Od 1 lutego nowe zasady handlu w niedzielę. Nie wszyscy będą zadowoleni

Od 1 lutego 2025 roku w życie wchodzą nowe przepisy dotyczące zakazu handlu w niedzielę. Zmiany wpłyną zarówno na przedsiębiorców, pracowników, jak i konsumentów. Nie wszyscy są z nich zadowoleniu. Co konkretnie wprowadza nowelizacja ustawy od 1 lutego?

Wprowadzenie nowych przepisów to kolejny etap reformy ograniczającej handel w niedziele, która obowiązuje od 2018 roku. Nowelizacja ustawy dostosowuje zasady do oczekiwań społecznych oraz kompromisu politycznego. W 2025 roku niedziel handlowych będzie osiem, a w Wigilię sklepy pozostaną zamknięte. Sprawdź, jak zmiany wpłyną na funkcjonowanie placówek handlowych.

Niedziele handlowe w 2025 roku – kiedy zrobimy zakupy?

Zgodnie z nowelizacją ustawy, od 1 lutego 2025 roku obowiązywać będzie nowy harmonogram niedziel handlowych. Zakaz handlu będzie obejmował każdą niedzielę, z wyjątkiem kilku wyznaczonych terminów. W 2025 roku sklepy będą mogły działać w następujące dni:

• 26 stycznia
• 13 kwietnia
• 27 kwietnia
• 29 czerwca
• 31 sierpnia
• 7 grudnia
• 14 grudnia
• 21 grudnia.

Warto zauważyć, że w porównaniu z poprzednimi latami dodano jedną dodatkową niedzielę handlową w grudniu. To efekt kompromisu politycznego – w zamian Wigilia została ustawowo uznana za dzień wolny od pracy.

Wigilia dniem wolnym od pracy – co oznacza dla pracowników handlu?

Nowe przepisy zmieniają dotychczasowe zasady dotyczące Wigilii. Do tej pory 24 grudnia był dniem roboczym dla handlu, choć zgodnie z ustawą o ograniczeniu handlu w niedziele i święta, sklepy mogły być otwarte jedynie do godziny 14:00. Od 2025 roku Wigilia stanie się oficjalnym dniem wolnym od pracy, co oznacza, że wszystkie placówki handlowe pozostaną zamknięte.

Dodatkowo wprowadzono ograniczenie dotyczące pracy w grudniowe niedziele. Żaden pracownik handlu nie będzie mógł pracować więcej niż dwie niedziele w miesiącu, co ma na celu ochronę praw pracowniczych.

Wyjątki od zakazu handlu – które sklepy pozostaną otwarte?

Podobnie jak w poprzednich latach, niektóre placówki będą zwolnione z zakazu handlu w niedziele. Ustawa przewiduje aż 32 wyjątki, które pozwalają na działalność m.in.:

• stacjom paliw,
• aptekom,
• cukierniom i lodziarniom,
• kwiaciarniom,
• sklepom z prasą,
• placówkom pocztowym, jeśli przychody z działalności pocztowej stanowią co najmniej 40% obrotu.

Nie zabrakło jednak kontrowersji. Wątpliwości budzi m.in. dodatkowa niedziela handlowa w grudniu, która została podpisana przez prezydenta, ale jednocześnie skierowana do Trybunału Konstytucyjnego w celu przeprowadzenia kontroli następczej.

Kary za złamanie zakazu handlu – surowe konsekwencje

Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na prowadzenie działalności w niedziele objęte zakazem handlu, muszą liczyć się z wysokimi karami. Za naruszenie przepisów grozi:

• grzywna od 1000 zł do 100 000 zł,
• w przypadku uporczywego łamania prawa – kara ograniczenia wolności.

Państwowa Inspekcja Pracy regularnie kontroluje przestrzeganie przepisów i nakłada kary na podmioty, które próbują obchodzić zakaz handlu.

Zmiany w niedzielach handlowych 2025. Wpływ zmian na gospodarkę

Nowelizacja ustawy o zakazie handlu w niedziele to nie tylko kwestia zmian dla klientów, ale także dla całej branży handlowej. Sklepy, szczególnie duże sieci handlowe, będą musiały dostosować swoje grafiki pracy i politykę zatrudnienia. Co może się zmienić w związku z nowelizacją ustawy?

• Placówki handlowe mogą wydłużyć godziny otwarcia w piątki i soboty, aby zrekompensować zamknięte niedziele.
• Może wzrosnąć zapotrzebowanie na pracowników na zmianach weekendowych, co wpłynie na elastyczność grafików.
• Handel internetowy może jeszcze bardziej zyskać na znaczeniu – konsumenci, którzy nie zdążą zrobić zakupów stacjonarnie, częściej będą wybierać e-commerce.
• Dodatkowa niedziela handlowa w grudniu może zwiększyć sprzedaż w okresie świątecznym, co przełoży się na wzrost obrotów sieci handlowych.

Eksperci zwracają uwagę, że wpływ zmian na gospodarkę będzie różny w zależności od branży. Małe sklepy, które mogą działać w niedziele na podstawie wyjątków, mogą na tym zyskać, podczas gdy duże sieci będą musiały dostosować swoją strategię.

Zmiany w niedzielach handlowych - co na to pracownicy?

Nowe przepisy wprowadzają istotne zmiany dla pracowników sektora handlowego. Oprócz ograniczenia liczby pracujących niedziel w grudniu, ustawa ma na celu poprawę warunków zatrudnienia. Jednak czy faktycznie przełoży się to na lepsze warunki pracy?

Obawy budzi kilka kwestii:

• Pracodawcy mogą dążyć do zwiększenia liczby zmian w inne dni tygodnia, co może prowadzić do większego obciążenia pracowników.
• Nie wszystkie osoby zatrudnione w handlu są zwolennikami zakazu – dla wielu pracujących studentów czy osób dorabiających w weekendy niedzielne zmiany były atrakcyjną opcją.
• Część ekspertów zwraca uwagę, że wolna Wigilia może to oznaczać większą presję na pracowników w dniach poprzedzających święta.

Związki zawodowe generalnie popierają nowe przepisy, jednak nie brakuje głosów wskazujących na konieczność dalszych reform w zakresie wynagrodzeń i warunków pracy w handlu.