Subskrybuj nas na Youtube
Prowadzę firmę usługową w budynku, którego jestem właścicielem. Po kontroli przeprowadzonej przez miejską straż pożarną skierowano przeciwko mnie do sądu wniosek o ukaranie. Chodzi o rzekome zaniechania w kontroli instalacji gazowej, elektrycznej i kominowej. Mój pracownik gospodarczy robi to jednak regularnie. Czy naruszyłem prawo?
Prawo nakłada na właściciela nieruchomości określone obowiązki w zakresie kontroli instalacji, w tym instalacji gazowej, elektrycznej i kominowej. Na uwagę zasługuje przede wszystkim art. 62 ust. 1 prawa budowlanego. Zgodnie z nim obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli:
1) okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:
‒ elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,
‒ instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
‒ instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych);
2) okresowej, co najmniej raz na pięć lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.
Z brzmienia tego przepisu jednoznacznie wynika, że wprawdzie to na właścicielu obiektu (nieruchomości) ciąży dopełnienie wspomnianych wymogów w zakresie kontroli wskazanych instalacji, ale jednak, co ważne, jego osobiste starania i działania nie mogą uzasadniać odstąpienia od realizacji tej kontroli przez uprawnione do tego osoby.
Kto ma uprawnienia
Prawo budowlane w art. 62 ust. 4‒6 jednoznacznie określa osoby, które mogą dokonywać tych kontroli. Przeprowadzają je osoby mające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. Ponadto kontrole stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych mogą przeprowadzać osoby mające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych. Z kolei kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych powinny przeprowadzać:
1) osoby mające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim ‒ w odniesieniu do przewodów dymowych oraz grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych;
2) osoby posiadające uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności ‒ w odniesieniu do przewodów kominowych oraz do kominów przemysłowych, kominów wolno stojących oraz kominów lub przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych.
Odpowiedzialność za niedopełnienie
Skoro ustalono już zarówno zakres możliwych kontroli w odniesieniu do tych instalacji, jak i osoby ustawowo do tego powołane, przejść można do oceny prawnej zapytania pod względem odpowiedzialności karnej. Na uwagę szczególną zasługuje art. 93 pkt 8 prawa budowlanego, z którego wynika, że kto nie spełnia obowiązku, o którym mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1‒4a, podlega karze grzywny. Warto odnotować stanowisko zawarte w wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z 16 listopada 2016 r., sygn. akt IX W 2812/16. Sąd w zbliżonym stanie faktycznym uznał winę właściciela nieruchomości i skazał go na grzywnę w wysokości 500 zł. Zaakcentował ponadto w uzasadnieniu, że dla przypisania odpowiedzialności bez znaczenia pozostaje okoliczność, że obwiniony dbał o sprawność techniczną instalacji samodzielnie, dokonując okresowych przeglądów i niezbędnych napraw. Obwiniony nie posiadał bowiem ku temu stosownych kwalifikacji określonych prawem budowlanym.
Można więc stwierdzić, że w opisywanej sytuacji istnieją przesłanki do wymierzenia przedsiębiorcy kary grzywny za zaniechania. Jednocześnie dodać należy, że powinien on możliwie szybko dopełnić wymogów kontrolnych z udziałem uprawnionych osób, co może również mieć znaczenie przy wymiarze kary przez sąd, który bierze pod uwagę również późniejsze naprawcze zachowania sprawcy wykroczenia.
Kontrole instalacji przeprowadzać powinny osoby mające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności
Podstawa prawna
Art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 62 ust. 4‒6, art. 93 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1202 ze. zm.).
