszcze kilka lat wcześniej, np. w roku 2018 czy 2017, Wawel potrafił zarobić w kwartale ponad 30 mln zł, przy niższych niż obecnie przychodach.
Rekordy w paliwach, budownictwie i bankach
Historyczne wyniki w zeszłym roku zanotowały firmy działające w sektorze paliwowym. Rekordzistą w skali krajowej był PKN Orlen (278,5 mld przychodów, 35,3 mld zł zysk netto), który w zeszłym roku przejął swoich konkurentów – Lotos i PGNiG. Ponieważ wyniki grupy kapitałowej obejmowały sprawozdania przejętych spółek jedynie za kilka miesięcy 2022 r., to przynajmniej na poziomie przychodów ze sprzedaży zeszłoroczny rekord zostanie poprawiony. Jedynie kilka liczb obrazujących wyniki finansowe w 2022 r. przekazał handlujący paliwami Unimot, ale wynika z nich, że także rezultaty tej spółki były rekordowe. Uwagę zwraca odmienna ocena wyników obydwu spółek przez inwestorów na GPW. Kurs akcji kontrolowanego przez Skarb Państwa Orlenu, który zapowiada, że zarobione pieniądze przeznaczy na inwestycje przede wszystkim w transformację energetyczną, spadł w ostatnich 12 miesiącach o 25 proc. Natomiast notowania Unimotu wzrosły w tym czasie o ponad 130 proc. Inwestorzy liczą na to, że tak jak w większości prywatnych korporacji ponadstandardowe zyski trafią przede wszystkim do akcjonariuszy w postaci dywidendy lub skupu akcji.
Jedną z grup przedsiębiorstw, które w 2022 r. zanotowały poprawę wyników finansowych, były firmy budowlane. Rekordowe niemal 10 mld zł przychodów zanotował największy w branży Budimex. Spółka wypracowała także ponad 0,5 mld zł zysku netto. Zysk w zeszłym roku podwoił Torpol, zarabiając 184 mln zł, a ponad 30 mln zł zysku netto zanotował Mostostal Zabrze. Dla Torpolu to najlepszy poziom w historii, Mostostal lepsze wyniki po raz ostatni zanotował w poprzedniej dekadzie. Firmom budowlanym sprzyjało m.in. wejście w fazę realizacji kontraktów, które zawarły w poprzednich latach. W tym roku szansą na utrzymanie wysokich zysków są m.in. spadające ceny surowców, co powinno korzystnie wpłynąć na poziom kosztów.
Ani poprzedni rok, ani początek nowego nie są udane dla banków. W 2022 r. zyski w branży obniżyły uchwalone przez Sejm wakacje kredytowe dla osób zadłużonych w złotych na cele mieszkaniowe. Na początku 2023 r. na pierwszy plan wybijają się pogłębiające się kłopoty z kredytami frankowymi i duży niepokój w branży wywołany problemami amerykańskich i europejskich banków. Jednak wyniki finansowe krajowych instytucji są czynnikiem sugerującym, że na poziomie krajowym sytuacja jest stabilna. Biorąc pod uwagę jedynie wyniki IV kw., banki wróciły do grona najbardziej zyskownych firm giełdowych. Niektóre zanotowały także rekordowe zyski w całym roku – np. ING BSK zarobił 2,3 mld zł, a Bank Handlowy miał 1,55 mld zł zysku netto. ©℗
/>
