Fundusze unijne: Pierwsze kroki w biznesie mogą być łatwiejsze

Początkowy okres działania firmy jest najtrudniejszy. Wsparcie można znaleźć w inkubatorach przedsiębiorczości

Chcesz założyć firmę, ale obawiasz się wysokich kosztów i licznych formalności? W dodatku zamiana pomysłu na biznes w biznesplan okazała się trudniejsza, niż sądziłeś? Nie zniechęcaj się. Cieplarniane warunki na starcie zapewniają inkubatory przedsiębiorczości. Ich działalność wspierana jest między innymi z Funduszy Europejskich, dzięki czemu mogą zaoferować młodym firmom usługi na bardzo atrakcyjnych warunkach.

Od planu do kapitału

Inkubator przedsiębiorczości to instytucja, której celem jest kompleksowe wsparcie nowo powstających firm w pierwszym okresie ich działalności. „Wykluwanie się” samodzielnego podmiotu trwa z reguły od roku do trzech lat, choć niektóre ośrodki dopuszczają jeszcze dłuższą współpracę.

Co składa się na ofertę inkubatorów? Każdy z nich dysponuje powierzchnią biurową, z której młode firmy mogą korzystać na preferencyjnych warunkach. Taka lokalizacja jest korzystna nie tylko ze względów finansowych. Zgromadzenie wielu aktywnych, pełnych pomysłów i energii do działania osób pod jednym dachem tworzy inspirującą atmosferę. Przedsiębiorcy w naturalny sposób kontaktują się ze sobą, wymieniają się doświadczeniem i bardzo często nawiązują między sobą współpracę. Kontaktom tym sprzyja między innymi coraz popularniejsza forma open space, gdzie w jednym dużym pomieszczeniu biurko w biurko pracują przedstawiciele różnych firm.

Do powierzchni biurowej przypisane są najczęściej podstawowe usługi administracyjne, księgowe i wspólny sekretariat. Działając w inkubatorze, nie trzeba więc na własną rękę organizować pracy całego biura. Do dyspozycji są też sale szkoleniowe i konferencyjne. To zaplecze stanowi nie tylko wsparcie organizacyjne, ale i wizerunkowe. Dodatkowo inkubatory podejmują działania promocyjne, z których korzystają inkubowane firmy (np. ułatwiają udział w targach). Umożliwiają też swoim „lokatorom” promowanie się poprzez umieszczenie logotypu na stronie internetowej inkubatora.

Do inkubatora można się zgłosić już po założeniu firmy lub na etapie jej tworzenia. W fazie samego rozruchu uzyskuje się profesjonalne wsparcie przy opracowaniu biznesplanu. Doradca podpowie również, jaką wybrać formę prawną, gdzie szukać kapitału na start i rozwój, jak zabezpieczyć unikalne know-how czy gdzie szukać przepisów dotyczących konkretnego rodzaju działalności.

Dla firm rozwijających się w inkubatorze organizowane są liczne szkolenia i konferencje. Do ich dyspozycji są też doradcy specjalizujący się w takich dziedzinach, jak prawo, finanse, zarządzanie, rozwój międzynarodowy, informatyka czy nowoczesne technologie.

Wersja klasyczna

Inkubatory przedsiębiorczości powstawały w Polsce głównie w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku w wyniku realizacji programu wsparcia rozwoju przedsiębiorczości, finansowanego ze środków pożyczki Banku Światowego. W późniejszym okresie ich działalność wspierana była z dostępnych dla naszego kraju Funduszy Europejskich. W tej chwili aktywnych jest 46 takich ośrodków.

Typowe inkubatory są otwarte na współpracę z firmami niezależnie od branży. Głównym obszarem ich działania jest wynajem biur. Część obiektów, głównie tych z najdłuższym stażem, ma też powierzchnie produkcyjne. Do dyspozycji działających w nich firm są sprzęt biurowy, wspólna recepcja oraz pomieszczenia szkoleniowe i konferencyjne.

