Czy ESG to tylko przejściowa nowinka, konieczność spełnienia nowych wymogów prawnych, a może niezbędne działanie w zmieniającym się otoczeniu środowiska, polityki gospodarczej państw i biznesu?
Zdecydowanie jest to konieczność i kolejny, bardzo ważny, krok jaki biznes powinien zrobić, żeby dostosować się do zmian zachodzących na świecie. Jest to ważne nie tylko ze względu na ochronę naszej planety, ale także z uwagi na zapewnienie długookresowej konkurencyjności. Przedsiębiorstwa, które nie zaczną już teraz zielonej transformacji zostaną w tyle, a później będzie im trudno to nadrobić. Według badań firmy Kantar „Ziemianie Atakują” trzy czwarte Polaków wie, że kryzys klimatyczny istnieje i jest poważny, co wymaga natychmiastowych działań. Blisko jedna trzecia oczekuje w tym obszarze aktywności nie tylko od polityków, ale także od biznesu. Oczekiwania klientów i partnerów dobrze wpisują się w model działania Grupy VELUX. Nasza pierwsza strategia redukcji emisji dwutlenku węgla została przyjęta jeszcze w 2009 roku, na długo przed tym, kiedy w ogóle się o tym mówiło, a teraz postawiliśmy sobie jeszcze ambitniejszy cel – osiągnięcia dożywotniej neutralności klimatycznej. Ponadto stawiamy sobie szereg innych celów związanych ze zrównoważonym rozwojem w duchu idei ESG, a więc szeroko pojętej odpowiedzialności biznesu za oddziaływanie na ludzi, społeczeństwo i środowisko. W wielu obszarach prowadzimy działania pionierskie, gdyż sądzimy że tylko na takich fundamentach możemy długofalowo myśleć o mocnej pozycji rynkowej i finansowej.
Czy elementy ESG wpływają na zarządzanie firmami i ich codzienne funkcjonowanie, a jeśli tak to jak?
Tak, i to w bardzo dużym stopniu. Ocena ryzyka i szans biznesowych z perspektyw środowiskowej, społecznej oraz ładu korporacyjnego to ważna perspektywa biznesowa. Aby świadomie zarządzać organizacją należy na bieżąco monitorować wskaźniki wpływu ESG, a także podejmować istotne decyzje biznesowe bazując właśnie na tych czynnikach. Grupa VELUX w ramach swojej strategii Zrównoważonego Rozwoju ogłoszonej w 2020 roku określiła 15 takich kluczowych obszarów działalności, które stale monitoruje i nad którymi będzie pracować przez kolejne 10 lat. Strategia jest dobrze osadzona w naszej bazowej działalności, bo została wypracowana przez zarząd i grupę pracowników w ciągu 2 lat. Nasze działania ESG są wdrażane wewnątrz firmy, ale również uwzględniają cały nasz łańcuch dostaw i partnerstwa dla wspólnej redukcji emisji gazów cieplarnianych w produktach, które tworzymy.
Jakie konkretne korzyści ze zmian w obszarze ESG może mieć społeczeństwo, środowisko, firma, czy państwo?
Zrównoważony biznes to korzyści środowiskowe, społeczne i gospodarcze. Dla przykładu jeśli chodzi o środowisko i tylko naszą firmę, to za 10 lat chcemy stać się neutralni pod względem emisji C02, zaś za kolejne 10 będziemy firmą, która również zneutralizuje swój historyczny ślad węglowy. Podjęliśmy 20-letnią strategiczną współpracę z WWF, w ramach której wspólnie zasadzimy ok. 10 mln drzew na całym świecie i weźmiemy pod ochronę 200 000 ha lasów. ESG to dla firm impuls do dalszego rozwoju i wprowadzania wszelakich innowacji. Dzięki temu zostaną opracowane nowe rozwiązania dające klientom więcej korzyści przy jednoczesnym zmniejszeniu negatywnego wpływu na środowisko. Polityka ESG to również korzyści dla pracowników firmy, dla ich bezpieczeństwa, szans rozwoju, adaptacji do zmian oraz dobrego funkcjonowania ich rodzin. Lokalne społeczności zyskują na współpracy z nami w ramach różnego rodzaju działań, które wynikają wprost z założeń przyjętych w polityce ESG. Są to działania na przykład edukacyjne lub wsparcie projektów ważnych z punktu widzenie lokalnej społeczności.
Co zrobić, aby obowiązkowe raporty przekładały się na realne działania – na całym rynku?
Moim zdaniem nie chodzi tutaj o obowiązkowe raporty, a raczej uświadomienie decydentom, że ocena przedsiębiorstwa nie będzie już wkrótce bazowała tylko i wyłącznie na wskaźnikach finansowych. Zyski oczywiście są ważne, bo zapewniają stabilność finansową biznesu, ale ważne jest również w jaki sposób je wypracowuje. Przedsiębiorstwo powinno mieć model biznesu wpisujący się w aktualne trendy środowiskowe czy społeczne, aby mieć zapewniony długookresowy popyt. My na naszym przykładzie możemy powiedzieć, że myślenie o środowisku, społeczeństwie i odpowiedzialnym zarządzaniu przekłada się na bardzo konkretne korzyści zarówno na poziomie relacji z klientami i pracownikami, jak i z otoczeniem firmy. Dlatego z chęcią dzielimy się naszymi doświadczeniami w nieobowiązkowych raportach, które publikujemy od wielu lat. Zależy nam na tym by myślenie o ESG – nie tylko na poziomie realizacji wymogów, raportowania i tabelek – ale przede wszystkim realnych działań, stało się standardem w biznesie. Niestety nadal wiele spółek nie upublicznia informacji niefinansowych, także tych związanych z ochroną środowiska. Według badań Alliance for Corporate Transparency, zaledwie 14 proc. przedsiębiorstw podaje informacje na temat włączania kwestii zrównoważonego rozwoju do swojej głównej strategii biznesowej. ESG może mieć pozytywny wpływ przede wszystkim w obszarze transparentności gospodarczej, ale dużym wyzwaniem jest tutaj standaryzacja raportowania. Prawdopodobnie w ramach unijnej dyrektywy zostaną ustalone nowe standardy, które będą obowiązkowe dla wszystkich. Na razie nie wiadomo jaki to może być standard, różne firmy raportują w ramach różnych standardów. Ułatwi to przedsiębiorstwom ocenę jak daleko są na tle innych, co możemy być kolejną motywacją do wzmocnienia działań.
Czy na bazie ESG można budować przewagę konkurencyjną firm?
Tak. Standardy ESG pozwalają na porównywanie firm na podstawie bardzo konkretnych i mierzalnych parametrów. Raportowanie ESG zawiera dane, których szukają m.in. ubezpieczyciele czy banki. Dzięki nim mogą ocenić, czy firma działa w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Zdecydowanie lepiej jest konkurować właśnie na polu poprawy standardów środowiskowych, społecznych i biznesowych. Transparentność biznesu w obszarze ładu korporacyjnego powinna dotyczyć wszelkich kwestii prawnych, zarówno kwestii podatkowych jak również chociażby konkurencyjnych. To bardzo ważny aspekt dla nas ze względu na silną pozycje na wielu europejskich rynkach. Przeszliśmy wiele kontroli i dzięki świadomej polityce i temu, że chyba jesteśmy najbardziej prześwietloną firmą w Europie, jesteśmy bardzo konkurencyjni pod względem efektywności naszych procesów zarządzania. Nasi managerowie i pracownicy przechodzą odpowiednie szkolenia, żeby być na bieżąco z najnowszymi standardami prawa podatkowego, przeciwdziałania korupcji, prawa o ochronie danych osobowych czy prawa konkurencji. Jednak należy pamiętać, że nie tylko biznes jest odpowiedzialny za przestrzegania prawa ale że na straży tych standardów i przejrzystego funkcjonowania rynku powinny stać silne instytucje państwowe i unijne, jak np. UOKiK, niezwisłe sądy czy Komisja Europejska, które są w stanie kompetentnie kontrolować poszczególne segmenty rynku. Bez tego konkurencyjność firm inwestujących w innowacje i działających transparentnie byłaby zagrożona. Firmy działające w filozofii ESG mają wiele atutów ale potrzebują tez warunków do działania tylko ESG to połowa sukcesu.
Co jeszcze możemy zrobić żeby nasza gospodarka była bardziej konkurencyjna, żebyśmy szybciej się rozwijali i „gonili” gospodarki Państw zachodniej Europy?
Przede wszystkim wszyscy musimy rozwijać nasze firmy odpowiedzialnie. Szczególnie ważne są takie kwestie jak zrównoważony rozwój, etyka biznesu, równe traktowanie, przeciwdziałanie korupcji, a także odpowiedzialna polityka wobec Państwa, w którym funkcjonujemy. Aspekty długofalowego patrzenia na biznes oraz patrzenie przez pryzmat funkcjonowania w określonym ekosystemie i wpływu na ten ekosystem są ważne aby dziś budować konkurencyjną gospodarkę. Krótkowzroczność, poświęcenie szerszych celów dla krótkoterminowych zysków to zawsze będą czynniki hamujące. O środowisku, społeczeństwie, czy ładzie korporacyjnym nie wystarczy tylko mówić, czy ładnie pisać na stronach internetowych – tu konieczne są realne, konkretne i mierzalne działania. VELUX oficjalnie będzie objęty wymogiem raportowania ESG obejmą w 2023 roku, ale już teraz raportujemy, bo chcemy być transparentni i uważamy, że to potrzebne, ważne i oczekiwane przez klientów.