TEZA: Usługi spedycyjne mają szeroki oraz zróżnicowany charakter, obejmują wiele czynności faktycznych i prawnych. Mogą odnosić się do usług związanych z przewozem przesyłek (np. przygotowanie przesyłki do przewozu, opakowanie, zawarcie umowy przewozu z przewoźnikiem, załadowanie, ubezpieczenie na czas przewozu i inne). Jeżeli chodzi o opiekę na czas przewozu, w grę wchodzi konwojowanie przesyłki oraz zgłoszenie do odprawy celnej.
Sygn. akt X Ga 568/14
WYROK SĄDU OKRĘGOWEGO W POZNANIU
z 3 grudnia 2014 r.
STAN FAKTYCZNY
Spółka z o.o. z siedzibą w W. zleciła spółce z o.o. z siedzibą w T. organizację przewozu towarów: miała wyszukać przewoźnika oraz zawrzeć z nim umowy przewozu. Po wykonaniu usługi spółka z o.o. z T. nie dostała zapłaty, więc wystąpiła na drogę sądową. Pozwana z kolei uważała, że spółka z o.o. z T. powinna zapłacić odszkodowanie za bramę wjazdową do magazynu, którą uszkodził wyszukany przez nią przewoźnik. Sąd Rejonowy w Koninie zasądził żądaną kwotę za usługę. Uznał, że spółka z o.o. z T. nie ponosiła odpowiedzialności za uszkodzenia, które spowodowane zostały przez przewoźnika, któremu zleciła usługę. Dlatego pozwanej nie przysługiwało prawo potrącenia odszkodowania.
Spółka z o.o. w W. zaskarżyła wyrok. Sąd apelacyjny utrzymał w mocy orzeczenie sądu II instancji.
UZASADNIENIE
Sąd apelacyjny ocenił, że sąd I instancji prawidłowo uznał, iż strony łączyła umowa spedycji, gdyż przedmiot umowy łączącej powódkę z pozwaną obejmował organizację przewozu towarów. Kontrakt ten jest umową, której przedmiotem jest świadczenie określonego typu usług. Czynności wykonywane w jej ramach mogą albo poprzedzać czynności podejmowane w zakresie umowy przewozu, albo następować bezpośrednio po czynnościach przewozowych. Bez znaczenia jest to, że każda z tych czynności mogłaby stanowić przedmiot odrębnej umowy, a nawet niekiedy mogłyby być one wykonane przez samego przewoźnika.
Z samej definicji umowy spedycji wynika już, że jest to umowa towarzysząca umowie przewozu. Innymi słowy, usługi spedycyjne mają zasadniczo charakter fachowej pomocy w obsłudze przewozu towarowego. W przypadku powierzenia towaru innemu przewoźnikowi czynności przewoźnika zbliżone są do spedytora, tj. polegają na wyszukaniu innego przewoźnika, który sam odbiera przesyłkę z miejsca nadania do przewozu, wykonuje przewóz i wydaje ją odbiorcy. O tym jednak, czy jest to umowa przewozu, czy też spedycji, nie decyduje rodzaj czynności składających się na wykonanie umowy, ale treść zobowiązania. W przypadku zatem, gdy w treści oferty mowa jest tylko o przewozie rzeczy i brak jest dodatkowych postanowień umownych obejmujących usługi związane z przewozem, to umowa zawarta przez przyjęcie oferty jest typową umową przewozu, a nie spedycji.
W wykonaniu zobowiązania spedytor może się posłużyć innymi osobami, tj. przewoźnikami, a także dalszymi spedytorami, przedsiębiorstwami składowymi, przechowawcami i innymi podmiotami. Za ich działania lub zaniechania ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 474 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Posługiwanie się przez spedytora w wykonaniu umowy spedycji przewoźnikiem lub dalszym spedytorem jest działaniem niejako na jego ryzyko. Jego odpowiedzialność w tym zakresie jest jednak ograniczona do winy w wyborze. Może ona polegać na posłużeniu się przewoźnikiem, który nie gwarantuje należytego wykonania umowy.