Po raz pierwszy od 2014 r. spadło spożycie wódki. To m.in. zasługa samorządów.
Spadek sprzedaży alkoholi
Aż o niemal 8 proc. mniej wódki, o 5 proc. mniej wina oraz miodów i o 0,4 mniej piwa wypiliśmy w 2022 r. – wynika z opublikowanego właśnie raportu na temat profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w samorządach gminnych, opracowanego przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. W przypadku średnio procentowych trunków to pierwszy spadek od 2018 r., natomiast konsumpcja piwa systematycznie spada od kilku lat.
Nasi rozmówcy tłumaczą sytuację zmianą modelu konsumpcji, czyli częstszego spożywania mocnych alkoholi w drinkach, oraz o ograniczeniu części wydatków w związku z ogólną drożyzną.
– W ostatnim roku zaobserwowaliśmy zmniejszenie konsumpcji wina, wynikające z aktualnej sytuacji ekonomicznej, ale traktujemy to jako zjawisko przejściowe – mówi Magdalena Zielińska, prezes Związku Pracodawców Polska Rada Winiarstwa. Jej zdaniem skutkiem jest m.in. „zahamowanie premiumizacji”, czyli przestawiania się klientów na trunki z wyższej półki. – Konsumenci zaciskają pasa i w pierwszej kolejności redukują wydatki na przyjemności, a do nich właśnie należy wino – tłumaczy.
Pomagają działania samorządów
Nie bez znaczenia są też działania samorządów. W ok. 10 proc. gmin przegłosowano uchwały dotyczące ograniczenia sprzedaży w godzinach nocnych, władze wielu miast starają się sukcesywnie zmniejszać liczbę punktów sprzedaży. W 2022 r. w skali kraju było ich 120 944, wobec 123 345 rok wcześniej. Dla porównania jeszcze w 2018 r. liczba punktów przekraczała 127 tys.
– W Częstochowie jest obecnie 480 sklepów prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych. Jeszcze w 2006 r. było ich 618. Od tego roku ich liczba sukcesywnie malała – mówi Włodzimierz Tutaj z UM Częstochowy, dodając, że dziś ta liczba jest niższa, niż wynosi limit ustalony na 550. Miasto ma ciągle zapas zezwoleń, ale nie zamierza na razie zmniejszać limitu.
Taki plan ma natomiast Kraków, który od lipca dołączył też do gmin z nocną prohibicją, która przełożyła się na spadek liczby interwencji dotyczących spożywania napojów alkoholowych o połowę. W Częstochowie pojawiła się też inicjatywa radnych dotycząca przyjęcia podobnej uchwały. Projekt nie był jeszcze procedowany.
Z danych KCPU wynika, że maleje z roku na rok liczba udzielanych zezwoleń na sprzedaż alkoholu. W Warszawie limity zezwoleń dla punktów detalicznych zostały ustalone na poziomie 3120 w przypadku alkoholi do 4,5 proc., 3380 – od 4,5 do 18 proc., i 2980 – powyżej 18 proc. Do wykorzystania jest wciąż odpowiednio 116, 44 i 35 zezwoleń, chociaż liczba wniosków jest większa niż limity. Wojciech Staszewski, główny specjalista Urzędu m.st. Warszawy, mówi nam, że zdarzają się odmowy udzielenia zezwolenia. – W zeszłym roku było ich dziewięć, a w tym 24. Powodem było niedostarczenie przez wnioskodawcę wymaganych dokumentów, niespełnianie przez punkt sprzedaży zasad usytuowania względem obiektów chronionych czy wyczerpanie się akurat wolnego limitu – wyjaśnia.
Będziemy wydawać więcej na alkohole
Zdaniem ekspertów ten rok przyniesie dalszy spadek sprzedaży alkoholi. Będzie natomiast dalszy wzrost pod względem wartości i łączne wydatki przekroczą 50 mld zł.
W 2022 r. kupiliśmy trunki za 49,6 mld zł – wynika z raportu KCPU. Oznacza to wzrost o 10,5 proc. względem poprzedniego roku. Ostatnia tak duża zmiana miała miejsce w 2014 r. Wtedy rynek urósł o 10 proc., co było spowodowane przede wszystkim podwyżką akcyzy. Teraz też odegrała ona rolę. Od stycznia 2022 r. wprowadzono w Polsce 10-proc. podwyżkę akcyzy, a w kolejnych latach rośnie ona o 5 proc.
Piwo, które jeszcze w styczniu 2021 r. kosztowało 5,74 zł za litr, w styczniu 2022 r. miało cenę na poziomie 6,04 zł, a w grudniu 2022 r. 6,76 zł. – Cena wódki z segmentu ekonomicznego w 2022 r. wynosiła średnio 25 zł – mówi Emilia Rabenda, prezes ze Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy. Rok wcześniej było to ok. 23 zł. ©℗
/>
