Santander Bank Polska nowym liderem sektora

Rozstrzygnięta została dziewiąta edycja konkursu Gwiazdy Bankowości organizowanego przez DGP wspólnie z PwC. W porównaniu z poprzednim rokiem na podium doszło do sporych zmian.

Santander Bank Polska przed ING Bankiem Śląskim i mBankiem – to lista zwycięzców tegorocznej edycji konkursu Gwiazdy Bankowości. Wyniki ogłosiliśmy podczas uroczystej gali w trakcie Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie.

– Ważne, by fundamenty sektora pozostawały stabilne. Sektor musi być silny, bo musi szybko adaptować się do zmieniającej się rzeczywistości – mówiła Dominika Sikora, zastępca redaktora naczelnego DGP. Wśród wyzwań stojących przed branżą wymieniła ryzyko związane z portfelem kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich oraz zmiany technologiczne.

– U podstaw naszego sektora bankowego jest ciężka praca polskich talentów i innowacja, która dzień w dzień, miesiąc w miesiąc przenosi nasze banki w sferę, gdzie amerykańskie big techy i azjatyccy giganci e-commerce dopiero dochodzą – chwalił banki z kolei Adrian Kurowski, dyrektor generalny polskiego oddziału firmy Visa, która była partnerem gali.

Liderzy w sześciu kategoriach

Santander znalazł się w tym roku na podium w każdej z sześciu kategorii, jakie bierzemy pod uwagę w ocenie banków. Dwa razy trafił na szczyt. Najlepiej wypadł w kategoriach opartych na twardych danych finansowych: wzrost i stabilność. Pod względem efektywności znalazł się na drugiej pozycji. W pozostałych trzech podrankingach był trzeci.

Santander awansował z czwartej pozycji, jaką zajął rok temu. Bank kierowany przez Michała Gajewskiego zdetronizował seryjnego zwycięzcę naszego konkursu z kilku poprzednich edycji: ING BSK. Ta instytucja tym razem okazała się najlepsza w jednej kategorii: relacje z klientem. W pierwszej trójce był również w czterech innych szczegółowych zestawieniach mBank, który przed rokiem zajął w łącznej klasyfikacji drugą lokatę, obecnie miejsce na podium zawdzięcza przede wszystkim pierwszemu miejscu w kategorii innowacyjność.

Gwiazda efektywności

Pierwsze miejsce zajął Bank Handlowy, który wyprzedził Santander Bank Polska i ING Bank Śląski. Za podium znalazły się banki pod kontrolą państwa: Alior, Pekao i PKO BP.

Zwycięzca wyróżnił się zwłaszcza wysoką stopą zwrotu z kapitału i z aktywów oraz ponad 4-proc. marżą odsetkową. Na korzyść Santandera zadziałały również stopa zwrotu z aktywów i marża odsetkowa, choć tu wyniki były słabsze niż u lidera. ING BSK odznaczył się przede wszystkim wysoką stopą zwrotu z kapitału.

To kategoria, która była dla banków w ubiegłym roku szczególnie trudna. Powód? Z jednej strony instytucje finansowe notowały duży wzrost przychodów związany ze zwyżką stóp procentowych, ale z drugiej strony poniosły duże koszty rezerw na ryzyko prawne w kredytach walutowych oraz wakacji kredytowych. Zwycięzca w tej kategorii skorzystał na niewielkim zaangażowaniu w rynek hipoteczny.

Gwiazda wzrostu

Zwycięzcą okazał się Santander Bank Polska. Okazał się lepszy od BNP Paribas Bank Polska oraz dwóch banków, które zajęły trzecie miejsce ex aequo: mBanku i ING BSK.

