Z orzecznictwa sądów wynika, że taka korekta nie powinna prowadzić do merytorycznych zmian. Może służyć jedynie kosmetycznemu poprawieniu formy.
Zgodnie z art. 113 par. 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. ‒ Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1298; dalej: k.p.a.) organ administracji publicznej może – z urzędu lub na żądanie strony – prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez siebie decyzjach. Może to zrobić w każdym czasie. Decyzje podejmuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Przy czym sprostowanie decyzji lub postanowienia w trybie art. 113 par. 1 k.p.a. nie może wykraczać poza granice określone tym przepisem.

Tylko oczywiste omyłki

W kwestii dopuszczalnych granic sprostowania niejednokrotnie wypowiadały się sądy administracyjne. Podkreślały, że decyzje organów publicznych, aby mogły podlegać sprostowaniu, muszą być całkowicie nieistotne. Co oznacza, że nie mogą one wpływać na znaczenie merytoryczne aktu administracyjnego (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 4 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Gl 19/15). Oczywistość omyłki polega zaś na tym, że organ wbrew widocznemu zamierzeniu zawarł w decyzji element, który w konkretnych okolicznościach sprawy niewątpliwie koliduje z wyrażoną jednoznacznie treścią rozstrzygnięcia, a jednocześnie nie wpływa w sposób zasadniczy na meritum decyzji. Dla przykładu WSA w Warszawie w wyroku z 5 lipca 2018 r., sygn. akt VII SA/Wa 2588/17, stwierdził, że wskazanie przez organ drugiej instancji, w decyzji wydanej w wyniku rozpoznania odwołania, nieprawidłowego numeru decyzji pierwszej instancji stanowiło oczywistą omyłkę. Oczywistość błędu wzmacniał fakt, że w oznaczeniu uchylonej decyzji pierwszoinstancyjnej zamianie uległa tylko jedna cyfra w numerze, a wszystkie pozostałe elementy – data wydania decyzji, organ – są prawidłowe.
Postanowienie o sprostowaniu decyzji prowadzić ma zatem do wyeliminowania najdrobniejszych błędów, które mogą być usunięte bez wpływu na treść rozstrzygnięcia.
Błędem pisarskim z kolei będzie np. błąd w nazwisku strony, który powstał przy sporządzaniu czystopisu maszynowego decyzji przez naciśnięcie niewłaściwego klawisza. Będzie nim też widoczne, niewłaściwe i wbrew zamierzeniu organu użycie wyrazu, widocznie mylna pisownia albo widoczne niezamierzone opuszczenie jednego lub więcej wyrazów. Inne oczywiste pomyłki to sytuacje, gdy w decyzji wyrażono coś, co w oczywisty sposób jest niezgodne z myślą wyrażoną przez organ, a co zostało źle wypowiedziane przez przeoczenie lub niewłaściwy dobór słowa.

Niezmienne rozstrzygnięcie

Nie jest natomiast dopuszczalne sprostowanie, które prowadziłoby do ponownego, odmiennego rozstrzygnięcia sprawy. Jego przedmiotem nie może też być mylne ustalenie faktyczne organu administracji lub mylne zastosowanie przepisu prawnego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 maja 1988 r., sygn. akt III SA 1466/87, Lex 10756).
Przykładem błędu niepodlegającego sprostowaniu jest np. niewłaściwe określenie adresata decyzji, tj. wskazanie niewłaściwego podmiotu (chyba że byłoby to jedynie przekręcenie nazwy podmiotu). Zdaniem judykatury nie można też uznać za oczywistą omyłkę tak istotnych błędów zawartych w rozstrzygnięciu organu jak: niewłaściwe określenie numeru decyzji (także błędna data wydania oraz błędna nazwa organu), którą w wyniku przeprowadzonego postępowania odwoławczego, niezgodnie z żądaniem, organ uchylił i przekazał do ponownego rozpatrzenia.
Ustalenia faktyczne przyjęte jako przesłanki wydanej decyzji, podobnie jak nieprawidłowa subsumcja, błędna wykładnia czy też niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego mogą być zwalczane w trybie odwoławczym bądź też w trybie nadzoru (por. wyrok NSA z 23 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 1829/10).
Stosując art. 113 par. 1 k.p.a., nie można również zmienić najistotniejszego elementu decyzji administracyjnej, jakim jest jego sentencja. W niej bowiem zostaje wyrażona wola organu administracji publicznej. Potwierdził to WSA w Warszawie w wyroku z 1 lutego 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 959/04. Sąd zauważył, że uchybienie polegające na pominięciu przez organy nadzoru w rozstrzygnięciu trzech działek ewidencyjnych należy uznać za omyłkę istotną, która nie podlega naprawieniu w trybie art. 113 1 k.p.a. Wyjaśnił, że oznaczenie numeru działki stanowi istotny element rozstrzygnięcia, gdyż konkretyzuje dopuszczalność prowadzenia określonych robót w precyzyjnie oznaczonym miejscu. Nie można zatem w decyzji, czy to lokalizacyjnej, czy też w pozwoleniu na budowę, numerów określających poszczególne działki, na których jest planowana lub ma być realizowana inwestycja, traktować tylko jako cyfr, które nie niosą za sobą desygnatu w zakresie i przedmiocie inwestycji (zob. wyrok NSA z 25 września 2019 r., sygn. akt I OSK 2250/18). Podobnie stwierdził NSA w wyroku z 4 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OSK 581/06, uznając, że niewłaściwe wskazanie w decyzji numerów działek i przypisanie ich niewłaściwym osobom nie ma charakteru oczywistej omyłki.
!Organ może prostować błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w każdym czasie. Sprostowanie nie może jednak prowadzić do zmiany merytorycznej orzeczenia.

