30 banków zagrożonych zastosowaniem przez KNF decyzji o połączeniu z innym podmiotem. Nowa kompetencja nadzoru to skutek niedawnego wprowadzenia przez Sejm zmian w ustawie – Prawo bankowe.
Posłowie dali KNF możliwość decydowania o tym, że bank, który nie spełnia określonych w przepisach wymogów, ma być połączony z wybranym przez nadzór konkurentem. Nowelizacja budziła kontrowersje. Nowy przepis wprowadzono bowiem dwa razy: przy okazji zmian w ustawach o nadzorze finansowym oraz o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Kilka dni po sejmowych głosowaniach wybuchł skandal, w wyniku którego do dymisji podał się poprzedni szef nadzoru Marek Ch. Część obserwatorów uznała, że zmiany w przepisach to część planu, który ma doprowadzić do przejęcia „za złotówkę” jednego z banków Leszka Czarneckiego, biznesmena, za sprawą którego rozpoczęła się afera KNF. Najbliżej zastosowania nowych przepisów jest jednak grupa banków spółdzielczych.
Chodzi o BS, które chcą utworzyć nowe zrzeszenie wokół Polskiego Banku Apeksowego.
Zgodnie z przepisami banki spółdzielcze – często niewielkie instytucje o ograniczonym obszarze działania – mogą funkcjonować, jeśli spełniają jeden z dwóch warunków: posiadają kapitał w wysokości co najmniej 5 mln euro albo należą do gwarantującego stabilność zrzeszenia lub systemu ochrony instytucjonalnej (określanego też jako IPS).
W Polsce działa 550 BS. Większość należała dotąd do dwóch istniejących zrzeszeń: Banku Polskiej Spółdzielczości i SGB-Banku. Po dokonanych kilka lat temu zmianach w ustawie o bankach spółdzielczych (nowelizacja była związana z nowymi unijnymi regulacjami dotyczącymi wymogów kapitałowych) zrzeszenia uruchomiły systemy ochrony instytucjonalnej, do których przystąpiła zdecydowana większość BS. Część jednak – problem dotyczy zrzeszenia BPS – kontestowała model systemu ochrony, obawiając się, że ograniczy on ich swobodę działania. Planują więc utworzenie nowego zrzeszenia wokół Polskiego Banku Apeksowego. Tyle że Komisja Nadzoru Finansowego pod koniec listopada nie zgodziła się na rozpoczęcie działalności przez PBA.
Pod koniec roku dotychczasowa umowa zrzeszeniowa BPS wygasa. Banki, które nie przystąpią do systemu ochrony, znajdą się w próżni.
„Banki spółdzielcze, które nie przystąpiły dotychczas do systemu ochrony, mają czas na podjęcie decyzji odnośnie strategii swojego dalszego działania do dnia 23.11.2018 r. – w przypadku banków zrzeszenia SGB oraz do 31.12.2018 r. – w przypadku banków zrzeszenia BPS” – podała Komisja Nadzoru Finansowego w opublikowanym w piątek opracowaniu dotyczącym sytuacji sektora bankowości spółdzielczej.
/>
Udziałowcy PBA to grupa ponad 40 banków spółdzielczych. Jak wynika z naszych informacji, kilkanaście z nich ma kapitały przekraczające równowartość 5 mln euro. Mogą więc zwrócić się do KNF o samodzielne funkcjonowanie. Zostaje grupa ok. 30, którym grozi to, że zostanie wobec nich użyte nowe uprawnienie nadzoru – KNF nakaże im połączenie się z innymi instytucjami.
Chyba że Komisja wyda jednak zgodę na start działalności PBA.
– Złożyliśmy odwołanie od decyzji Komisji. Poprosiliśmy też o spotkanie w KNF. W decyzji jest z naszego punku widzenia dużo niejasności, zapisów nieadekwatnych do naszej działalności, niezgodnych ze statutem i projektem umowy zrzeszenia. Zdaniem zarządu decyzja ta została oparta na rażących błędach w zakresie wykładni przepisów prawa bankowego – mówi Anna Zwierzchowska, prezes PBA. Zwraca uwagę, że Komisja ma miesiąc na rozpatrzenie sprawy w drugiej instancji. Jej zdaniem pozytywna decyzja jest więc wciąż możliwa w tym roku.
Są też inne opcje.
– Banki mogą pozostać w zrzeszeniu BPS i przystąpić do systemu ochrony zrzeszenia BPS, mogą ubiegać się o przyjęcie do zrzeszenia i systemu ochrony SGB-Banku, mogą także się starać o zgodę na samodzielną działalność (pod warunkiem posiadania funduszy własnych na poziomie min. 5 mln euro) lub też połączyć się z innym bankiem spółdzielczym. W obecnej chwili banki takich wyborów dokonują. Wiele z nich zwołało zebrania przedstawicieli, na których będą podejmowane stosowne uchwały. Z naszych informacji wynika, że większość banków z grupy 43 zamierza pozostać w zrzeszeniu BPS i przystąpić do systemu ochrony – mówi Zdzisław Kupczyk, prezes BPS.
– To prawda, że zarządy składają wstępne deklaracje o przystąpieniu do IPS zrzeszenia BPS. Banki muszą się asekurować. I działać z wielką ostrożnością – podkreśla Anna Zwierzchowska.