Dwa lata temu byłem podwykonawcą kompleksowych prac remontowych wraz z montażem wyposażenia. Za usługi wystawiłem i przedłożyłem wykonawcy fakturę VAT. Nie otrzymałem zapłaty – wykonawca ogłosił upadłość. Ja z kolei wyrejestrowałem działalność gospodarczą. Mam teraz zamiar pozwać wierzyciela. Zastanawiam się, jaki jest termin przedawnienia. Nie jestem już przedsiębiorcą, zatem uważam, że w tym przypadku termin ten powinien wynieść sześć lat. Czy mam rację?
Roszczenie jest związane z prowadzoną w przeszłości przez czytelnika działalnością gospodarczą, a tym samym ulega przedawnieniu po trzech latach.
W ocenie sądów decydująca przy ocenie związku określonego roszczenia z prowadzeniem działalności gospodarczej jest chwila jego powstania. W opisanej sytuacji w momencie powstania roszczenia czytelnik miał zarejestrowaną firmę, a prace wykonywał w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Podobnie stwierdził Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 15 marca 2019 r. (sygn. akt V ACa 649/18). W orzeczeniu tym wyjaśnił, że związek roszczenia z działalnością gospodarczą istnieje wówczas, gdy czynność pozostaje w normalnym funkcjonalnym związku przyczynowym z tą działalnością, w szczególności gdy została podjęta w celu realizacji zadań związanych z przedmiotem działalności tego przedsiębiorcy. Oceny związku danego roszczenia z prowadzeniem działalności gospodarczej należy przy tym dokonywać na moment powstania roszczenia. Zdaniem gdańskiego sądu apelacyjnego punktem odniesienia dla kwalifikacji roszczenia jako związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej jest zdarzenie, z którego ono wynika. Zazwyczaj jest to czynność prawna dokonywana przez przedsiębiorcę. Funkcjonalny związek takiej czynności z prowadzeniem działalności gospodarczej przesądza o uznaniu roszczeń z niej wynikających za roszczenia podlegające trzyletniemu terminowi przedawnienia (o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej). Na marginesie warto wspomnieć, że gdański sąd apelacyjny podkreślił, że nie tylko roszczenia wynikające z czynności prawnych mogą być kwalifikowane jako roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Także niektóre inne zachowania przedsiębiorców, takie jak spełnienie świadczenia nienależnego czy prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia, mogą być źródłem roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Za szerokim rozumieniem takiego związku przemawia brak ograniczenia w art. 118 kodeksu cywilnego ‒ nie jest zatem konieczne, aby roszczenie miało bezpośredni związek z działalnością gospodarczą – wystarczający jest chociażby pośredni związek, o ile uwzględnia on przesłankę funkcjonalności (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 maja 2012 r., sygn. akt II CSK 544/11).
Podstawa prawna
Art. 118 ustawy z 23 kwietnia 1963 r. ‒ Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).
