Amazon aktywnie eksploruje potencjał farm wiatrowych i fotowoltaicznych. Jakie szanse rozwoju polskiego sektora OZE dostrzega jeden z największych na świecie nabywców energii odnawialnej? Gdzie widzi możliwości finansowania zielonych inwestycji?

Polska ma ogromny potencjał rozwoju odnawialnych źródeł energii. Co więcej, te źródła OZE, które już teraz dynamicznie rosną – wiatr i słońce – wzajemnie się uzupełniają sezonowo. Kluczowe jednak jest to, że energia z OZE może być wytwarzana przez kraj samodzielnie, co znacząco wpływa na podniesienie bezpieczeństwa czy wręcz suwerenność energetyczną.

cPPA stymulatorem OZE

Analiza sektora jasno wskazuje, że istnieje potrzeba rozszerzonego stosowania kontraktów na sprzedaż energii elektrycznej bezpośrednio od wytwórcy, czyli tzw. Corporate Power Purchase Agreement (cPPA). Jest to ważne chociażby w kontekście przyspieszenia transformacji energetycznej.

– Amazon ma bardzo dobre doświadczenia z umowami cPPA w wielu krajach. Stanowią one narzędzie realnie stymulujące powstawanie i finansowanie nowych instalacji OZE także przez sektor prywatny, który chce i może wesprzeć państwo w tym zakresie – podkreśla Anna Papka, menedżerka polityki publicznej Amazon ds. zrównoważonego rozwoju w CEE.

Polityka energetyczna Polski przewiduje zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych do co najmniej 23 proc. do 2030 r. Coraz częściej słyszy się, że cel ten może wymagać aktualizacji ze względu na znaczne przekroczenie tego progu w wyznaczonym czasie.

Tym samym umowy typu cPPA powinny być włączone do polskiego ekosystemu prawnego jako efektywny instrument, zarówno dla odbiorców i wytwórców, jak i dla państwa. Dzięki zaangażowaniu przedsiębiorców w proces rozwoju zielonej infrastruktury energetycznej ciężar finansowania inwestycji w OZE rozłoży się między instytucje rządowe oraz zainteresowane firmy, które aktywnie włączą się w finansowanie projektów. Ten model może przyczynić się do zapewnienia większej stabilności i przewidywalności rynkowej. Jednocześnie rozwiązanie to może wesprzeć państwo w wysiłkach podejmowanych na rzecz przyspieszenia i finansowania transformacji energetycznej i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.

Niestety w Polsce wciąż bardzo mało firm korzysta z energii odnawialnej. Wynika to m.in. z ograniczonej podaży, ale też z trudności z cPPA. Już w poprzednich latach eksperci Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej wskazywali, że rozwój rynku umów cPPA z roku na rok przyspieszał, ale dynamika przyrostu kontraktowanych ilości energii oraz instalacji budowanych na podstawie tych kontraktów była niska.

– W Polsce zawarto kilkadziesiąt umów typu cPPA, w tym jedną z największych, podpisaną w 2022 r. przez Amazon z farmą fotowoltaiczną w Miłkowicach. Zauważalnym trendem jest wzrost zainteresowania firm umowami tego typu, gdyż przedsiębiorcy szukają rozwiązań dla zmienności cenowej energii w Polsce. Stąd konieczność wprowadzenia standaryzowanych produktów cPPA, umożliwienie oferowania ich w formule instrumentów finansowych zabezpieczających cenę energii oraz liberalizacja przepisów w tym zakresie, by móc sprzedawać energię z nich bezpośrednio, w ramach takich umów – mówi Szymon Kowalski, wiceprezes RE-Source Poland Hub. – Dotychczas umowy cPPA stanowiły podstawę rozwoju mocy wytwórczych OZE bez konieczności wsparcia publicznego. Długoterminowy kontrakt sprzedaży energii do odbiorcy komercyjnego stanowił bowiem dla inwestora OZE podstawę do uzyskania finansowania swojej inwestycji, dzięki czemu przybywało odnawialnych mocy w systemie. Z kolei odbiorca zyskiwał gwarancję stabilności dostaw zielonej energii w długim terminie, po stałej cenie – dodaje.

Od wielu lat mówi się także o konieczności modernizacji infrastruktury, w tym sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. W kontekście OZE istnieje zatem nie tylko konieczność ich dostosowania do większego poboru mocy czy poboru na terenach wiejskich, gdzie często są lokowane instalacje OZE, lecz także możliwość szybszych i łatwiejszych przyłączeń takich instalacji. Tu kluczowe są takie kwestie, jak linia bezpośrednia czy cable pooling.Tym bardziej że będzie to niezbędne do przygotowania sieci i operatorów na szerszą elektryfikację, np. transportu.

Offshore motorem zmian?

Duży potencjał tego segmentu nie wystarczy, by system działał sprawnie. Bez odpowiednich regulacji prawnych podmioty na nim działające mają bowiem ograniczone możliwości. Oczywistym wydaje się zatem postulat zapewnienia szybszego rozwoju morskiej energetyki wiatrowej, która pozwoli generować dużo wyższe wolumeny energii odnawialnej dla Polski.

W wielu krajach takie przyspieszenie odbywa się w partnerstwie państwa z sektorem prywatnym – nie tylko w zakresie rozwoju i budowy morskich farm wiatrowych, lecz także finansowania projektów i zakup płynącej z niej energii poza pulą wspieraną przez państwo. Jedną z opcji jest chociażby system aukcyjny przyznający dodatkowe punkty przedsiębiorcom realizującym projekty morskiej energetyki wiatrowej, jeśli wykażą określone, zakontraktowane wolumeny w ramach umów cPPA. Takie podejście funkcjonuje w Niemczech oraz Niderlandach i stanowi zachętę do zawierania tego typu umów na szerszą skalę.

Kolejnym z możliwych rozwiązań jest wariant, zgodnie z którym podmioty rozwijające projekty w ramach MFW mogą rozważyć wydzielenie części wolumenu zabezpieczonego w ramach kontraktów różnicowych, do sprzedaży w ramach cPPA. Taka elastyczność zwiększyłaby atrakcyjność aukcji na kontrakty różnicowe z perspektywy deweloperów, jednocześnie pozwalając rządowi dzielić koszty zakupu energii z zainteresowanymi nabywcami korporacyjnymi. Kooperacja tego typu mogłaby zwiększyć tempo rozwoju MFW bez nadwyrężania budżetu państwa, sprawiając, że przedsiębiorcy będą pośrednimi partnerami tych projektów. Zaangażowanie środków prywatnych nabywców pozwoliłoby uruchomić większe wolumeny OZE, nie tylko dzięki środkom publicznym.

Na koniec 2022 r. Amazon zarządzał 100 projektami OZE w Europie i łącznie 379 w 21 krajach, o łącznej mocy 18,5 GW.

Partnerem opracowania jest Amazon