W tej kategorii bierzemy pod uwagę nie tylko zwiększanie skali działalności poprzez wzrost sumy bilansowej, kredytów czy depozytów, lecz także przyrosty liczby klientów czy dynamikę wyniku finansowego i kapitałów. I właśnie wysoka dynamika kapitałów własnych wyróżnia zwycięzcę tej części rankingu. BNP Paribas skorzystał na wysokiej dynamice w wyniku netto, choć jego poziom pozostawał stosunkowo niski. mBankowi pomogła dynamika należności od klientów indywidualnych: chociaż była tylko lekko powyżej zera, to instytucja wypadła tu lepiej od konkurentów. Mocną stroną ING BSK okazał się z kolei 6-proc. przyrost liczby klientów biznesowych.

Gwiazda stabilności

W tej części rankingu ocenie podlega struktura bilansu, takie kategorie jak udział niespłacanych należności czy wskaźniki kapitałowe. O ile w innych obszarach co do zasady najwyżej są oceniane te banki, które mają najwyższe (albo najniższe) wskaźniki, o tyle tu w niektórych kategoriach arbitralnie przyjmujemy najbardziej pożądane przedziały. Gorsze oceny zbierają banki zarówno poniżej, jak i powyżej określonego pułapu. Na przykład „nadmiarowy” kapitał z jednej strony zapewnia bezpieczeństwo, ale nie jest optymalny z punktu widzenia stopy zwrotu dla akcjonariuszy. Przedziały z roku na rok nie ulegały zmianom. Tym razem zmodyfikowaliśmy optymalny poziom wskaźnika kapitału Tier 1. Uwzględniliśmy nakładane przez nadzór narzuty na ryzyko systemowe. Obecnie za optymalny uznajemy tu przedział 17–21 proc.

Łączny współczynnik kapitałowy to silna strona zwycięzcy w tej kategorii, czyli Santander Bank Polska. W przypadku państwowych PKO BP i Pekao, które znalazły się ex aequo na drugiej pozycji, mocną stroną jest wysoki udział wyniku prowizyjnego w przychodach, w przedziale 25–30 proc.

Gwiazda innowacyjności

Tu o pozycji banku decyduje ocena kapituły dotycząca zgłoszonych przez poszczególne instytucje innowacyjnych produktów, usług bądź rozwiązań, które mają wpływ na ich funkcjonowanie. Nie jest to jednak wyłączny element. Znaczenie ma również udział klientów korzystających z bankowości mobilnej i internetowej. To przechyliło szalę na korzyść mBanku, określającego się w przeszłości jako „ikona mobilności”. Na podium znalazły się tu również ING BSK oraz Santander Bank Polska.

Zwycięzca zgłosił dwie innowacje: weryfikację płatności kartami opartą na biometrii oraz mobilne potwierdzenie tożsamości pracownika. „Obecnie w mBanku funkcjonują dwie metody potwierdzenia płatności kartą w internecie z wykorzystaniem aplikacji mobilnej banku lub kodem SMS. Z tej drugiej korzysta ok. 15 proc. wszystkich klientów detalicznych. W skali miesiąca autoryzują oni ok. 245 transakcji internetowych” – tłumaczy mBank. Mobilne potwierdzenie tożsamości pracownika ma z kolei bronić klientów przed cyberoszustwami. „Mówimy takim działaniom «nie» i wprowadzamy kolejne rozwiązanie bezpieczeństwa. Dzięki niemu klienci będą mieć pewność, że kontaktuje się z nimi pracownik banku, a nie oszust” – podał mBank.

ING Bank Śląski wprowadził nowe rozwiązania w bankowości internetowej ING Business, osobno możliwość dokonywania w ING Business płatności przy użyciu systemu Blik, a także metodę płatności online Visa Mobile. Z kolei z Santander Bank Polska otrzymaliśmy zgłoszenie systemu identyfikacji zrównoważonego finansowania, a także czeki Blik z UNHCR, które stanowiły wsparcie dla uciekinierów z Ukrainy po wybuchu wojny.

Gwiazda relacji z klientem

Tu bezkonkurencyjny okazał się ING Bank Śląski, który wyprzedził Credit Agricole Bank Polska oraz Santander Bank Polska. W tej kategorii wynik bazuje na badaniu sondażowym prowadzonym na kilkunastotysięcznej grupie posiadaczy kont bankowych. Ankietowani odpowiadają na pytania dotyczące ich oceny banku.

