Piechociński: W nowej perspektywie musimy przyspieszyć rozwój najbiedniejszych regionów

Trzeba zmienić sposób przyznawania środków z UE. Procedury powinny być mniej skomplikowane – twierdzi wicepremier

Jakie są najważniejsze elementy strategii „Europa 2020”? I największe wyzwania, by ją zrealizować?

Najważniejsze są działania związane ze wsparciem inteligentnego, zrównoważonego rozwoju. Do 2020 r. powinniśmy spełnić wymagania dotyczące poziomu zatrudnienia, nakładów na badania i rozwój, energii i klimatu, edukacji oraz przeciwdziałania ubóstwu. Największej uwagi wymaga wsparcie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji, podnoszenie konkurencyjności sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz przejście wszystkich sektorów na gospodarkę niskoemisyjną. Realizacji strategii mają m.in. służyć inteligentne specjalizacje, które teraz musimy wybrać.

W jakich dziedzinach Polska może osiągnąć przewagę?

Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracowuje właśnie ramy strategiczne inteligentnych specjalizacji. Dokumentem, który uwzględniamy przy wyborze specjalizacji, jest „InSight2030”. Zdefiniowaliśmy w nim kluczowe technologie i obszary przemysłowe, których rozwój będzie stanowił o konkurencyjności polskiego przemysłu do 2030 r. To m.in.: biotechnologie przemysłowe, mikroelektronika, fotonika, surowce mineralne, zielona gospodarka, zdrowe społeczeństwo, ICT, technologie kogeneracji i racjonalizacja gospodarowania energią. Wkrótce na stronie MG pojawi się dokument określający obszary inteligentnej specjalizacji na poziomie kraju. Jego oficjalne konsultacje zamierzamy rozpocząć w tym miesiącu.

W nowej perspektywie musimy przyspieszyć rozwój najbiedniejszych regionów. Według Komisji Europejskiej województwa Polski wschodniej są jednymi z najsłabiej rozwiniętych w Unii. Co zrobić, by stały się bardziej konkurencyjne?

Dać im więcej pieniędzy?

Sytuacja Polski wschodniej spowodowana jest niskim poziomem innowacyjności i zapóźnieniem strukturalnym. Kolejną trudnością są problemy na rynku pracy – migracja młodych oraz ukryte bezrobocie na obszarach wiejskich. W Polsce wschodniej będą podejmowane działania współfinansowane przez fundusze objęte Wspólnymi Ramami Strategicznymi (WRS) na lata 2014–2020 w ramach wszystkich krajowych programów operacyjnych. Dotacje będą pochodziły też z pięciu programów regionalnych, części Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP). Dodatkowe środki dla Polski wschodniej będą pochodziły z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014–2020 (POPW). Będzie to kontynuacja Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007–2013.

Co powinno się zmienić w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko?

Chcielibyśmy zwiększyć ilość środków na działania w zakresie szeroko rozumianej energetyki, tj. OZE, efektywność energetyczną, inteligentne sieci elektroenergetyczne czy infrastrukturę elektroenergetyczną i gazową. Należałoby zmienić sposób przyznawania środków. Procedury i dokumentacja aplikacyjna powinny być mniej skomplikowane, a wielkość przyznawanego dofinansowania dopasowywana do potrzeb konkretnego wnioskodawcy. Celem jest to, by przedsiębiorstwa chętniej współpracowały z jednostkami naukowymi i wdrażały wyniki ich prac.

Piechociński: W kolejnych miesiącach gospodarka jeszcze bardziej przyspieszy

Jak przekonać obie strony do współpracy?

Kluczowym dokumentem jest tu Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki przygotowana przez Ministerstwo Gospodarki. Aby zrealizować jej cele, opracowaliśmy Program Rozwoju Przedsiębiorstw do 2020 r. (PRP). Zaproponowaliśmy instrumenty, które wzmocnią współpracę pomiędzy biznesem a nauką.

Jednym z nich jest powołanie asystenta dla MŚP: przedsiębiorstwo uzyska możliwość dofinansowania wynagrodzenia pracownika naukowego. Możliwe będą też dotacje na staż pracowników w jednostkach naukowych. Chcemy stworzyć platformę internetową, za pomocą której przedsiębiorcy mogliby zlecać badania pracownikom naukowym. Powstanie sieć brokerów innowacji. Zapewni ona transfer wyników badań z jednostek naukowo-badawczych do przedsiębiorstw oraz transfer innowacyjnych produktów do firm. Udostępniamy także bon na innowacje. Przedsiębiorca będzie mógł otrzymać na szczeblu regionalnym wsparcie na poziomie 15 tys. zł. Na szczeblu krajowym będzie duży bon o wartości 50 tys. zł. By firmy aktywniej wykorzystywały badania i rozwój, PRP proponuje też granty, ulgę podatkową czy instrumenty zwrotne na zakup nowoczesnych technologii.

Na jakie wparcie na rynkach zagranicznych mogą liczyć polskie firmy? Jak można zwiększyć ich rozpoznawalność i konkurencyjność?

Jednym z głównych programów MG jest projekt systemowy: branżowy program promocji. Zakłada wsparcie 15 branż, które mają duży potencjał innowacyjny i eksportowy. Na naszą pomoc mogą liczyć m.in. firmy z sektora IT/ICT, obronnego, budowlanego, biotechnologicznego i farmaceutycznego. Chcemy wykreować Markę Polskiej Gospodarki przy zaangażowaniu przedsiębiorców z najsilniejszych i najbardziej perspektywicznych branż.

Otwieramy się na współpracę z kierunkami pozaeuropejskimi. Na dofinansowanie działań promocyjnych mogą liczyć firmy, które zdecydują się eksportować towary i usługi na rynki perspektywiczne – do Algierii, Brazylii, Kanady, Kazachstanu i Turcji. Wsparcie to będzie miało wymiar nie tylko finansowy, lecz także doradczy.

Kolejną ważną inicjatywą podjętą przez MG jest „Program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011–2020”. Do składania aplikacji zapraszamy przedsiębiorców realizujących inwestycje w sektorze motoryzacyjnym, elektronicznym, lotniczym, biotechnologii, nowoczesnych usług czy badań i rozwoju.

Skutecznym, dającym realną przewagę konkurencyjną na rynkach światowych instrumentem wsparcia przedsiębiorców są specjalne strefy ekonomiczne. Oferują one preferencyjne warunki prowadzenia działalności gospodarczej, w tym zwolnienia podatkowe. Na początku lipca rząd zdecydował o przedłużeniu funkcjonowania SSE do 2026 r. Do inwestowania w SSE zachęcamy także polski kapitał.