Wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI) będzie miało duży wpływ na rynek pracy. Niektóre zadania zostaną uproszczone, a część zniknie. Wśród 20 grup zawodów najbardziej wystawionych na wpływ AI dominują te specjalistyczne.

Jak wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „AI na polskim rynku pracy”, w grupie profesji, na których AI może odcisnąć największe piętno, są m. in. finansiści, prawnicy, niektórzy urzędnicy państwowi, specjaliści ds. administracji czy programiści. W tych specjalnościach pracuje 3,68 mln Polaków. Liczba pracujących w 20 zawodach najmniej narażonych na wpływ AI jest dwa razy mniejsza (ok. 1,66 mln osób).

Polacy są podzieleni w ocenie skutków zastosowania AI. 25,8 proc. badanych uważa, że jej wykorzystanie wpłynie pozytywnie na liczbę miejsc pracy na rynku, a 33,4 proc. sądzi, że ten wpływ będzie negatywny. - Sztuczna inteligencja poprawia produktywność niektórych pracowników, a zarazem zwiększa presję na zdobywanie nowych umiejętności – komentuje Ignacy Święcicki, kierownik zespołu gospodarki cyfrowej w PIE. Zauważa, że w polskich realiach demograficznych stosowanie na narzędzi automatyzujących pracę może być konieczne.

W grupie 20 grup zawodów najbardziej narażonych na zmiany związane z wprowadzeniem AI pracuje 28 proc. wszystkich zatrudnionych w Polsce kobiet i 17 proc. mężczyzn. W tejże grupie kobiety przewodzą również liczebnie – 2,16 mln w porównaniu z 1,53 mln mężczyzn – zapewne dlatego, że rzadziej podejmują się prac fizycznych i są generalnie lepiej wykształcone.

Sektor rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa odnotowuje najniższą ekspozycję na AI. Podobnie niski poziom ekspozycji można zauważyć w działalności gastronomicznej i zakwaterowaniu oraz w budownictwie. Z kolei sektor działalności finansowej i ubezpieczeniowej wykazuje najwyższą ekspozycję na AI, co wskazuje na możliwość intensywnej automatyzacji procesów, analizy danych i zarządzania informacją. Wysoką ekspozycję wykazują też sektory działalności profesjonalnej i technicznej oraz edukacji.

Warto odnotować dopiero czwarte miejsce sektora IT, choć przy wskaźniku ekspozycji na modele językowe sytuacja się zmienia i sektor ten zajmuje miejsce trzecie.

Na obecnym etapie wdrażania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w gospodarce nie wiemy, czy okaże się ona komplementarna z umiejętnościami pracowników, czy też wiązać się będzie z redukcją zatrudnienia w niektórych zawodach – przyznaje Jakub Witczak, analityk z zespołu gospodarki cyfrowej PIE.

Szerszemu stosowaniu sztucznej inteligencji w działalności przedsiębiorstw w Polsce przeciwdziałają wciąż stosunkowo niskie, jak na warunki europejskie, koszty pracy. Ponadto obsługa zaawansowanej AI wymaga często korzystania z usług (i serwerów) zewnętrznych, co budzi obawy przedsiębiorców przed wyciekami i być niezgodne z zasadami compliance.

