Wprowadzenie elektronicznych protokołów kontroli, wzajemne uznawanie uprawnień czy wprowadzenie terminowych zaświadczeń kwalifikacyjnych dla eksploatujących urządzenia – to tylko część zmian, które niesie zatwierdzony przez Radę Ministrów projekt nowelizacji ustawy o dozorze technicznym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1351 ze zm).
Dziś zaświadczenia kwalifikacyjne są wydawane bezterminowo. Tymczasem z analizy przyczyn wypadków z udziałem urządzeń podlegających dozorowi wynika, że aż 94,5 proc. nieszczęśliwych zdarzeń było efektem niewłaściwej eksploatacji.
Wprowadzenie terminowych zaświadczeń kwalifikacyjnych z jednej strony jest podyktowane dynamicznym rozwojem techniki w zakresie konstrukcji i stosowanych systemów bezpieczeństwa w urządzeniach technicznych. Z drugiej praktyką polegającą na tym, że osoby, które nie wykonują zawodu nawet przez 20 lat, nie zawieszają uprawnień, lecz po długiej przerwie podejmują się konserwacji np. windy czy schodów ruchomych. Nowelizacja przewiduje, że zaświadczenie kwalifikacyjne będzie wydawane na okres od 5 do 10 lat (w zależności od rodzaju sprzętu), co wymusi ciągłe aktualizowanie wiedzy osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne. Przedłużenie ważności zaświadczenia na kolejny okres będzie bezpłatne. Jednym z warunków zgody będzie jednak to, że dana osoba przez co najmniej 3 lata w okresie ostatnich 5 lat ważności dokumentu wykonywała czynności w nim wskazane.
Projekt wprowadza długo oczekiwaną zmianę przepisów w kwestii wzajemnego honorowania uprawnień wydawanych przez poszczególne urzędy zajmujące się dozorem. Przykładowo osoba, która ma uprawnienia Urzędu Dozoru Technicznego do obsługi wózka jezdniowego podnośnikowego, nie może obsługiwać tego urządzenia np. w porcie (tam potrzebne są uprawnienia Transportowego Dozoru Technicznego) czy na terenie jednostki wojskowej (wymagane uprawnienia Wojskowego Dozoru Technicznego). Mimo że zakres wiedzy i umiejętności wymagany do uzyskania poszczególnych rodzajów zezwoleń praktycznie niczym się nie różni, specjalista musi poświęcać czas i pieniądze na kompletowanie potrzebnych w danym czasie uprawnień.
Przedsiębiorcy od dłuższego czasu czekali również na możliwość sporządzania protokołów z przeprowadzonych kontroli dozoru technicznego w postaci elektronicznej. Nowe przepisy umożliwiają kontakt z urzędem za pośrednictwem specjalnej platformy internetowej, gdzie przedsiębiorca będzie mógł pobierać protokoły i potwierdzać ich odbiór, a także sporządzić ich elektroniczny zbiór. To pozwoli na ograniczenie kosztów i usprawni obieg dokumentów.
Będzie też kolejne ułatwienie dla nabywców maszyn podlegających dozorowi. Jeszcze niedawno nowy właściciel po zakupie urządzenia musiał poddawać je badaniu, nawet jeśli poprzednik rok wcześniej uzyskał zgodę na eksploatację przez najbliższe 10 lat. Innymi słowy musiał wydać od kilkuset złotych do kilkunastu tysięcy złotych na ponowną kontrolę sprawnego sprzętu. Dlatego od jakiegoś czasu nowy właściciel nie musi już powtarzać badań do daty określonej podczas ostatniego badania okresowego. Teraz projektodawca idzie jeszcze dalej: w przypadku sprzedaży urządzenia ważność zachowa decyzja eksploatacyjna wydana na podstawie każdego badania, a nie tylko okresowego.
Etap legislacyjny
Projekt przyjęty przez Radę Ministrów