Koniec rekordowych zysków. W państwowych firmach pogorszenie koniunktury

Znaczący spadek zysków zanotowały w II kw. firmy przemysłowe kontrolowane przez Skarb Państwa. Słabsze zachowanie ich kursów hamuje hossę na GPW.

Największy regres w zyskach zanotował KGHM. Producentowi miedzi szkodzi spadek cen surowca na globalnych rynkach, któremu towarzyszy wzrost kosztów produkcji. W II kw. zysk netto był o 90 proc. mniejszy niż rok wcześniej. Ta statystyka wygląda podobnie już drugi kwartał z rzędu. Przed rokiem firma zarobiła w ciągu półrocza ponad 4 mld zł, a w ciągu sześciu miesięcy 2023 r. już tylko niecałe 400 mln zł.

Podobnie jest w przypadku Jastrzębskiej Spółki Węglowej, czołowego producenta węgla koksującego i koksu w Europie. W tym przypadku, również przede wszystkim ze względu na spadek cen głównych produktów, zysk netto firmy skurczył się o dwie trzecie w porównaniu z ubiegłym rokiem. JSW zdaje się lepiej radzić sobie z kosztami niż producent miedzi, bo niemal 800 mln zł zarobione w II kw., przy ponad 30 proc. relacji zysku netto do przychodów, to rezultat bardzo dobry na tle historycznych osiągnięć.

Z rekordowymi zyskami pożegnał się PKN Orlen. W porównaniu z zeszłym rokiem 4,6 mld zł zysku netto osiągnięte od kwietnia do czerwca to wciąż dobre osiągnięcie, ale jeszcze kwartał wcześniej spółka zarobiła dwa razy więcej, a w drugiej połowie 2022 r. kwartalne zyski przekraczały 10 mld zł. Wprawdzie firma księgowała wówczas nadzwyczajne zyski z tytułu przejmowania Lotosu i PGNiG, niemniej jednak nie tylko to zmieniło się w Orlenie. Spółka niemal już nie przerabia rosyjskiej ropy, co w poprzednim roku zapewniało jej marże ekstra. Z kolei w porównaniu z pierwszymi trzema miesiącami tego roku dużo mniej korzystnie wyglądały rozliczenia z państwowym funduszem, który jest częścią mechanizmu stabilizującego ceny energii elektrycznej i gazu dla odbiorców wrażliwych. W I kw. z tego źródła pochodziła niemal połowa zysku spółki, a w kolejnym okresie już tylko niecałe 10 proc.

W dalszym ciągu bardzo korzystnie wyglądają natomiast rozrachunki z tym samym funduszem dla Tauronu. Największy w Polsce sprzedawca energii elektrycznej zaksięgował w ciągu sześciu miesięcy 2023 r. 4,3 mld zł rekompensat otrzymanych z funduszu, przy opłatach na poziomie 350 mln zł. Oznacza to, że najwyższy w historii zysk netto Tauronu w I półroczu w wysokości 1,9 mld zł jest pochodną rozliczeń z funduszem.

Takiej pomocy w zarabianiu pieniędzy nie potrzebowały spółki finansowe pozostające pod kontrolą państwa. Najwyższe w historii marże kredytowe przełożyły się na rekordowe kwartalne wyniki Pekao (1,7 mld zł zysku netto) i Alioru (587 mln zł). Nawet przy nieco słabszym wyniku PKO BP, obciążonego kredytami frankowymi, pozwoliło to trzeci kwartał z rzędu zarobić firmom finansowym ponad 4 mld zł, co nie zdarzało się wcześniej.

Obraz państwowych firm w II kw. nie jest jeszcze pełny, bo sezon wyników wciąż się nie zakończył. Raportu finansowego nie opublikowało np. PGE, największy w kraju producent prądu. Jednak nie zmieni to zasadniczych wniosków – zyski w państwowym sektorze przemysłowym były niższe niż przed rokiem o kilkadziesiąt procent i słabsze niż w dwóch poprzednich, rekordowych kwartałach. Kolejny raz jednak, tym razem dzięki poprawie wyników w finansach, państwowe firmy zarobiły łącznie w II kw. ponad 10 mld zł.

Bardzo zróżnicowane wyniki państwowych spółek przekładają się na odmienne zachowanie kursów ich akcji w 2023 r. Pod kreską jest sektor przemysłowy. Jednak o ile wyniki finansowe można przypisać czynnikom zewnętrznym (duże spadki zysków w ujęciu rocznym zanotowały także prywatne spółki przemysłowe, takie jak: Cognor, Arctic Paper czy Kęty), to nie tłumaczy to w całości spadków notowań.

Na przykład akcje JSW potaniały od ostatniej sesji grudnia 2022 r. o 36 proc. i jest to najsłabszy wynik wśród firm z indeksu WIG20. Wskaźnik cena/zysk, pokazujący, jaka jest relacja ceny akcji do przypadającego na nią zysku za 12 miesięcy, wynosi 0,8. Porównywalne przedsiębiorstwa na rynku europejskim, wchodzące w skład indeksu Euro Stoxx 600, mają wskaźnik C/Z 6,8. Oznacza to, że JSW jest notowane z niemal 90-proc. dyskontem. Jednym z powodów może być brak dywidendy z rekordowego zysku, wypracowanego w 2022 r. Przedsiębiorstwa z sektora prywatnego z reguły w takiej sytuacji dzielą się dochodami z akcjonariuszami, kontrolowane przez państwo spółki od kilku lat starają się zatrzymywać zyski. Pod koniec sierpnia JSW poinformowała, że do sądu trafił pozew jednego z akcjonariuszy, który zaskarżył uchwałę walnego zgromadzenia o podziale zysku za 2022 r. ©℗