Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Sprawa dotyczyła oryginalnego leku voltaren schmerzgel produkowanego przez Novartis. To żel przeciwbólowy. Koncern wystąpił do niemieckich sądów o zakazanie producentom leków generycznych rozdawania próbek farmaceutom. Zarówno produkt oryginalny, jak i generyki zawierają tę samą substancję czynną – diklofenak. Novartis uznało, że taka praktyka jest sprzeczna z niemiecką ustawą o produktach leczniczych, która wskazuje lekarzy, a nie farmaceutów pośród osób, wśród których mogą być dystrybuowane bezpłatne próbki produktów leczniczych. W praktyce więc dochodziło do wręczenia niedozwolonych prezentów. Federalny Trybunał Sprawiedliwości postanowił o tę kwestię spytać TSUE, jako że odpowiedź wymaga interpretacji dyrektywy 2001/83/WE w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi.
W wydanym wyroku TSUE stwierdził, że próbki leków sprzedawanych bez recepty można przekazywać farmaceutom, zaś tych na receptę – nie.
„Jedynie osoby uprawnione do przepisywania produktów leczniczych wymagających recepty, a mianowicie lekarze, mają prawo do uzyskania bezpłatnych próbek tych produktów leczniczych, co skutkuje wyłączeniem farmaceutów z tego prawa. Tego rodzaju produkty lecznicze nie mogą być bowiem stosowane bez nadzoru medycznego z uwagi na niebezpieczeństwo ich stosowania lub niepewność co do ich skutków” – wskazali luksemburscy sędziowie. Zarazem ten sam argument nie będzie miał takiego znaczenia w przypadku leków wydawanych bez recepty. Ba, zdaniem TSUE, możliwość otrzymania bezpłatnych próbek przez farmaceutów będzie korzystna dla wszystkich, gdyż aptekarz może w ten sposób zaznajomić się z rynkowymi nowościami oraz zdobyć doświadczenie w sposobie ich użycia.
Trybunał zaznaczył, że choć zarówno lekarze, jak i farmaceuci mają taką samą potrzebę uzyskania informacji, czego dyrektywa 2001/83/WE nie podważa, to informacja ta może do nich dotrzeć za pośrednictwem innych kanałów. Jednocześnie należy pamiętać, że dystrybucja próbek produktów leczniczych w celach promocyjnych do ogółu społeczeństwa jest zakazana.
Trybunał przyznał, że dyrektywa 2001/83 uznaje, iż zarówno farmaceuci, jak i lekarze muszą być poinformowani o produktach leczniczych, które przepisują lub wydają, i że reklama produktów leczniczych przyczynia się do takiej informacji. „Należy jednak powtórzyć, że wykluczenie farmaceutów (...) z konkretnej formy reklamy nie prowadzi do wyłączenia farmaceutów z wszelkiej formy reklamy i nie pozbawia ich informacji” – skonkludował TSUE.
orzecznictwo
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 11 czerwca 2020 r., sygn. akt C-786/18.
