Subskrybuj nas na Youtube
Chociaż rozporządzenie MAR weszło w życie prawie dwa lata temu, przez cały ten okres emitenci znajdowali się w okresie przejściowym. W krajowym porządku prawnym funkcjonowały bowiem przepisy niezgodne z rozporządzeniem MAR (stosowanym bezpośrednio), co budziło wiele wątpliwości. Stopniowo jednak polskie regulacje były dostosowywane do unijnych. A ostatnim etapem tego procesu jest przyjęcie nowego rozporządzenia ministra finansów z 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów (Dz.U. poz. 757). Weszło ono w życie 30 kwietnia 2018 r. i zastąpiło dotychczasowe. Chociaż większość wprowadzonych zmian ma charakter porządkujący, są też nowe obowiązki. Jedną z nowości jest w szczególności obowiązek obszernego informowania o funkcjonowaniu komitetu audytu.
DLACZEGO NOWE ROZPORZĄDZENIE?
Zgodnie z rozporządzeniem MAR (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady [UE] nr 596/2014 z 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku; Dz.Urz. UE z 2014 r. L 173, s. 1) każde zdarzenie powinno być oceniane przez emitenta indywidualnie pod kątem spełnienia przesłanek informacji poufnej. To on powinien ocenić, czy dane zdarzenie spełnia definicję informacji poufnej, określonej w art. 7 rozporządzenia MAR, i czy w związku z tym należy je zaraportować. Dotychczasowy sztywny katalog zdarzeń bieżących o charakterze gospodarczym podlegających raportowaniu zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów był niezgodny z logiką MAR.
Biorąc pod uwagę tę niezgodność z unijnymi przepisami, Komisja Nadzoru Finansowego 28 czerwca 2016 r. wydała stanowisko wskazujące, które przepisy nie powinny być stosowane z uwagi na wejście z życie MAR. Wśród nich wskazała przepisy obowiązującego wówczas polskiego rozporządzenia zawierające powyższy katalog zdarzeń. Nowe rozporządzenie ministra finansów nie zawiera już tego katalogu, a ponadto uwzględnia zmiany dotyczące raportowania niefinansowego oraz komitetów audytu wprowadzone na podstawie innych aktów prawnych.
O CZYM EMITENCI JUŻ NIE MUSZĄ INFORMOWAĆ?
Katalog zdarzeń o charakterze gospodarczym, który zniknął z rozporządzenia, obejmował m.in. takie wydarzenia jak: nabycie lub zbycie aktywów o znacznej wartości, zawarcie znaczącej umowy, udzielenie poręczenia kredytu lub pożyczki, jeżeli ich wartość stanowi równowartość co najmniej 10 proc. kapitałów własnych emitenta, podjęcie decyzji o zamiarze podziału czy przekształcenia. Jednak usunięcie ich ze sztywnego katalogu nie oznacza, że w konkretnym przypadku nie mogą stanowić właśnie takiej informacji podlegającej raportowaniu. Powyższe zdarzenia, zgodnie z rozporządzeniem MAR, emitent powinien bowiem oceniać samodzielnie w kontekście informacji poufnej.
Ponadto emitenci nie mają już obowiązku raportowania o wyborze podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych – pozostał obowiązek zaraportowania o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu z nim umowy.
DODANE ZDARZENIA BIEŻĄCE
W nowym rozporządzeniu pojawiły się również nowe zdarzenia bieżące, które podlegają raportowaniu. Wśród nich są np.:
- rejestracja lub odmowa rejestracji przez sąd zmiany statutu emitenta (par. 5 ust. 1) – przy czym powinien być zaraportowany zgodnie z par. 78 ust. 2 nie później niż w terminie 24 godzin od momentu otrzymania postanowienia o rejestracji przez sąd zmiany statutu emitenta lub odmowie rejestracji (to jeden z wyjątków od reguły niezwłocznego raportowania),
- wydanie dokumentów akcji w ramach warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego emitenta (par. 5 ust. 8),
- podjęcie przez zarząd emitenta uchwały w sprawie emisji akcji w ramach docelowego podwyższenia kapitału zakładowego emitenta (par. 5 ust. 9),
- zmiana adresu siedziby emitenta lub adresu jego strony internetowej (par. 5 ust. 10).