Kwot się nie poprawia

Sprostowaniu nie mogą podlegać błędy dotyczące jakichkolwiek kwot określonych liczbowo i zawartych w sentencji decyzji. Potwierdził to WSA we Wrocławiu w wyroku z 28 września 2016 r. (sygn. akt III SA/Wr 343/16). Sąd uznał, że określenie w sentencji decyzji o nałożeniu kary pieniężnej wysokości tej kary stanowi kluczowy element samej decyzji – treść jej rozstrzygnięcia, którym organ nakłada na stronę obowiązek pieniężny podlegający egzekucji. Sprostowanie dotyczące usunięcia rozbieżności w określeniu słownie i liczbowo wysokości obowiązku pieniężnego, ustalonego w sentencji decyzji, można uznać za dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdy z uzasadnienia decyzji jednoznacznie i wprost wynika, bez konieczności dokonywania dalszych obliczeń lub zabiegów interpretacyjnych, która kwota jest prawidłowa.
Usunięcie wady powstałej w wyniku podania w decyzji nieprawidłowej kwoty odszkodowania może nastąpić wyłącznie w drodze decyzji administracyjnej. Do usunięcia takiej wady w żadnym razie nie jest właściwy tryb sprostowania decyzji (wyrok NSA z 23 lipca 2020 r., sygn. akt I OSK 3102/19). Przy czym błędem rachunkowym, który może być prostowany w trybie art. 113 par. 1 k.p.a., jest omyłka w działaniu matematycznym, które zostało włączone do decyzji jako jej część składowa. Za taki błąd nie można natomiast uznać wadliwych wyliczeń zawartych w dokumentach przyjętych za podstawę decyzji (wyrok NSA z 26 maja 2003 r., sygn. akt III SA 2551/01).

Kryteria dopuszczalności

To, czy dany element decyzji może podlegać sprostowaniu, ponieważ doszło do oczywistej omyłki, należy oceniać na podstawie całego rozstrzygnięcia, czyli sentencji wraz z uzasadnieniem. Potwierdza to wyrok NSA z 20 czerwca 2012 r., (sygn. akt I OSK 782/12). Sąd uznał w nim, że choć organ prawidłowo powołał w podstawie prawnej decyzji ustawę i jej konkretny artykuł, to źle wskazał ustęp, który się do tej decyzji odnosił. W ten sposób doszło do pomyłki pisarskiej, która może zostać sprostowana.
Sądy stoją na stanowisku, że nie można zmienić decyzji przez sprostowanie rozstrzygnięcia sprawy bądź jego przedmiotu, choćby nawet podjętego pod wpływem błędu, czyli wskutek mylnego wyobrażenia o stanie faktycznym albo prawnym. Stwierdzenie nieważności decyzji innej, niż się zamierzało, nie może być przedmiotem sprostowania w trybie k.p.a. (por. wyrok NSA z 7 listopada 1990 r., sygn. akt II SA 627/90, Lex 10194).
Nie można w trybie art. 113 par. 1 k.p.a. uzupełniać decyzji w zakresie rozstrzygnięcia lub jej innego składnika. Nie można mówić o prostowaniu błędu, gdy do istniejącej podstawy prawnej dopisano dodatkową regulację. Sprostowanie może odnosić się tylko do tych elementów, które faktycznie w decyzji istniały, a jedynie zostały błędnie wyrażone (por. wyrok WSA w Warszawie z 9 maja 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 2179/05).
Podobnie zmiana treści decyzji w zakresie charakteru planowanej inwestycji oraz dołożenie dodatkowego obowiązku dotyczy niewątpliwie istoty sprawy i prowadzi do merytorycznej zmiany rozstrzygnięcia, i w konsekwencji nie może podlegać sprostowaniu. (por. wyrok NSA z 4 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OSK 581/06).
wAŻNE Rozstrzygnięcie prostujące błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w decyzji wydanej przez inny organ jest rozstrzygnięciem wydanym bez podstawy prawnej.