ING BSK uplasował się w pierwszej trójce w odpowiedziach na każde z 10 pytań, 7 razy był numerem 1. Credit Agricole w pierwszej trójce znalazł się w odpowiedzi na dziewięć pytań, trzy razy na pierwszym miejscu. Santander w szczegółowych pytaniach siedmiokrotnie znalazł się w top 3.

– Dokonaliśmy w tym roku pewnych zmian, jeśli chodzi o wagi poszczególnych odpowiedzi, ale nadal opieramy się na 10 pytaniach dotyczących postrzegania całej instytucji, jej personelu, komunikacji, a także tego, czy to „bank marzeń” czy „bank porażka” oraz czy instytucja pomaga klientom w rozwiązywaniu faktycznych problemów – zwraca uwagę Przemysław Paprotny, partner w PwC i członek kapituły rankingu.

Ponieważ pytania się nie zmieniają, jesteśmy w stanie ocenić również to, na ile zmienia się generalna ocena polskich banków w oczach klientów. Okazuje się, że odsetek osób zadowolonych ze swojej relacji z bankiem od kilku lat powoli, ale systematycznie pnie się w górę. W 2020 r. mówiło tak 73 proc. ankietowanych. Obecnie takiej odpowiedzi udziela 78 proc. uczestników ankiety. Jako „zaufanego partnera finansowego” odbiera swój bank stosunkowo nieduża grupa ankietowanych – 22 proc. Ale od trzech lat ten odsetek pozostaje na podobnym poziomie, wyższym niż w latach poprzednich. Zmniejszył się odsetek klientów rozważających zmianę banku. W 2019 r. o takiej możliwości mówiło 26 proc. ankietowanych, rok później 21 proc., a obecnie 16 proc.

Gwiazda ESG

W tej kategorii dokonaliśmy w tym roku największych zmian metodologicznych. Przed rokiem prosiliśmy banki o opisowe przedstawienie najważniejszych osiągnięć w tym zakresie, które podlegało następnie ocenie członków kapituły.

Tym razem stworzyliśmy ankietę składającą się z 40 pytań, szczegółowo ujmujących zarówno kwestie środowiskowe (E – environment), społeczne (S – social) i dotyczące zarządzania (G – governance). W ostatecznym podsumowaniu te ostatnie miały najmniejsze znaczenie, ponieważ tu banki od wielu lat są zobowiązane do spełnienia standardów narzuconych przez nadzorców. W każdej z kategorii pytaliśmy o działania ukierunkowane zarówno na zewnątrz, dotyczące klientów bądź wpływu na otoczenie, jak i w samej organizacji, dotyczące np. działań obliczonych na zmniejszenie wpływu na środowisko.

Zwycięzcą okazał się BNP Paribas Bank Polska. Wysoką notę zawdzięcza korzystnej ocenie działań skierowanych na zewnątrz, skoncentrowanych na czynnikach środowiskowych. Drugie miejsce zajął ubiegłoroczny zwycięzca w tej kategorii ING Bank Śląski. Podium uzupełnia Santander Bank Polska. ©℗

• Krzysztof Jedlak, redaktor naczelny, Dziennik Gazeta Prawna – jako przewodniczący;
• Jowita Michalska, prezes, Fundacja Digital University;
• Janusz Jankowiak, główny ekonomista, Polska Rada Biznesu;
• prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny, PwC;
• Przemysław Paprotny, partner, PwC, lider zespołu usług doradczych dla sektora finansowego;
• Łukasz Wilkowicz, redaktor, Dziennik GazetaPrawna.

• tempo rozwoju: 15 proc.
• struktura biznesu: 15 proc.
• efektywność: 15 proc.
• innowacyjność: 15 proc.
• ESG: 15 proc.
• relacje z klientami: 15 proc.