Rozmawiamy z Rolandem Krause - Dla poprawy efektywności energetycznej i lepszej ochrony środowiska potrzebne są ulgi budowlane dla inwestorów korzystających z bogatej oferty urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii.
● Kraje europejskie, w tym szczególnie Polska, stoją przed wyzwaniem zwiększenia efektywności energetycznej i rozwijania odnawialnych źródeł energii. Gdzie kryją się możliwości poprawy efektywności energetycznej?
– Należy w tym celu przyspieszyć procesy zachodzące w polskiej energetyce i ciepłownictwie. Przypomnijmy, że w latach 90. doszło do decentralizacji źródeł ogrzewania – odeszliśmy od dużych, centralnych punktów dostarczania ciepła w stronę punktów mniejszych i działających na lokalne zapotrzebowanie. W ciągu ostatnich pięciu lat obserwujemy tendencję do miniaturyzowania urządzeń dostarczających ciepło. Powoli nabiera też na sile trend do decentralizowania źródeł wytwarzania energii elektrycznej. Duże elektrownie dostarczające prąd do setek tysięcy odbiorców będą tracić na znaczeniu na rzecz małych elektrowni pracujących dla zaspokojenia lokalnych potrzeb. Te ostatnie coraz częściej będą bazować na odnawialnych źródłach energii. Efektywność energetyczna w Polsce będzie rosnąć, gdy będziemy sprzyjać tym procesom, tworząc i modyfikując prawo, wprowadzając zachęty dla inwestorów, prowadząc kampanie promujące efektywność i efektywne urządzenia.
● Czy poprawa efektywności energetycznej jest możliwa bez odejścia od spalania kopalnych źródeł energii?
– Ostatnie zawirowania na rynkach finansowych i problemy z dostawą rosyjskiego gazu do Europy doprowadziły do nasilenia dyskusji o alternatywnych, w tym odnawialnych, źródłach energii. Ponadto do 2020 r. Komisja Europejska chce zwiększyć udział energii odnawialnej o 20 proc. i jednocześnie zmniejszyć łączne zużycie energii o 20 proc.
W Polsce narasta świadomość, że źródła kopalne kiedyś się skończą. Dlatego Polacy interesują się zakupem kolektorów słonecznych czy pomp ciepła, które – upraszczając – czerpią energię cieplną z ziemi, wód lub powietrza. Największą luką, przez którą tracimy energię i fundusze, są przestarzałe kotłownie wyposażone w nieefektywne urządzenia grzewcze. Jeśli uzyskujemy komfort cieplny za cenę dużych nakładów surowców energetycznych, to mamy do czynienia z nieefektywnością. Stosując zaś nowoczesne kotły kondensacyjne, niejako wyciskamy także dodatkowe ciepło, np. ze spalin, które uwalniane są do atmosfery. Nowoczesne urządzenia na gaz, olej czy drewno pozwalają osiągać oczekiwane efekty grzewcze przy umiarkowanej eksploatacji surowców energetycznych. Stopniowo, małymi krokami, wprowadzajmy więc zmiany, zaczynając od modernizacji kotłowni.



● Jakie przeszkody hamują wdrażanie rozwiązań poprawiających efektywność energetyczną?
– W Polsce głównym czynnikiem hamującym zastosowanie rozwiązań energooszczędnych jest brak przekonania o konieczności inwestycji w alternatywne technologie czy źródła energii. Pokutuje silne przywiązanie do węgla. Jest to główny surowiec, na którym opiera się energetyka i przemysł. Nim opalamy domy. Nie dopuszczamy do świadomości, że w dłuższej perspektywie oparcie się na węglu jest jednak nieopłacalne. Kierując na wydobywanie węgla ogromne środki finansowe, pozbawiamy się funduszy na badania i nowe technologie. A przecież węgiel kiedyś się skończy i wtedy możemy nie mieć gotowych alternatyw. Nadal brakuje nam też świadomości ekologicznej, a także wiary w innowacje. Boimy się kosztownych inwestycji, które na dłuższą metę są przecież bardzo opłacalne, o czym możemy się przekonać na przykładzie doświadczeń Niemiec, Szwecji, Norwegii.
● Viessmann to lider rynku urządzeń ogrzewających budynki. Jak firma zamierza wykorzystać możliwości, jakie stwarzają odnawialne źródła energii?
– Firma Viessmann już latach 80. zrezygnowała z produkcji kotłów węglowych, uznając ten sposób ogrzewania za zbyt szkodliwy dla środowiska. Postawiliśmy na produkcję urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii: kolektory słoneczne czy pompy ciepła. Dla szerzenia świadomości ekologicznej wśród społeczeństwa powołaliśmy do życia Fundację Viessmann – ze wszystkich sił. Z jej inicjatywy przeprowadziliśmy m.in. akcję Modernizujesz – zyskujesz, która polegała na wymianie nieefektywnych kotłów węglowych na nowe, kondensacyjne. Fundacja Viessmann do wymiany każdego starego kotła dopłacała 999 zł. Szacujemy, że w ten sposób w ciągu roku środowisko naturalne nie zostało obciążone emisją 250 ton CO2. Nie powstało przy tym około 90 ton popiołu, 6 ton pyłów, 12 ton związków siarki i 180 ton związków azotu.
● Na czym polega energooszczędne budownictwo?
– Energooszczędne budownictwo to budownictwo przede wszystkim gruntownie przemyślane na etapie projektu. Nie sztuką jest zbudować dom. Sztuką jest zbudować dom w taki sposób, by w perspektywie długoterminowej koszty poniesione na budowę nam się zwracały, a nie dalej narastały po oddaniu budynku do użytku. Ważnym elementem jest dobre ocieplenie budynku, zabezpieczenie go przed wilgocią, jak również zapewnienie dobrego przepływu powietrza, wentylacji. Przy projektowaniu i budowie domu łatwo wpaść w pułapkę zrobienia z domu zamkniętej puszki, która nie zapewni nam oczekiwanego komfortu. Z rozwagą trzeba więc dobrać odpowiedni sposób ogrzewania budynku. To musi być przemyślany projekt. Każdy powinien indywidualnie dobierać instalację grzewczą. To, co sprawdza się u sąsiada, niekoniecznie musi równie efektywnie pracować w naszym domu. W każdej sytuacji warto poważnie wziąć pod uwagę inwestycję w nowoczesne urządzenia grzewcze, które wykorzystują energię odnawialną albo energię ze źródeł kopalnych, ale w efektywny sposób.
● Jakie są szanse na upowszechnienie w Polsce energooszczędnego budownictwa?
– Motorem, który pobudziłby sektor urządzeń grzewczych, byłyby ulgi budowlane dla inwestorów korzystających z bogatej oferty urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii. Z pewnością stymulowałoby to rynek budowlany, a w dłuższej perspektywie korzyści byłyby wymierne dla wszystkich – dla użytkowników urządzeń, dla środowiska naturalnego i dla zobowiązań państwa. Inwestor, zachęcony takimi ulgami, nie miałby dylematu podczas wyboru instalacji grzewczej. Bez takich odważnych decyzji i inwestycji trudno jest spodziewać się większych zysków w przyszłości.
● ROLAND KRAUSE
prezes zarządu Viessmann Polska