O PROKURENCIE NIE TRZEBA RAPORTOWAĆ
Emitent zgodnie z rozporządzeniem ma obowiązek publikacji raportu o powołaniu, odwołaniu lub rezygnacji osoby zarządzającej. Przy stosowaniu poprzednio obowiązującego rozporządzenia pojawiały się wątpliwości, czy zdarzeniem podlegającym raportowaniu jest udzielenie prokury. Część emitentów raportowała o powołaniu prokurenta, część natomiast nie publikowała tego typu informacji w formie raportu bieżącego.
Rozbieżność wynikała z otwartego charakteru nieaktualnej już definicji osoby zarządzającej, przez które rozumieć należało osoby mające istotny wpływ na zarządzenie emitentem, a w szczególności członka zarządu, osobę wchodzącą w skład organu administracyjnego, osobę pełniącą obowiązki członka zarządu, kuratora itd. Natomiast w nowym rozporządzeniu wprowadzono enumeratywny katalog podmiotów uznawanych za osoby zarządzające (nie ma w nim prokurenta). Obecnie w przypadku emitenta będącego przedsiębiorcą za osobę zarządzającą uważa się członka zarządu, osobę wchodzącą w skład organu administrującego, osobę pełniącą obowiązki członka zarządu, kuratora, członka zarządu komisarycznego, syndyka oraz zarządcę ustanowionego w postępowaniu upadłościowym, zarządcę ustanowionego w postępowaniu restrukturyzacyjnym lub likwidatora.
MNIEJ O DECYZJACH DOTYCZĄCYCH DYWIDEND
Dotychczas emitenci byli zobowiązani do informowania w formie raportu bieżącego o wszystkich decyzjach dotyczących deklaracji wypłat dywidendy lub wstrzymania wypłat zaliczki na poczet przewidywanych dywidend oraz wypłat lub wstrzymania wypłat dywidend lub odsetek od papierów wartościowych. Dotyczyło to więc również deklaracji wypłaty formułowanej przez zarząd lub radę nadzorczą. Takie zdarzenia nie zostały ujęte w nowym rozporządzeniu, zatem będą podlegały ocenie na zasadach ogólnych MAR (w kontekście informacji poufnej).
Natomiast zgodnie z nowym rozporządzeniem emitent w formie raportu bieżącego, w przypadku podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o wypłacie dywidendy, przekazuje informacje o wysokości dywidendy, wartości dywidendy przypadającej na jedną akcję, liczbie akcji objętych dywidendą, dniu dywidendy oraz terminie wypłaty dywidendy.
INFORMACJA BIEŻĄCA CZY POUFNA
W dotychczasowej praktyce wątpliwości wiązały się z wzajemną relacją raportowania bieżącego i raportowania informacji poufnych – czy zaraportowanie informacji poufnej konsumuje obowiązek przekazania raportu bieżącego, o ile obydwie dotyczą tych samych okoliczności?
W nowym rozporządzeniu problem ten został rozstrzygnięty. Gdy dana informacja bieżąca została przekazana do wiadomości publicznej jako informacja poufna w rozumieniu rozporządzenia MAR, rozporządzenia ministra finansów w sprawie informacji bieżących się nie stosuje, nawet wówczas gdy treść przekazywanej informacji poufnej nie zawiera wszystkich informacji wymaganych dla raportu bieżącego, określonych w rozporządzeniu.
TERMINY PRZEKAZYWANIA RAPORTÓW ORAZ ICH NUMERACJA
Raporty bieżące (z małymi wyjątkami) powinny być przekazywane przez emitenta niezwłocznie po zaistnieniu zdarzenia lub uzyskaniu przez emitenta informacji o nim. Zrezygnowano zatem z dotychczasowego zapisu „niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin”. Rozporządzenie wprowadza ponadto porządkującą zasadę, zgodnie z którą raporty bieżące są numerowane w sposób ciągły w danym roku kalendarzowym. Przy czym numeracja ta uwzględnia informacje przekazywane przez emitenta na podstawie art. 17 ust. 1 (informacje poufne) i art. 19 ust. 3 (raporty o transakcjach insiderskich) rozporządzenia MAR.
