Czy zaniżenie wartości aportu ma wpływ na odpowiedzialność spółki oraz czy powoduje nieważność umowy zawiązującej taką spółkę?
Gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, to ma obowiązek wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a wartością wkładu. Zgodnie bowiem z art. 175 par. 1 kodeksu spółek handlowych, jeżeli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy, wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość. Od obowiązku określonego w powołanym przepisie wspólnik oraz członkowie zarządu nie mogą być zwolnieni. Jak podkreśla Sąd Najwyższy, przepis art. 175 k.s.h. ma charakter bezwzględnie obowiązujący i dotyczy zarówno wnoszenia aportu do spółki przy jej tworzeniu, jak i podwyższania kapitału zakładowego. Rozstrzyga o odpowiedzialności za brakującą wartość aportu, stanowiącą różnicę pomiędzy wartością, według której aport został przyjęty do spółki a wartością, jaką ten aport realnie mógł mieć we wskazanej dacie.
Zaniżenie wartości aportu nie powoduje nieważności umowy zawiązującej taką spółkę i pozostaje bez wpływu na odpowiedzialność spółki w razie jej niewypłacalności (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 1993 r.; III CZP 23/93; OSP 1994/1, poz. 2).
Nie jest natomiast aportem świadczenie pracy bądź usług na rzecz spółki. Jak wskazuje art. 14 par. 1 k.s.h., przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. W konsekwencji nie mogą być przedmiotem aportu powtarzające się świadczenia ze strony wspólnika na rzecz spółki.
Świadczenia te pełnią odmienną od aportu funkcję, a ponadto z ekonomicznego punktu widzenia, z racji ich powtarzającego się charakteru nie jest możliwa całościowa - dokonana a priori - ich wycena, co w konsekwencji uniemożliwia objęcie określonej ilości działów w spółce. Jak wskazuje Sąd Najwyższy, rodzaj i rozciągłość świadczeń stanowiących dodatkowe obowiązki wobec spółki, powinny być zawarte w umowie i skonkretyzowane w odniesieniu do każdego ze wspólników. Stanowią one minimalną treść umowy spółki. Zgodnie bowiem z art. 176 par. 1 k.s.h., jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń. Należy podkreślić, iż jedyna osobą, która może zostać zobowiązana do powtarzających się świadczeń, jest wspólnik.