Zawody z największą ekspozycją na AIZawody z największą ekspozycją na AI
AIOEAIOE AIOE LLMAIOE LLM AIOE GenImAIOE GenIm
MiejsceMiejsce Grupa zawodówGrupa zawodów Liczba pracujących w Polsce (w tys.)Liczba pracujących w Polsce (w tys.) WartośćWartość Grupa zawodówGrupa zawodów Liczba pracujących w Polsce (w tys.)Liczba pracujących w Polsce (w tys.) WartośćWartość Grupa zawodówGrupa zawodów Liczba pracujących w Polsce (w tys.)Liczba pracujących w Polsce (w tys.) WartośćWartość
1.1. specjaliści do spraw finansowychspecjaliści do spraw finansowych 293,7293,7 1,451,45 specjaliści z dziedziny prawaspecjaliści z dziedziny prawa 137,2137,2 1,461,46 architekci, geodeci i projektanciarchitekci, geodeci i projektanci 146,2146,2 1,861,86
2.2. matematycy, aktuariusze i statystycymatematycy, aktuariusze i statystycy 9,7*9,7* 1,421,42 nauczyciele akademiccynauczyciele akademiccy 101,4101,4 1,411,41 analitycy systemów komputerowych i programiścianalitycy systemów komputerowych i programiści 359,3359,3 1,641,64
3.3. specjaliści z dziedziny prawaspecjaliści z dziedziny prawa 137,2137,2 1,341,34 specjaliści do spraw administracji i zarządzaniaspecjaliści do spraw administracji i zarządzania 467,2467,2 1,291,29 inżynierowie (z wyłączeniem elektrotechnologii)inżynierowie (z wyłączeniem elektrotechnologii) 256,9256,9 1,641,64
4.4. urzędnicy państwowi do spraw nadzoruurzędnicy państwowi do spraw nadzoru 206,1206,1 1,321,32 specjaliści do spraw sprzedaży, marketingu i public relationsspecjaliści do spraw sprzedaży, marketingu i public relations 294,7294,7 1,281,28 matematycy, aktuariusze i statystycymatematycy, aktuariusze i statystycy 9,7*9,7* 1,511,51
5.5. specjaliści do spraw administracji i zarządzaniaspecjaliści do spraw administracji i zarządzania 467,2467,2 1,251,25 specjaliści z dziedzin społecznych i religijnychspecjaliści z dziedzin społecznych i religijnych 117,5117,5 1,261,26 specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowychspecjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych 55,555,5 1,471,47
6.6. analitycy systemów komputerowych i programiścianalitycy systemów komputerowych i programiści 359,3359,3 1,221,22 sekretarki (ogólne)sekretarki (ogólne) 51,651,6 1,251,25 inżynierowie elektrotechnologiiinżynierowie elektrotechnologii 75,775,7 1,401,40
7.7. sekretarki (ogólne)sekretarki (ogólne) 51,651,6 1,191,19 nauczyciele szkół ponadpodstawowych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego)nauczyciele szkół ponadpodstawowych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego) 109,4109,4 1,251,25 specjaliści do spraw finansowychspecjaliści do spraw finansowych 293,7293,7 1,381,38
8.8. kierownicy do spraw sprzedaży, marketingu i rozwojukierownicy do spraw sprzedaży, marketingu i rozwoju 98,698,6 1,181,18 literaci, dziennikarze i filolodzyliteraci, dziennikarze i filolodzy 66,566,5 1,251,25 kierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjnychkierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjnych 26,126,1 1,281,28
9.9. pracownicy do spraw finansowo-statystycznychpracownicy do spraw finansowo-statystycznych 66,366,3 1,141,14 specjaliści do spraw finansowychspecjaliści do spraw finansowych 293,7293,7 1,241,24 kierownicy do spraw sprzedaży, marketingu i rozwojukierownicy do spraw sprzedaży, marketingu i rozwoju 98,698,6 1,261,26
10.10. nauczyciele akademiccynauczyciele akademiccy 101,4101,4 1,131,13 matematycy, aktuariusze i statystycymatematycy, aktuariusze i statystycy 9,7*9,7* 1,231,23 specjaliści do spraw sprzedaży, marketingu i public relationsspecjaliści do spraw sprzedaży, marketingu i public relations 294,7294,7 1,151,15
Uwaga: *ze względu na reprezentacyjną metodę badania konieczna jest ostrożność w posługiwaniu się danymi w tych przypadkach, gdy zastosowano bardziej szczegółowe podziały i występują liczby niskiego rzędu, mniejsze niż 20 tys. Dane, dla których wartości po uogólnieniu wyników z próby wynoszą mniej 10 tys. nie powinny być brane pod uwagę w analizie ze względu na bardzo wysoki losowy błąd próby, dlatego zostały wskazane jako forma bliższa sygnalizacji ich pozycji niż konkretnej liczby pracowników. AIOE – sztuczna inteligencja (ogólnie); AIOE LLM – duże modele językowe; AIOE GenIm – generowanie obrazów.
Źródło: opracowanie własne PIE.

Czytaj więcej w dodatku Top Employers Polska 2025