Rejestracja akcji w KDPW przez niepubliczną spółkę akcyjną. O czym należy pamiętać?

Spółki akcyjne, które w związku z przygotowywaniem się do przeprowadzenia pierwszej oferty publicznej postanowiły zarejestrować akcje w depozycie papierów wartościowych, muszą pamiętać o nowych obowiązkach prawnych.

Wybór systemu depozytowego niesie za sobą istotne konsekwencje, w szczególności wpływa na zasady obrotu akcjami, zmienia zasady zwoływania walnych zgromadzeń w spółce oraz wprowadza nowe standardy identyfikacji akcjonariuszy spółki. Brak dostosowania się do tych zasad może nieść dla spółki negatywne konsekwencje prawne. Warto już wcześniej przeanalizować, co czeka niepubliczne spółki akcyjne, które zarejestrują akcje w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (dalej: „KDPW”).

Od czego zacząć?

Zmiana przez spółkę reżimu rejestracji akcji na depozytowy wiąże się z koniecznością załatwienia wielu formalności przed KDPW. Pierwszy krok powinien być wykonany przez walne zgromadzenie, które w uchwale może zadecydować, że akcje spółki niebędącej spółką publiczną będą podlegały zarejestrowaniu w depozycie papierów wartościowych.

W kolejnym kroku należy pamiętać o konieczności uzyskania kodu LEI oraz statusu uczestnika KDPW w typie „Emitent”. Na koniec spółka powinna zawrzeć z KDPW umowę o rejestrację wszystkich akcji emitenta w depozycie papierów wartościowych zgodnie z zasadą jednolitego reżimu rejestracji akcji.

Nowe obowiązki

Zawarcie z KDPW umowy otwiera nowy rozdział w sferze wykonywania praw i obowiązków korporacyjnych w spółce. Zanim nie uzyska statusu spółki publicznej, spółka akcyjna staje się swego rodzajem „hybrydą”, w tym znaczeniu, że w zakresie niektórych praw i obowiązków, zwłaszcza korporacyjnych, takie spółki wpadają w reżim prawny odpowiedni dla spółek publicznych.

W przypadku akcji rejestrowanych w depozycie papierów wartościowych zasady rejestracji zdematerializowanych akcji, jak również skutki prawne dla spółki i akcjonariusza regulują przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: „UOIFU”), w szczególności przepisy zawierające przesłanki powstania zdematerializowanych papierów wartościowych (obrót pierwotny) oraz warunki ich zbywalności (obrót wtórny). Warunkiem prawnym skutkującym przeniesienie praw do akcji jest dokonanie odpowiedniego wpisu na rachunku papierów wartościowych nabywcy.

Organizacja walnego zgromadzenia

Zmiany dotyczą także zasad organizacji walnych zgromadzeń. Do spółki niebędącej spółką publiczną, której akcje są zarejestrowane w depozycie papierów wartościowych, należy stosować przepisy o organizacji walnego zgromadzenia spółki publicznej. Należy przez to rozumieć zasady dotyczące m.in. zwołania zgromadzenia, jego odbycia oraz wykazania legitymacji do uczestnictwa. Przykładowo: ogłoszenia o zwołaniu walnych zgromadzeń spółka dokonuje na co najmniej na 26 dni przed dniem walnego zgromadzenia poprzez zamieszczanie dokumentów na swojej stronie internetowej, w zakładce dedykowanej do kontaktu z akcjonariuszami. Dodatkowo rejestracja walnych zgromadzeń odbywa się w aplikacji udostępnianej przez KDPW na koncie emitenta. Natomiast akcjonariusze spółki są obowiązani uzyskać w odpowiednim czasie imienne zaświadczenia o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu.

Wymienione powyżej obowiązki to jedynie nieliczne przykłady, a obowiązków związanych z prawidłowym zwołaniem i odbyciem walnego zgromadzenia, jest dużo więcej. Uchybienie przez spółkę lub akcjonariuszy takim obowiązkom może skutkować nawet nieważnością uchwał podjętych przez walne zgromadzenie, lub też niedopuszczeniem akcjonariusza do wzięcia udziału w walnym zgromadzeniu.

Informacje o akcjonariuszach spółki

Rejestracja akcji spółki w depozycie papierów wartościowych wpływa również na odmienne zasady pozyskiwania przez spółkę informacji o jej akcjonariuszach. Dotychczas prowadzony dla spółki rejestr akcjonariuszy zostaje zastąpiony, odpowiednimi wpisami na rachunkach papierów wartościowych akcjonariuszy. Jak zatem spółka może pozyskiwać informacje o jej akcjonariuszach? Zagadnienie to może okazać się istotne przy konieczności wykazania przez spółkę struktury akcjonariatu w licznych procesach Know Your Client prowadzonych przez kontrahentów spółki.

Obsługa uprawnień spółki w zakresie prawa spółki do identyfikacji akcjonariuszy realizowana jest przez KDPW na podstawie wniosku spółki składanego za pośrednictwem dedykowanej aplikacji. W raporcie udostępnionym przez KDPW znajdziemy takie dane jak: imiona i nazwiska albo firmy (nazwy), miejsca zamieszkania albo siedziby akcjonariuszy spółki, liczba oraz kody ISIN akcji spółki posiadanych przez poszczególnych akcjonariuszy, informacje o zastawach na akcjach spółki i inne informacje związane z zastawem.

Konsekwencje naruszenia nowych obowiązków

Nie ulega wątpliwości, że decyzja o rejestracji akcji w depozycie papierów wartościowych wymusza na niepublicznych spółkach akcyjnych zmianę dotychczasowego sposobu funkcjonowania spółki, zwłaszcza w sferze korporacyjnej.

Spółki, które zamierzają w niedalekim czasie ubiegać się o notowanie ich akcji na rynku zorganizowanym, w tym regulowanym i w alternatywnym systemie obrotu, powinny już wcześniej dowiedzieć się jakie skutki w zakresie praw i obowiązków korporacyjnych spowoduje rejestracja akcji w depozycie papierów wartościowych, tak by nie narazić się na naruszenie przepisów.