To jedyny taki przypadek, bo przepisy pozwalają uzyskać dopłaty do wynagrodzeń pracowników niemal wszystkim firmom ze spadkiem obrotów. Resort pracy uważa jednak, że o luce prawnej nie ma mowy.
Tarcza 4.0 wprowadziła dodatkową możliwość uzyskania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Obok dotychczasowej regulacji z art. 15g specustawy o COVID-19, która daje taką możliwość na pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub z obniżonym etatem, ostatnia nowelizacja specustawy pozwoliła, aby dotację z FGŚP otrzymali również ci, którzy na wprowadzenie żadnego z tych rozwiązań się nie zdecydowali.
– Wydaje się więc, że intencja ustawodawcy była taka, aby możliwością uzyskania dopłat do wynagrodzeń objąć wszystkich pracodawców. Tak, aby dofinansowanie można było otrzymać na każdego pracownika, oczywiście o ile spełniony jest warunek spadku obrotów – twierdzi dr Magdalena Zwolińska, adwokat, partner w kancelarii NGL Wiater.
I tak by niewątpliwie było, gdyby nie pewna „wrzutka”. W myśl art. 15gg dopłaty do pensji uzyskać mogą również firmy, które nie wprowadziły przestoju z art. 81 kodeksu pracy. Na pozór wygląda to niewinnie i można by to uznać co najwyżej za nadgorliwość ustawodawcy, gdyby nie kłopotliwy skutek, który wywołuje. Oznacza to bowiem, że dofinansowanie z FGŚP można uzyskać do wynagrodzeń pracowników zarówno objętych, jak i nieobjętych przestojem ekonomicznym lub obniżką etatu, ale gdy chodzi o przestój z art. 81 k.p., to dopłaty należą się tylko na pracowników nim nieobjętych. W efekcie pracodawca nie może otrzymać dotacji na zatrudnionych objętych przestojem z k.p. Jednocześnie firmy z kodeksowym przestojem, to jedyne podmioty z powyższego zbioru, które nie mają prawa do dotacji. – Czyli tacy pracodawcy, tj. stosujący przestój z art. 81 k.p., są w najgorszej sytuacji, gdyż nie przysługuje im żaden z rodzajów dofinansowania. Kuriozalne jest również to, że w lepszej sytuacji będzie pracodawca, u którego załoga normalnie pracuje – zauważa Łukasz Prasołek, specjalista z zakresu prawa pracy. Jego zdaniem wątpliwości budzi też odesłanie w przepisie do samego przestoju, podczas gdy w art. 81 k.p. uregulowane są dwie instytucje: gotowość do pracy (par. 1) oraz przestój (par. 2). Pojawia się więc pytanie, czy należy je rozgraniczyć i czy przy gotowości do pracy jednak dofinansowanie będzie przysługiwało. – Niestety po raz kolejny ustawodawca zafundował nam problematyczną regulację – stwierdza ekspert.
Prawnicy są przekonani, że wpisanie do art. 15gg przestoju kodeksowego to nieporozumienie. – Ten dopisek jest niepotrzebny – mówi wprost dr Zwolińska.
Również Łukasz Prasołek jest przekonany, że w art. 15gg nie powinno być mowy o przestoju z art. 81 k.p., lecz tylko o przestoju ekonomicznym. Zapytaliśmy więc Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, czy dostrzega tę lukę i czy w jego ocenie potrzebna byłaby zmiana przepisów – w tym kierunku, aby umożliwić uzyskanie dopłat również na pracowników objętych przestojem z k.p. W odpowiedzi resort podkreśla, że intencją ustawodawcy nie było zaspakajanie świadczeń z tego tytułu, stwierdza także, że nie ma tu jakiegokolwiek elementu luki czy pominięcia. A dotacji z art. 15gg w ogóle nie należy wiązać z treścią art. 15g specustawy.
Stanowisko MRPiPS z 3 lipca 2020 r. w sprawie korelacji przestoju z art. 81 k.p. i dofinansowania z art. 15gg specustawy o COVID-19 wydane dla DGP
(…) W przywołanym (…) zakresie brak jest jakichkolwiek luk prawnych.
Przepisy specustawy w art. 15g regulują określony w nim instrument prawny, w którego założeniu dofinansowaniu podlegają wyłącznie wynagrodzenia pracowników objętych porozumieniem dotyczącym przestoju ekonomicznego albo obniżenia wymiaru czasu pracy. Katalog rozwiązań przyjętych w tym przepisie jest zamknięty i nigdy nie dotyczył pracowników objętych przestojem z art. 81 kodeksu pracy. Instrument ten pozostaje w ścisłym związku z regulacją zawartą w przepisach ustawy z dnia 11 października 2013 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, która w art. 1 wskazuje przedmiotowy zakres jej stosowania właśnie w przypadku przyjęcia jednego z dwóch powyższych rozwiązań na rzecz ochrony miejsc pracy.
Przestój wynikający z art. 81 k.p. jest odrębną instytucją, która nigdy nie była włączona do omawianych przepisów, nie stanowiła ich założeń, a intencją ustawodawcy nie było zaspakajanie świadczeń pracowniczych ze środków FGŚP na rzecz ochrony miejsc pracy z tego tytułu. Przesłanka ta nie stanowiła w okresie obowiązywania ustawy o „ochronie miejsc pracy” oraz nie stanowi obecnie podstawy do wystąpienia z wnioskiem o dofinansowanie wynagrodzeń pracowników nią objętych ze środków FGŚP zgodnie z wolą oraz zamiarem ustawodawcy i brak jest w tym zakresie jakiegokolwiek elementu luki czy pominięcia.
Regulacja zawarta w art. 15gg specustawy, wychodząc naprzeciw potrzebom uprawnionych podmiotów dotkniętych poważnymi skutkami gospodarczymi obecnej sytuacji wywołanej pandemią koronawirusa, umożliwia skorzystanie z nowego instrumentu w nim określonego, tj. wystąpienia z wnioskiem o dofinansowanie wynagrodzeń również pracowników nieobjętych przestojem i obniżeniem wymiaru czasu pracy w rozumieniu przepisów o ochronie miejsc pracy, rozszerzając w jednym przepisie tą możliwość również o pracowników nieobjętych przestojem z art. 81 k.p., w tym zakresie brak jest jednak powiązań z treścią art. 15g specustawy. Przestój wynikający z art. 81 k.p. nie jest więc rozwiązaniem pominiętym w treści art. 15g specustawy, a dodanym do instrumentu uregulowanego w art. 15gg.
Podstawa prawna
• art. 77 pkt 16 ustawy z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1086; zwana tarczą 4.0),
• art. 15g i 15gg ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374; ost.zm. Dz.U. poz. 1086; zwana specustawą o COVID-19).