KOMITETY AUDYTU TERAZ JUŻ W RAPORTACH OKRESOWYCH
Nowe regulacje dotyczące komitetu audytu (wynikające z ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym; Dz.U. poz. 1089 ze zm.) mają również wpływ na zakres informacji, jakie emitenci powinni zamieszczać w raportach okresowych. Nowym obowiązkowym elementem raportu rocznego jest oświadczenie rady nadzorczej emitenta, stwierdzające, że:
wsą przestrzegane przepisy dotyczące powołania, składu i funkcjonowania komitetu audytu, w tym dotyczące spełnienia przez jego członków kryteriów niezależności oraz wymagań odnośnie do posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu branży, w której działa emitent oraz w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych – w przypadku gdy został powołany komitet audytu (analogiczna informacja powinna zostać zamieszczona także wówczas, gdy powierzono funkcje komitetu audytu radzie nadzorczej, wraz ze wskazaniem spełnienia warunków umożliwiających takie powierzenie),
wkomitet audytu albo rada nadzorcza lub inny organ nadzorujący lub kontrolujący, w przypadku powierzenia temu organowi sprawowania funkcji komitetu audytu, wykonywał zadania komitetu audytu przewidziane w obowiązujących przepisach.
Emitenci zostali zobowiązani również do dokonania wielu ujawnień dotyczących komitetu audytu. Szczegółowa informacja powinna zostać zamieszczona w części raportu okresowego dotyczącej stosowania ładu korporacyjnego. Emitent powinien wskazać w szczególności:
- osoby spełniające ustawowe kryteria niezależności,
- osoby mające wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, ze wskazaniem sposobu ich nabycia,
- osoby mające wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa emitent, ze wskazaniem sposobu ich nabycia,
- czy na rzecz emitenta były świadczone przez firmę audytorską badającą jego sprawozdanie finansowe dozwolone usługi niebędące badaniem i czy w związku z tym dokonano oceny niezależności tej firmy audytorskiej oraz wyrażano zgodę na świadczenie tych usług,
- główne założenia opracowanej polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem,
- czy rekomendacja dotycząca wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania spełniała obowiązujące warunki, a w przypadku gdy wybór firmy audytorskiej nie dotyczył przedłużenia umowy o badanie sprawozdania finansowego – czy rekomendacja ta została sporządzona w następstwie zorganizowanej przez emitenta procedury wyboru spełniającej obowiązujące kryteria,
- liczbę odbytych posiedzeń komitetu audytu albo posiedzeń rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego lub kontrolującego poświęconych wykonywaniu obowiązków komitetu audytu,
- w przypadku wykonywania obowiązków komitetu audytu przez radę nadzorczą lub inny organ nadzorujący lub kontrolujący – które z ustawowych warunków dających możliwość skorzystania z tej możliwości zostały spełnione, wraz z przytoczeniem odpowiednich danych.
EWOLUCJA, NIE REWOLUCJA
Biorąc pod uwagę zakres zmian, nie mamy do czynienia z rewolucją, a jedynie z ewolucją – dostosowaniem przepisów do obowiązujących regulacji rozporządzenia MAR. Większość wprowadzonych zmian ma charakter porządkujący i nie powinna zaskakiwać emitentów, skoro już prawie dwa lata raportują o zdarzeniach gospodarczych wyłącznie na podstawie rozporządzenie MAR, opierając się na komunikacie KNF.
Nowością jest obowiązek obszernego informowania o funkcjonowaniu komitetu audytu. Zatem jest to wyzwanie dla tych emitentów, którzy nie wdrożyli jeszcze odpowiednich procedur związanych z funkcjonowaniem tego komitetu (a takich jest wielu, co potwierdziła ankieta przeprowadzona przez KNF w tym zakresie). Teraz, aby wypełnić w sposób prawidłowy obowiązki w zakresie raportowania okresowego, w praktyce będą musieli dostosować swoją działalność również do nowych zasad dotyczących komitetów audytu.