Mamy wątpliwości dotyczące zwolnień z podatku od nieruchomości, które przewiduje tarcza antykryzysowa. Czy jako radni będziemy mogli udzielić zwolnienia podatkowego albo przesunąć raty tylko mikroprzedsiębiorcom? I czy analogicznie można postąpić z podatkiem od środków transportowych?
Analiza pytania sprowadza się do właściwej interpretacji nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zwanej tarczą antykryzysową. Na szczególną uwagę zasługują tu art. 15p i art. 15q.
Zgodnie z pierwszą normą, rada gminy może wprowadzić w drodze uchwały za część 2020 r. zwolnienia z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu koronawirusa.
Natomiast w art. 15q postanowiono, że rada może przesunąć – też w drodze uchwały – wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu z powodu COVID-19, terminy płatności rat podatku od nieruchomości płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r. Ale – co ważne – nie dłużej niż do 30 września 2020 r. Z konstrukcji zwolnienia (art. 15p) wynika, że może ono posiadać, o ile zostanie wprowadzone przez radę gminy, charakter mieszany (przedmiotowo-podmiotowy), bowiem ustawodawca powiązał czynnik przedmiotowy (m.in. budynki związane z działalnością) z czynnikiem podmiotowym (wskazane grupy przedsiębiorców). Regulacja ta jest przepisem o randze szczególnej wobec uprawnienia rady gminy do stanowienia zwolnień na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, czyli zwolnień przedmiotowych. Zatem rada gminy może, choć nie musi, wprowadzić preferencje dla określonych grup przedsiębiorców.

Swoboda decydowania

Co zaś się tyczy określenia szczegółowych warunków tego zwolnienia, to z kontekstu ww. regulacji wywieść można dopuszczalność dowolnego określenia przez radę gminy grup przedsiębiorców objętych zwolnieniem. Skoro tak, to wydaje się prawnie dopuszczalnym objęciem zwolnieniem np. tylko mikroprzedsiębiorców. Można w tym zakresie posłużyć się definicją użytą w prawie przedsiębiorców. Tamże, w art. 7 ust. 1 pkt 1, wskazano, że za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z ostatnich dwóch lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników, oraz
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 mln euro.

Dla transportowców inaczej

Natomiast wprowadzenie przez analogię takiego zwolnienia w podatku od środków transportowych jest prawnie niedopuszczalne. Przypomnieć bowiem należy, że w prawie administracyjnym i podatkowym stosowanie analogii jako metody wykładni prawa jest niedopuszczalne, gdyż praw lub obowiązków o charakterze publicznoprawnym nie można domniemywać – z uwagi na ustrojową zasadę działania władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa. Dlatego też nie jest możliwe stosowanie ww. mechanizmu zwolnienia podatkowego czy przesunięcia terminu płatności podatku od środków transportowych.
Co jednak istotne, w dalszym ciągu obowiązuje art. 12 ust. 4 ww. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który stanowi, że rada gminy może wprowadzić zwolnienia przedmiotowe w tym zakresie inne niż określone w ust. 1 tejże ustawy. Zatem jest możliwość wprowadzenia – przez odpowiedni zapis w uchwale – zwolnienia z podatku od środków transportowych służących dowozowi dzieci do szkół. Zwolnienie to będzie miało charakter przedmiotowy. W ten sposób można osiągnąć efekt zbliżony do tego, jaki przewidziano w tzw. tarczy antykryzysowej w odniesieniu do podatku od nieruchomości.
Podstawa prawna
• ustawa o zmianie ustawy z 28 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy 299)
• art. 7 ust. 3, art. 12 ust. 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1170)
• art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 424)