Konstrukcja prawna spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych stanowi połączenie elementów spółdzielczych oraz finansowych. Co za tym idzie, zdefiniowanie SKOK-u nie jest sprawą prostą, gdyż nie można nazwać jej ani spółdzielnią, ani instytucją finansową w pełnym tych słów znaczeniu.

Spółdzielcze cechy SKOK-u

Struktura organizacyjna SKOK-u jest teoretycznie tożsama ze strukturą spółdzielni. Artykuł drugi ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych informuje, iż są one spółdzielniami, do których stosuje się przepisy ustawy o Prawie spółdzielczym. To ostatnie przyczyniają się w głównej mierze do wyjątkowego charakteru SKOK-u, odróżniając go od instytucji stricte finansowych.

Decydują bowiem o fakcie, iż zaistnienie spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej wymaga dobrowolnego zrzeszenia się nieograniczonej liczby osób, prowadzących działalność gospodarczą na rzecz swoich członków. Charakter działalności kas ma przy tym pozostawać niezarobkowy, skupiając się na zapewnianiu dostępu do tańszych pożyczek i kredytów tym, którzy nie mogą uzyskać wspomnianych świadczeń od banków ze wglądu na niskie dochody. Członkiem SKOK-u mogą zostać jednak tylko osoby fizyczne, połączone ze sobą więzią o charakterze zawodowym lub organizacyjnym, które dodatkowo:

• wypełniły deklarację członkowską,
• uiściły opłatę wpisową,
• wykupiły przynajmniej jeden udział (ulega zwrotowi w przypadku wystąpienia z kasy);
• wpłaciły obowiązkowy wkład członkowski na użytek spółdzielni (także zwrotny).
W przypadku, gdy SKOK działa przy stowarzyszeniu, należy zostać także jego członkiem, poprzez wypełnienie deklaracji i wpłatę wpisowego.



Cechy finansowe SKOK-u:

Finansowy aspekt spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych przejawia się głównie w ich strukturze funkcjonalnej. Podobnie jak instytucje finansowe, operują one bowiem środkami pieniężnymi swoich członków, udzielając im pożyczek i kredytów.

Główne różnice między SKOK-iem a bankiem

Różnice między SKOK-iem a bankiem spółdzielczym to:

  •  status prawny banku- SKOK-i są określane mianem instytucji niebankowych, quasi-bankowych, a niekiedy także parabanków, stanowiąc odpowiednik zagranicznych unii kredytowych, czyli działalności gospodarczych tworzonych na rzecz swoich członków;
  • BS ma charakter spółdzielni otwartej- nie wymaga od swoich członków spełnienia np. wymogu powiązania zawodowego/organizacyjnego, a swoje usługi oferuje także osobom spoza stowarzyszenia;

Od banku komercyjnego odróżnia SKOK :

  • przede wszystkim charakter działalności. Banki skupiają się przede wszystkim na osiąganiu zysków dla swoich wierzycieli, udzielając pożyczek oraz kredytów podmiotom zewnętrznym. Kasy oszczędnościowo-kredytowe powinny działać w celach niezarobkowych, udzielając wsparcia swoim członkom
  • forma prawna: SKOK-i są spółdzielniami, więc z ich usług mogą korzystać tylko zrzeszeni członkowie, którzy wnoszą obowiązkowe wpłaty na rzecz kasy. Banki to spółki akcyjne, których nie trzeba być akcjonariuszem, by móc korzystać ze świadczonych przez nią usług.