Obowiązek realizacji działalności telekomunikacyjnej nałożyła na samorządy ustawa z 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci. Spowodowało to aktywizację samorządów w zakresie działań nakierowanych na dostęp szerokopasmowy oraz likwidację wykluczenia cyfrowego geograficznego i socjalnego. Nowe przepisy ustanowiły przejrzyste podstawy prawne dla samorządów do wykonywania zadań z zakresu telekomunikacji, określone podstawowe reguły interwencji samorządów na lokalnym rynku telekomunikacyjnym, bez zakłócania konkurencji, usprawniono procedury wspólnej realizacji zadań z obszaru telekomunikacji przez samorządy i przedsiębiorców.
Działalność telekomunikacyjną mogą bezpośrednio wykonywać gmina, powiat, województwo – w formie niewyodrębnionej w ramach jej osobowości prawnej, jak również w innych formach, np. porozumienia komunalnego. Działalność z zakresu użyteczności publicznej w telekomunikacji może przybrać również formę fundacji, której fundatorem są samorząd, spółki prawa handlowego czy spółdzielnie, których wspólnikiem albo członkiem jest jednostka samorządu terytorialnego i które zostały utworzone zgodnie ustawą o gospodarce komunalnej, bądź powierzona innemu podmiotowi z uwzględnieniem przepisów o finansach publicznych
Podejmowana działalność może polegać na budowie lub eksploatacji infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych oraz nabywaniu prawa do infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych. Jednostki samorządu terytorialnego mogą dostarczać sieci telekomunikacyjne lub zapewniać dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej. Mogą również podejmować działalność w zakresie świadczenia, z wykorzystaniem posiadanej infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych, usług na rzecz czy to przedsiębiorców telekomunikacyjnych, czy podmiotów działających w sferze administracji rządowej, takich jak: komórki organizacyjne i jednostki organizacyjne podległe MON, MSWiA, Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, ABW, AW i CBA, MSZ, wywiadu skarbowego i kontroli skarbowej. Przede wszystkim jednak jednostki samorządu terytorialnego mogą świadczyć usługi na rzecz użytkowników końcowych, zwłaszcza usługi bezpłatnego dostępu do internetu albo za opłatę niższą niż cena rynkowa. Usługi te mogą być świadczone, jeżeli nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych. Dodatkowo usługa dostępu do internetu może być świadczona bez pobierania opłat lub w zamian za opłatę niższą niż cena rynkowa, po spełnieniu wymagań określonych w ustawie oraz uzyskaniu zgody prezesa UKE wydanej w drodze decyzji.
Jednostka samorządu terytorialnego wykonuje działalność telekomunikacyjną na podstawie uchwały organu stanowiącego, podjętej najpóźniej przed rozpoczęciem tej działalności. O podjęciu działalności telekomunikacyjnej samorząd ogłasza informację w Biuletynie Informacji Publicznej danej jednostki oraz w jej siedzibie, a także przekazuje taką informację do prezesa UKE. Informacja powinna zawierać opis przedsięwzięcia telekomunikacyjnego oraz uzasadnienie spełnienia warunków niezbędnych do podjęcia takiej działalności. Działalność telekomunikacyjna musi być realizowana w sposób przejrzysty, niezakłócający równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych, przy zachowaniu kompatybilności i dołączalności z innymi sieciami telekomunikacyjnymi tworzonymi przez podmioty publiczne lub finansowanymi ze środków publicznych oraz przy zagwarantowaniu przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na zasadach równego traktowania, współkorzystania z infrastruktury i sieci telekomunikacyjnej oraz dostępu do nich. Działalność telekomunikacyjna, niebędąca działalnością gospodarczą, prowadzona przez samorządy, wymaga uzyskania wpisu do rejestru jednostek samorządu terytorialnego wykonujących działalność w zakresie telekomunikacji prowadzonego przez prezesa UKE.