Jak zagwarantować ciągłość biznesu?

Sukcesja i zabezpieczenie ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa to tematy poruszone podczas kolejnej wideokonferencji z cyklu #IdeaRozwojuBiznesu, organizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii

Podczas spotkania przedstawicielki i przedstawiciele środowiska prawniczego wyjaśnili obecny stan prawny związany z sukcesją i podzielili się wskazówkami, w jaki sposób skutecznie przekazać firmę następcom. Wskazali również rozwiązania, które ułatwiają ten proces, oraz to, na co należy zwrócić uwagę w przygotowywaniu niezbędnej dokumentacji.

W konferencji wzięli udział Natalia Fiedeń, mecenas z Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych w Ministerstwie Rozwoju i Technologii; Dagmara Pajączkowska, adwokat z Kancelarii Radców Prawnych „Grabowski i Wspólnicy”; Magdalena Biedrzycka z Kancelarii Adwokackiej MBA LAW, a także Łukasz Martyniec, prezes zarządu Kancelarii Sukcesyjnej.

Fala będzie narastać

W naszym kraju zdecydowana większość przedsiębiorstw prowadzi działalność na podstawie wpisu do CEIDG. W rejestrze figuruje ich prawie 3 mln, z czego prawie 250 tys. dotyczy firm, których przedsiębiorcy osiągnęli 65. rok życia. Gwarancją kontynuacji działalności jest skuteczne przekazanie firmy w ręce następców.

Jak wynika z badań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, aż 36 proc. przedsiębiorstw w Polsce uważa się za firmy rodzinne. Dane PARP wskazują także, że w Polsce obecnie tylko 5 proc. z nich stanowią przedsiębiorstwa wielopokoleniowe, czyli takie, które zrealizowały minimum jeden proces sukcesji. Ten niewielki odsetek tłumaczy krótka historia wolnorynkowej gospodarki w Polsce po 1989 r. Po ponad 30 latach gospodarczej transformacji przedsiębiorcy dopiero zbliżają się do wieku emerytalnego i są właśnie u progu procesu sukcesyjnego.

Z biegiem lat takich przypadków będzie coraz więcej. Tym bardziej istotne staje się rozwijanie narzędzi umożliwiających łatwą sukcesję.

– Przedsiębiorcy w wieku emerytalnym, myśląc o przyszłości firmy, często zastanawiają się jak przeprowadzić proces sukcesji i kogo wskazać jako swojego następcę. To bardzo istotny aspekt prowadzenia działalności. Brak sukcesora negatywnie wpływa bowiem na pewność obrotu i ochronę pracowników, a w konsekwencji na polską gospodarkę – przekonywała mecenas Natalia Fiedeń. Prawniczka wskazała, że jednym z funkcjonujących w polskim prawie narzędzi, które ułatwia przekazanie firmy w ręce następców, jest zarząd sukcesyjny.

– Po śmierci przedsiębiorcy spadkobiercy mają bufor czasowy, by przygotować się do przejęcia firmy i mają czas na uregulowanie spraw spadkowych, a firma zachowuje ciągłość funkcjonowania – mówiła prawniczka.

Wczesne wskazanie sukcesorów

Powołanie zarządu sukcesyjnego pomaga uniknąć wielu problemów.

– W przypadku powołania zarządcy sukcesyjnego przed odejściem przedsiębiorcy, firma nie zostanie wykreślona z ewidencji podatników ani z rejestru podatników VAT. Przedsiębiorstwo będzie mogło posługiwać się wciąż tym samym numerem NIP i kontynuować zawarte umowy, a umowy o pracę zachowają ważność. Zarządca sukcesyjny to także gwarancja nieprzerwanego dostępu do firmowego konta bankowego, stanowiącego podstawę prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa – wyjaśniła Magdalena Biedrzycka. Adwokat podkreśliła, że jeśli zarządca nie zostanie wskazany, powoduje to wiele dodatkowych kroków prawnych, które znacząco wydłużają formalne przejęcie firmy.

Łukasz Martyniec wyjaśnił, w jaki sposób wkomponować zarząd sukcesyjny w proces planowania długookresowego i zabezpieczenia firmy na wypadek śmierci nestora. Prawnik wskazał, że wybór zarządcy sukcesyjnego powinien stanowić część większej całości.

– Cały plan sukcesji powinien składać się ponadto z małżeńskich umów majątkowych. Mogą być potrzebne również umowy o zrzeczenie się spadku lub zachowku. Dochodzi do tego plan przekazywania darowizn w najbliższej przyszłości zarówno w kontekście firmy, jak i poszczególnych składników majątku rodzinnego. Dodatkowo komplet pełnomocnictw, które powinny nas zabezpieczać na wypadek losowych zdarzeń nagłych dotyczących zdrowia – wyliczał Łukasz Martyniec i dodawał, że sukcesja to złożony proces zmiany pokoleniowej, wymagający odpowiedniego przygotowania i kilkuletniego okresu realizacji.

– Przeprowadzony z powodzeniem proces sukcesji gwarantuje bezpieczeństwo interesów firmy i ciągłości jej funkcjonowania – stwierdziła natomiast Dagmara Pajączkowska. – Warto zadbać o sukcesję odpowiednio wcześniej, aby być przygotowanym na każdą ewentualność – zakończyła.