Sprzedawany towar nie musi być własnością. Jak go ewidencjonować?

Nasz nowy klient chce przyjąć na sklep towar od partnera. Jednak nie zostanie on zafakturowany. Będzie nadal własnością partnera do czasu jego sprzedaży. Ustalono rozliczenie co dwa tygodnie. Jak ewidencjonować stan obcego towaru na stanie? Kiedy przyjmowany towar wprowadzić do programu magazynowego? Czy możliwe jest utworzenie w programie „magazynu o nazwie towar w przechowaniu” i po sprzedaży dopiero przyjmowanie na stan?

Towar, który został jedynie powierzony w celu sprzedaży, ujmuje się w ewidencji pozabilansowej jako zapas obcy. Każdy program magazynowy powinien umożliwiać przyjmowanie takich zapasów obcych – czasem trzeba tylko zapytać producenta/dystrybutora programu, bo na etapie konfiguracji indywidualnej nie jest to zwykle ustawiane. W przypadku sprzedaży na wskazanych zasadach tak naprawdę przychodem powinna być jedynie kwota prowizji ze sprzedaży.

Jeśli nie jest możliwa ewidencja pozabilansowa, proponuję ujmować taką sprzedaż w następujący sposób. Załóżmy, że spółka przyjęła od partnera towar do sprzedaży o wartości 50 000 zł i wprowadziła go do ewidencji bilansowej. Następnie towar o wartości 40 000 zł został sprzedany za 45 000 zł + 10 350 zł VAT. Prowizja za sprzedaż to 1000 zł + 230 zł VAT. Księgowania będą następujące:

1. PZ towarów:

Wn „Towary” (w analityce od tego kontrahenta) 50 000 zł;
Ma „Rozliczenie z dostawcą” 50 000 zł (Uwaga! To nie rozrachunki).

2. Wystawienie faktury na sprzedany obcy towar:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 55 350 zł;
Ma „Rozliczenie sprzedaży” 45 000 zł;
Ma „VAT należny – do rozliczenia z dostawcą” 10 350 zł.

3. WZ sprzedanych towarów:

Wn „Rozliczenie sprzedaży” 40 000 zł;
Ma „Towary (w analityce od tego kontrahenta)” 40 000 zł.

4. Zapłata dostawcy za sprzedaną partię:

Wn „Rozliczenie z dostawcą” 55 350 zł;
Ma „Rachunek bankowy” 55 350 zł.

5. Ujęcie przychodu z prowizji:

Wn „Rozliczenie z dostawcą” 1230 zł;
Ma „Przychody ze sprzedaży” 1000 zł;
Ma „VAT należny” 230 zł.

Podstawa prawna

art. 20 ust. 1, art. 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2106)

Podatnik ma prawo wiedzieć, jak prowadzić ewidencję

Naszym klientem jest produkująca stolarkę okienną spółka komandytowa, która nie podlega badaniu. Zastanawiamy się, czy w tej spółce należy dzielić koszty produkcji na stałe i zmienne, a potem ustalać stopień wykorzystania mocy produkcyjnych? Jak należy traktować koszty zarządu i wynagrodzeń pracowników?

Zasady ustalania kosztu wytworzenia zostały wskazane w art. 28 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: u.r.). Zgodnie z tym przepisem koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. I tak koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Z kolei do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Przy czym za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku – także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia. Natomiast do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:

1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych;

2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny;

3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji;

4) kosztów sprzedaży produktów.

Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.

Jednostki małe, tj. takie, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

1) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,

2) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,

3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty

– mogą przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto (wynika to z art. 28 ust. 4a u.r.).

Zwykle na koncie 501 „Koszty produkcji” gromadzone są bezpośrednie koszty wytworzenia zamówień w produkcji stolarki okiennej. Zawierają one materiały wydane z magazynu na konkretne zlecenie, drobne materiały podstawowe wydane bezpośrednio na produkcję czy do montażu poza magazynem, koszt lakierowania materiałów, usługi cięcia, transportu (transport do lakierni, na budowę) i oczywiście montaż, jeśli wykonuje go ktoś obcy. Są one kosztami wtedy, gdy zostanie wyprodukowany, a następnie sprzedany wyrób gotowy.

Koszty wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń są też kosztami związanymi z produkcją i zasadniczo powinny być rozliczane na produkty/zlecenia. Jednak należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 4g ustawy o CIT i art. 22 ust. 6ba ustawy o PIT należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 6 ustawy o PIT, oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem, że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. W przypadku uchybienia temu terminowi do należności tych stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT (odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy o PIT). Zgodnie z nim nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, w art. 13 pkt 2 i 4–9 oraz w art. 18 ustawy o PIT świadczeń pieniężnych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich (o których mowa w ustawie z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich), a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 4g ustawy o PIT (art. 22 ust. 6ba ustawy o CIT).

W odniesieniu do składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez płatnika będzie miał zastosowanie art. 15 ust. 4h ustawy o CIT (odpowiednio art. 22 ust. 6bb ustawy o PIT). Zgodnie z nimi składki z tytułu należności, o których mowa w art. 15 ust. 4g, określone w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowią z zastrzeżeniami koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem, że składki zostaną opłacone z tytułu:

należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne – w terminie wynikającym z odrębnych przepisów;
należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony – nie później niż do 15. dnia tego miesiąca.