Podsumowanie

Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia. Oznacza to, że nie może zmienić takiej decyzji, chyba że zezwalają na to przepisy szczególne. Nie odnosi się to jednak do instytucji prostowania decyzji. Z przytoczonego wyżej orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że sprostowaniu mogą podlegać tylko i wyłącznie oczywiste błędy pisarskie, rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. Sądy są zgodne, że w klasyfikacja wadliwości wskazana w art. 113 par. 1 k.p.a. jest wyczerpująca. Dlatego organ rozważając, czy dany element decyzji może podlegać sprostowaniu, powinien przeprowadzić analizę sentencji decyzji oraz uzasadnienia i ustalić, czy poprawka nie doprowadzi do jakiejkolwiek merytorycznej zmiany decyzji. W takim bowiem przypadku postanowienie o sprostowaniu byłoby wydane z przekroczeniem granic sprostowania decyzji i mogłoby podlegać stwierdzeniu nieważności.
Tabela. Przykładowe błędy
Podlegające sprostowaniu Niepodlegające sprostowaniu
• Wskazanie przez organ drugiej instancji, w decyzji wydanej w wyniku rozpoznania odwołania, nieprawidłowego numeru decyzji pierwszej instancji. • Przekręcenie nazwy podmiotu. • Błąd w nazwisku strony, który powstał przy sporządzaniu czystopisu maszynowego decyzji przez naciśnięcie niewłaściwego klawisza. • Niewłaściwy dobór słowa. • Omyłka w działaniu matematycznym, które zostało włączone do decyzji jako jej część składowa. • Oczywiste błędy w treści decyzji, widoczne na pierwszy rzut oka, bez potrzeby przeprowadzenia dodatkowych badań czy ustaleń. • Niedokładne oznaczenie formy prawnej spółki będącej adresatem decyzji administracyjnej (sp. z o.o. zamiast sp. z o.o. sp.k.). • Omyłkowe określenie jedynie roku w znaku (czy sygnaturze) akt sprawy. • Nieistotne pominięcie wyrazu lub litery. • Błąd co do imienia strony. • Omyłkowe niewłaściwe wskazanie jednostki redakcyjnej przepisu. • Błędne wpisanie imienia członka składu orzekającego w komparycji decyzji. • Mylne ustalenie faktyczne organu administracji lub mylne zastosowanie przepisu prawnego. • Niewłaściwe określenie adresata decyzji. • Nieprawidłowa subsumcja (ustalenie konsekwencji prawnych zastosowania określonej normy prawnej), błędna wykładnia. • Błędne wskazanie organu. • Wadliwe wyliczenia zawarte w dokumentach przyjętych za podstawę decyzji. • Pominięcie przez organ w rozstrzygnięciu kilku działek ewidencyjnych. • Niewłaściwe wskazanie w decyzji numerów działek i przypisanie ich niewłaściwym osobom. • Wszelkie błędy dotyczące kwot określonych liczbowo zawartych w sentencji decyzji. • Podanie w decyzji nieprawidłowej kwoty odszkodowania. • Zmiana sentencji decyzji. • Zmiana parametrów technicznych nowej zabudowy. • Stwierdzenie nieważności decyzji innej, niż się zamierzało. • Uzupełnienie decyzji w zakresie rozstrzygnięcia lub jej innego składnika. • Prostowanie błędów pisarskich i rachunkowych oraz innych oczywistych omyłek w decyzji wydanej przez inny organ. • Sprostowanie mapy geodezyjnej stanowiącej załącznik do decyzji. • Sprostowanie zaświadczenia. • Znaczna rozbieżność pomiędzy kwotą zwrotu dotacji określoną cyfrowo a słownie. • Błędne pouczenie strony o przysługujących jej środkach zaskarżenia.