Subskrybuj nas na Youtube
Polska sieć kanalizacyjna jest ponaddwukrotnie dłuższa niż w 2000 r., a mimo to więcej niż jedna trzecia mieszkańców kraju nie ma do niej dostępu. Jeśli tego nie zmienimy, posypią się kary z Brukseli. Kary liczone w milionach euro. Musimy zbudować 100 tys. km kanalizacji do 2015 r.
W ubiegłym roku długość sieci kanalizacyjnej zwiększyła się w Polsce o 10 tys. km do blisko 118 tys. km – wynika z danych GUS. Wydłużyła się więc o ponad 10 proc. w stosunku do roku poprzedniego i jest już ponaddwukrotnie dłuższa niż w 2000 r. Największy jej przyrost nastąpił w ubiegłym roku w woj. podkarpackim (o ponad 1365 km) i woj. zachodniopomorskim (o 994,4 km). Natomiast w czterech województwach: wielkopolskim, świętokrzyskim, śląskim i mazowieckim, wydłużyła się o ponad 800 km.
Sieć kanalizacyjna jest jednak wciąż niewystarczająca we wszystkich regionach.
– W przybliżeniu jej długość powinna być podobna do tej, jaką ma sieć wodociągowa – ocenia Mateusz Bogdanowicz z Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie. A ta, według GUS, liczy ponad 278 tys. km, choć oczywiście sieć kanalizacyjną powinno się budować tylko tam, gdzie jest to ekonomicznie uzasadnione.
– Jeśli uwzględni się takie zastrzeżenie, to okazuje się, że brakuje nam jeszcze około 100 tys. km sieci kanalizacyjnej, aby pod tym względem osiągnąć standardy unijne w gospodarce ściekowej – szacuje Zenon Świgoń, rzeczoznawca Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych i ekspert regionalnych programów operacyjnych z listy ministra rozwoju regionalnego.
Realizacja tego celu zajmie nam jeszcze co najmniej 10 lat, jeśli arterie kanalizacyjne będziemy budować w takim tempie jak w ubiegłym roku. Jest to jednak zbyt długi okres. Bo jeśli do końca 2015 r. nie wdrożymy w pełni dyrektywy ściekowej oraz ramowej dyrektywy wodnej, to Bruksela może nałożyć na nasz kraj kary w wysokości ponad 4 mln euro dziennie – twierdzą uczestnicy V Kongresu Wodociągowców Polskich. To blisko półtora miliarda euro rocznie.
Zaległości będzie trudno nadrobić. – Jeszcze aż ponad tysiąc gmin nie przystąpiło do krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych – podkreśla Świgoń.
Obecnie ponad jedna trzecia ludności Polski nie ma dostępu do sieci kanalizacyjnej, podczas gdy np. w Niemczech czy Austrii aż grubo ponad 90 proc. ludności jest przez taką sieć obsługiwane. Odprowadza się więc u nas dużo nieczystości do przydomowych szamb, które często przeciekają i niszczą środowisko naturalne. W ubiegłym roku takich zbiorników było w sumie ponad 2,4 mln. Ich liczba jednak spadła w stosunku do roku poprzedniego o 48 tys. Między innymi dlatego że jednocześnie przybyło przydomowych oczyszczalni ścieków. Ich liczba wzrosła o 22 tys., do 103 tys. Jest ich jednak nadal zdecydowanie za mało.
– Aby rozwiązać problem ścieków tam, gdzie nie opłaci się budować zbiorczej sieci kanalizacyjnej, powinno w Polsce funkcjonować 1,5 mln przydomowych oczyszczalni – uważa Świgoń.
Można oczekiwać, że ich liczba będzie nadal rosła, dzięki m.in. finansowemu wsparciu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Od ubiegłego roku realizuje on program, który umożliwi budowę do 2015 r. 11 tys. przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków. Aby wybudować taką oczyszczalnię, wystarczy tylko 10 proc. wkładu własnego. Natomiast 45 proc. kosztów sfinansuje NFOŚiGW, a na drugie 45 proc. zostanie udzielona nisko oprocentowana pożyczka. Ponadto fundusz wspiera też finansowo budowę podłączeń budynków do sieci kanalizacyjnych. A łącznie na realizację tego programu zarezerwowano 300 mln zł.
Długość sieci odprowadzającej zanieczyszczenia jest wciąż za krótka
Do czego zobowiązała się Polska wobec UE
Prawo Unii Europejskiej regulujące odprowadzanie i oczyszczanie ścieków komunalnych określa dyrektywa Rady 91/271/EWG z 21 maja 1991 r. Skierowana jest do państw członkowskich, które mają obowiązek osiągnięcia zawartego w niej celu. Dla Polski ustalenia negocjacyjne z Unią Europejską dotyczące środowiska naturalnego przeniesione zostały do traktatu o akcesji. Dokument ten obliguje rząd do wybudowania, rozbudowania lub zmodernizowania oczyszczalni ścieków komunalnych i systemów kanalizacji zbiorczej w aglomeracjach do 2015 r., aby zbierały one wszystkie nieczystości. Do tego czasu powinniśmy też mieć wodę w kranach nadającą się do picia bez gotowania. Jeśli tak się nie stanie, Polska będzie płacić kary.