Dotychczas organy podatkowe wskazywały, że to właśnie te przepisy mają nadrzędny charakter i wymagano, aby wyodrębnić koszty pracownicze i ująć je – niezależnie od faktu sprzedaży produktów – jako koszty podatkowe. Tak się wypowiedział np. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 8 sierpnia 2017 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.180.2017.1.MST, który stwierdził, że reguły potrącania kosztów bezpośrednio związanych z przychodami nie dotyczą wynagrodzeń pracowniczych (ani związanych z nimi składek na ubezpieczenia społeczne).

Biorąc pod uwagę ww. przepisy, jako koszty podatkowe należy ujmować wynagrodzenia z pochodnymi, zaś pozostałe koszty wytworzenia sprzedanej produkcji ujmujemy oddzielnie. Jeśli większość sprzedaży stolarki jest realizowana w tym samym okresie sprawozdawczym co otrzymanie zlecenia i produkcja, nie będzie zbytnim uproszczeniem ujmowanie w księgach rachunkowych jako zapasów niesprzedanej produkcji tylko kosztów o charakterze nieosobowym (materiałów, energii, podwykonawców). Ustawa o rachunkowości wskazuje w art. 4 ust. 3 na możliwość wprowadzania uproszczeń. Moim zdaniem ujmowanie oddzielnie wynagrodzenia własnych pracowników wraz z narzutami w dacie podatkowej nie będzie zniekształcało wyniku jednostki, jeśli koszty te nie są istotne oraz (i to jest ważniejsze) nie ma istotnych produkcji niezakończonych na przełomie roku. Tym bardziej w przypadku małej jednostki. Przyjęcie takiego uproszczenia spowoduje, że nie będzie konieczności przyjmowania sztucznych kluczy rozliczeniowych i rozbudowywania analityki.

W kontekście tych przepisów należy wskazać, że koszty zarządu w takiej działalności jak prowadzona w spółce komandytowej z pytania nie mają związku z wytwarzanym produktem. Dlatego też od razu powinny być odnoszone w całości na wynik finansowy. Może, ale nie musi być to poprzez konto zespołu 7.

Podstawa prawna

art. 4, art. 28 ust. 3 i art. 4a i 34 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2106)

art. 15 ust. 1, art. 4g i 4h, art. 16 ust. 1 pkt 57 i 57a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265)

art. 22 ust. 1, art. 22 ust. 6ba i 6bb, art. 23 ust. 1 pkt 55 i 55a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265)

ustawa z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz.U. z 2018 r. poz. 1244)

ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1115)

Handel w niedziele: Kogo wolno zatrudnić i jak prowadzić ewidencję sprzedaży [PYTANIA i ODPOWIEDZI]

W jaki sposób wystawić i zaewidencjonować fakturę VAT za usługę, która jest wykonywana w okresie od 26 czerwca 2022 r. do 7 lipca 2022 r. Całkowity koszt usługi wynosi 70 000 zł brutto. Pierwszą część płatności w kwocie 35 000 zł klient wpłacił 20 czerwca 2022 r., czyli przed wykonaniem usługi. Drugą część płatności w kwocie 35 000 zł wpłaci 26 lipca 2022 r., czyli po wykonaniu usługi. Za który miesiąc należy ująć poszczególne wpłaty w deklaracji VAT?

Zgodnie z zasadami o rachunkowości przychody powstają, gdy przeniesione zostaną ryzyka i korzyści dotyczące towaru lub usługi na kontrahenta. Oczywiście, gdy wartość można określić. W związku z tym przychód w księgach powstanie, gdy usługa zostanie wykonana albo – w przypadku częściowego wykonania – zostanie potwierdzony odbiór tej części.

Zgodnie z art. 12 ust 3 ustawy o CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych (z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W świetle ust. 3az ww. ustawy za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się (z zastrzeżeniem ust. 3c–3g oraz 3j–3m) dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

A zatem podatkowo przychód powstanie 7 lipca. Otrzymane wcześniej wpłaty mają charakter zaliczkowy i nie powinny być ujmowane jako przychody.

Zgodnie z art. 19a ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje w VAT z chwilą wykonania usługi, tj. 7 lipca. Faktura zgodnie z art. 106i może być wystawiona na 30 dni przed dniem obowiązku albo do 15. dnia następnego miesiąca. Nie ma zatem to wpływu na powstanie obowiązku w VAT. Obowiązek ten zgodnie z art. 19a ustawy o VAT powstaje jednak w odniesieniu do otrzymanych zaliczek – przedpłat. Pierwsza płatność została otrzymana w czerwcu, zatem do 15 lipca należało wystawić fakturę, chyba że całość została zafakturowana wcześniej. Ale VAT z płatności z 26 czerwca należy rozliczyć w deklaracji za czerwiec. Zatem księgowania będą następujące:

1. Wb otrzymanie pierwszej płatności 26 czerwca:

Wn „Rachunek bankowy” 35 000 zł;
Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 35 000 zł.

2. Zarachowane VAT z zaliczki jako należnego za czerwiec:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 6544,72 zł;
Ma „VAT należny” 6544,72 zł.

3. Ujęcie kwoty netto jako przychodu przyszłych okresów:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 28 455,28 zł;
Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 28 455,28 zł.

4. FA za wykonanie usługi – jeśli była faktura za zaliczkę to tylko w kwocie pozostałej:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 35 000 zł;
Ma „VAT należny – część pozostała VAT” – ona będzie w deklaracji za lipiec 6544,72 zł;
Ma „Przychody ze sprzedaży” 28 455,28 zł.

5. Ujęcie przychodów zawieszonych w czerwcu jako rozliczenia międzyokresowe przychodów: