Subskrybuj nas na Youtube
W Egipcie wzrost cen chleba często bywał przyczyną wybuchu konfliktów społecznych.
Egipt jest największym importerem pszenicy na świecie. Łącznie z Ukrainy i Rosji pochodziło 80 proc. dostaw. Teraz rząd szuka nowych dostawców. Jednym z nich miałby być Paragwaj. W kwietniu władze zakupiły 350 tys. ton pszenicy z Francji i Bułgarii, zapowiedziały kolejne dostawy z Indii, mimo że z powodu fali upałów uprawy nad Gangesem są w tym roku ograniczone. Naciskają też na własnych producentów. Według obliczeń „The Wall Street Journal” rząd nakazuje rolnikom zebrać w tym roku pszenicę wcześniej niż zwykle. Zamierza też kupić lokalnie o 57 proc. więcej zboża niż w roku poprzednim. Łącznie miałoby to być 5,5 mln ton. Urzędnicy ogłosili już aresztowanie 41 osób, którym zarzuca się złamanie nowych przepisów dotyczących żywności.
Kair stara się też o miliardy dolarów pożyczek i inwestycji od rządów sąsiednich krajów oraz Międzynarodowego Funduszu Walutowego, by móc dalej finansować program, w ramach którego 72 mln spośród 103 mln Egipcjan otrzymuje chleb i inne podstawowe produkty za bezcen. Gospodarka Egiptu mierzyła się z problemami jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie. W marcu bank centralny zezwolił na dewaluację funta egipskiego o 14 proc. w stosunku do dolara amerykańskiego, by utorować drogę do rozmów z MFW. Bank przyjął już 5 mld dol. od Arabii Saudyjskiej, wieloletniego patrona prezydenta Abda al-Fattaha as-Sisiego w celu zwiększenia swoich rezerw walutowych. W ubiegły czwartek władze podniosły też o 2 punkty stopy procentowe, próbując w ten sposób walczyć z najwyższą od prawie trzech lat inflacją.
Podwyżki cen chleba byłyby dotkliwe dla kraju, gdzie według oficjalnych statystyk ok. 30 proc. ludzi żyje za mniej niż 2 dol. dziennie. Niesubsydiowane bochenki kosztują obecnie ok. 7 centów za sztukę, a subsydiowane mniej niż 1 cent. Z polityki dopłat, stosowanej w wielu ubogich krajach od I połowy XX w., próbowało zrezygnować już wielu egipskich przywódców. Na przykład prezydent Anwar as-Sadat chciał pod koniec lat 70. ograniczyć dotacje do żywności, ale doprowadziło to do wybuchu protestów, w wyniku których zginęły dziesiątki ludzi. Podobnie było w 2011 r. Drogi chleb w połączeniu z korupcją i bezrobociem przyczyniły się do upadku prezydenta Hosniego Mubaraka.
W ostatnich latach koszty, jakie rząd ponosi w związku z polityką subsydiowania żywności, bardzo mocno wzrosły. W 2023 r. mają wynieść 90 mld funtów egipskich (4,9 mld dol.). W ubiegłym roku było to 87 mld funtów. Już wtedy Sisi przekonywał, że nadszedł najwyższy czas, by z dopłat zrezygnować. Sprzeciw społeczeństwa zmusił go jednak do odłożenia tego pomysłu na półkę.
– Nie ma rozwiązania dla globalnego kryzysu żywnościowego bez przywrócenia produkcji rolnej w Ukrainie – ostrzegał niedawno sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres. Pojawiają się też pomysły, jak można byłoby zorganizować dostawy z Ukrainy, np. otwierając porty u wybrzeży Morza Czarnego. Brytyjskie media spekulują o udziale floty wojennej tego kraju w odblokowaniu ukraińskich portów nad Morzem Czarnym i ochronie transportów zboża. W radiu Wolna Europa współwłaściciel portu towarowego Jużny koło Odessy Andrij Stawnitser przekonywał, że możliwe byłoby stworzenie chronionego przejścia morskiego. Tego typu rozwiązania funkcjonują np. w Somalii i innych regionach objętych konfliktami. – Tureckie okręty wojskowe mogłyby towarzyszyć naszym transportom. (...) ONZ mogłoby to zorganizować – dodał. ©℗