Ciekawą usługą, wprowadzaną przez niektóre inkubatory, jest tzw. wirtualne biuro. – To praktyczne rozwiązanie dla przedsiębiorców prowadzących firmę w domu lub nie posiadających jeszcze stałej siedziby. Daje możliwość korzystania ze skrzynki pocztowej oraz biznesowego adresu do umieszczenia na wizytówce, w materiałach marketingowych i drukach firmowych. Osoby korzystające z tej usługi mają też dostęp do pomieszczeń inkubatora, np. w celu przyjmowania gości w profesjonalnym otoczeniu biznesowym, wraz z obsługą sekretarską – wyjaśnia Karolina Wadowska z Inkubatora Przedsiębiorczości w Piekarach Śląskich.

Fundusze unijne: Firma w parku? To nie żart

Lokalizacja firmy w inkubatorze jest z założenia przejściowa. Gdy biznes nabiera rozpędu, trzeba zrobić miejsce następnym nowicjuszom. – Każdy inkubator określa w swoim regulaminie okres, na jaki przyjmuje pod swoje skrzydła młode firmy. Najczęściej są to trzy lata. Może się zdarzyć, że okres ten zostanie przedłużony na przykład o kolejny rok, ale jest to uzależnione od obłożenia. Pierwszeństwo zawsze mają młode firmy – zwraca uwagę Karolina Wadowska.

Bliżej technologii

Obok tradycyjnych inkubatorów przedsiębiorczości funkcjonują również inkubatory technologiczne. Powstały one głównie dzięki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich dostępnych w Polsce po 2004 roku. Są ukierunkowane na obsługę firm mających potencjał innowacyjny. Ośrodki takie często określają swoją specjalizację branżową, dostosowując do niej wyposażenie. Oprócz powierzchni biurowej większość z nich dysponuje specjalistycznymi pomieszczeniami – laboratoriami, halami produkcyjnymi czy centrami multimedialnymi. Są one wyposażone w sprzęt, aparaturę i oprogramowanie, co umożliwia firmom prowadzenie zaawansowanych prac nad opracowaniem i wdrożeniem do seryjnej produkcji innowacyjnych rozwiązań.

Inkubatory technologiczne wspierają rozwój innowacyjnych firm, nie tylko udostępniając im powierzchnię i sprzęt. – Bolączką polskiej gospodarki jest brak własnych innowacyjnych produktów. Jedną z głównych przyczyn jest ograniczona współpraca przedsiębiorców z przedstawicielami świata nauki. Te dwa środowiska mają zupełnie inną mentalność, hierarchię celów, podejście do działalności, badań oraz ich komercjalizacji. Inkubatory technologiczne powinny tworzyć warunki do ich wzajemnego porozumienia – mówi Antoni Kopyto, dyrektor ds. organizacji Inkubatora Technologicznego w Stalowej Woli.

Większość inkubatorów technologicznych współpracuje z uczelniami. Organizują spotkania, podczas których przedsiębiorcy i naukowcy wspólnie dyskutują i poszukują ciekawych rozwiązań. Wspierają też naukowców w zakładaniu własnych firm. Niektóre realizują też projekty, dzięki którym z pieniędzy unijnych finansowane są staże młodych naukowców w firmach.

Na współpracę z inkubatorami mogą liczyć nie tylko ich „lokatorzy”. Usługi świadczone są również dla firm zewnętrznych. Skala jest różna. – Jesteśmy jedynym inkubatorem w Polsce, którego celem nie jest jedynie inkubowanie innowacyjnych przedsiębiorstw, ale wszelkich rozwiązań innowacyjnych. Są setki firm, które z nami współpracują. Doskonale znamy ich potrzeby, strachy i bolączki. Jednocześnie stale współpracujemy z 4–6 uczelniami – mówi Antoni Kopyto.

Firma na próbę

Aby rozpocząć prowadzenie firmy, nie trzeba od razu rejestrować działalności gospodarczej.

Umożliwiają to akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości (AIP), które udostępniają szczególny rodzaj wsparcia biznesu.

– Z formalnego punktu widzenia firma w inkubatorze jest pionem AIP. Początkujący przedsiębiorca, podpisując z inkubatorem umowę o współpracy, korzysta jednak z autonomii. Ma wyodrębnione konto bankowe, nazwę i zespół, ale oficjalnym podmiotem występującym w umowach czy na fakturach z kontrahentami jest inkubator – wyjaśnia Przemysław Kawalec, rzecznik Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości.

Taki układ pozwala przedsiębiorczym ludziom znacznie obniżyć koszty stałe w tym najbardziej newralgicznym okresie wstępnego rozwoju firmy. Jako współpracownicy inkubatora mają pełną swobodę kontaktów biznesowych, zawierania umów i fakturowania zamówień, a jednocześnie nie są zobowiązani do płacenia składek ZUS. Obowiązek ten może pojawić się dopiero w momencie, gdy działalność przyniesie zysk, a młody przedsiębiorca będzie chciał przyjąć go w postaci wynagrodzenia. Jest ono w takim przypadku wypłacane na podstawie rachunku do umowy-zlecenia lub umowy o dzieło. W tym momencie pojawia się też obowiązek opłacenia podatku dochodowego. Wysokość opłat jest jednak ściśle uzależniona od wysokości zysku.

– Jesteśmy otwarci na współpracę z każdym, kto zdecydował się podjąć próbę uruchomienia własnej firmy. Wśród osób korzystających z usług AIP nadal dominują studenci, mamy jednak również uczniów szkół średnich, a także osoby, które edukację mają już dawno za sobą – mówi Przemysław Kawalec.

Zakres działalności i usług udostępnianych przez AIP stale się rozwija, między innymi dzięki wykorzystaniu Funduszy Europejskich. Obecnie w całym kraju działa 45 inkubatorów w 24 polskich miastach. Z ich usług korzysta 1920 przedsiębiorczych osób. Od 2004 roku – kiedy Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości wystartowały jako pomysł trzech młodych studentów – przyczyniły się do powstania 7 tys. tzw. start-upów, czyli nowych działalności w fazie rozwoju. Nowe rozdanie Funduszy Europejskich z pewnością wpłynie na dalszy rozwój AIP.

Nowe rozdanie

Z Funduszy Europejskich 2014–2020 wsparcie dla nowo powstających firm zaplanowane zostało w programach regionalnych oraz krajowych: Inteligentny Rozwój, Wiedza, Edukacja, Rozwój oraz Polska Wschodnia. W mniejszym stopniu niż do tej pory będzie ono przeznaczane na inwestycje, a w większym na działania wspierające jak najlepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury. Młode firmy będą więc mogły liczyć na jeszcze więcej usług dodatkowych oferowanych przez ośrodki innowacji, w tym inkubatory. Będą one miały kompleksowy charakter. Z programu Polska Wschodnia finansowane będą na przykład tzw. Platformy startowe dla nowych pomysłów. Będzie to zespół działań oferowanych innowacyjnym firmom zakładanym w makroregionie przez osoby, które nie przekroczyły 35. roku życia. Po zidentyfikowaniu indywidualnych potrzeb, w oparciu o stworzony program inkubacji, firma uzyska dostęp do stanowiska pracy, opiekę w formie branżowego mentoringu, coachingu i innych usług niezbędnych do przeprowadzenia prac nad rozwojem nowego pomysłu biznesowego. Przedsiębiorstwa, które będą gotowe do wejścia na rynek z produktem przygotowanym w ramach danej platformy startowej, będą mogły uzyskać wsparcie na rozwój swojej działalności. Z kolei program Inteligentny Rozwój będzie źródłem środków m.in. na wspólną realizację projektów biznesowych przez przedsiębiorców i naukowców – począwszy od wspólnego wypracowania rozwiązań, poprzez ich wdrożenie i pozyskanie kapitału na dalszy rozwój. Realizowane będą też działania pomagające autorom najciekawszych koncepcji biznesowych pozyskać kapitał od prywatnych inwestorów.

Projekt realizowany w ramach konkursu dotacji organizowanego przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.