Mit Europy Środkowej, drużyny o wspólnej, tragicznej historii, która powinna razem grać w UE, by maksymalizować zyski dla regionu, jest sztandarowym postulatem opozycji i przyczynkiem do krytyki Donalda Tuska, który o jedność rzekomo nie dba.
Nawoływania do walki o Wyszehrad Bałtów, Rumunów i Bułgarów słychać zresztą również ze strony sprzyjających rządowi publicystów. Jest tylko jeden problem: sojusz międzymorza od bałtyckiego Tallina i Gdańska po czarnomorskie Konstancę i Burgas w praktyce jest tylko miłą dla ucha koncepcją politologiczną. Gdy przychodzi do uprawiania realnej polityki, mityczna Europa Środkowa jest mistrzowsko rozgrywana.
Negocjacje nad budżetem 2013 i nad nową, 7-letnią perspektywą budżetową UE po 2014 r. pokazują, jak można dzielić region. W rozmowach o niej Warszawa występuje jako rozpychający się bufon, który zgarnia najwięcej pieniędzy i jeszcze ma pretensje, że to mało. Płatnicy netto, np. Holandia czy Wielka Brytania, przekonują Bałtów, że gdyby nie ta Polska, mogliby otrzymywać więcej. Podobne argumenty przedstawia się Węgrom. Na Rumunów i Bułgarów jest bat w postaci blokowania rozszerzenia Schengen. W ten sposób rozmontowuje się jeden z najważniejszych argumentów Warszawy na rozmowy o unijnym budżecie – koalicję nowej Europy.
Polscy negocjatorzy zdają sobie z tego sprawę. Stąd list 13 nazywany jest również listem przyjaciół polityki spójności. Wczoraj dyplomaci przekazali go mediom. Ma być dowodem, że koalicja nowej Europy i kilku krajów starej UE, np. Portugalii, ma się dobrze. Gdy się jednak w ten dokument wczytać, widać, że najważniejsza dla Polski pozycja w budżecie – spójność – przechodzi do lamusa. Nawet w propozycji KE, która uchodzi za hojną, opiewa ona na sumę 336 mld euro, czyli o 18 mld mniej niż w poprzedniej perspektywie.
Płatnicy netto albo – jak kto woli – skąpcy nie zamierzają dłużej finansować modernizacji krajów takich jak Polska. Jeśli już się zgodzą na jakieś ustępstwa, przypilnują, aby pieniądze unijne poszły na walkę z kryzysem w starej Europie. Jedna z osób zorientowana w rozmowach o budżecie 2014 – 2020 przekonuje, że uratowano wszystko, co było do uratowania. Po 2020 r. skąpcy mają być jeszcze bardziej skąpi.
