W poniedziałek eksploatująca japońską elektrownię atomową Fukushima spółka TEPCO poinformowała, że w pięciu miejscach na terenie uszkodzonej elektrowni znaleziono w glebie pluton. Według niej, pluton wykryto w próbkach pobranych tydzień wcześniej, a jego stężenie nie jest szkodliwe dla zdrowia.
W zeszłym tygodniu Komisja Europejska zarządziła w UE wzmocnienie kontroli żywności i pasz z regionów Japonii, które mogły być narażone na napromieniowanie w związku z awariami elektrowni Fukushima. W wydanym w czwartek rozporządzeniu KE poleciła krajom UE kontrole pod kątem obecności cezu oraz jodu, określając ich maksymalne dopuszczalne stężenia, ale nie plutonu.
"W zeszłym tygodniu nie było stwierdzonego skażenia gleby plutonem, które mogłoby wpłynąć na produkty rolne, tylko zwiększony poziom cezu i jodu w chmurze nad elektrownią. Skażony został szpinak, którego UE nie sprowadza" - powiedział w środę rzecznik KE ds. zdrowia Frederic Vincent. Dodał, że trzeba co najmniej 3 tygodni, by żywność wysłana z Japonii dotarła do UE, a więc jest czas na reakcję i ewentualne rozszerzenie listy kontrolowanych pierwiastków.
Spis pierwiastków, pod kątem których sprawdzana jest żywność z Japonii, ma być rewidowany co najmniej raz na miesiąc, ale eksperci KE na co dzień monitorują sytuację. W razie potrzeby "będziemy uwzględniali ewentualne skażenie żywności plutonem" - zapewnił Vincent.
"Nie ma w UE japońskich produktów zawierających pluton i zapewne nie ma ich w Japonii" - uspokajał rzecznik.
"W rozporządzeniu ws. bezpieczeństwa żywności przyjęto normy (dotyczące stężenia radioaktywnych pierwiastków) z unijnego rozporządzenia przyjętego w 1987 r. po katastrofie w Czarnobylu. Jeśli państwo członkowskie odkryje zwiększony poziom stężenia tych pierwiastków (cezu i jodu), powyżej poziomów granicznych, musi powiadomić inne kraje UE, by wycofać żywność z rynku" - podkreślił Vincent. Dodał, że UE sprowadza niewiele produktów rolno-spożywczych z Japonii.
Na podstawie czwartkowego rozporządzenia państwa UE mają sprawdzać 20 proc. żywności sprowadzanej do UE z czterech prefektur wokół elektrowni Fukushima oraz 10 proc. z 12 dalej położonych. "Poprosiliśmy Japończyków o sprawdzanie żywności u siebie, w przypadku żywności z tych czterech prefektur, gdzie doszło do skażenia, chodzi o 100-procentową kontrolę. Produkty takie mają trafiać do UE z zaświadczeniem. Wysłaliśmy informację do sieci urzędów celnych UE, by celnicy dokonywali kontroli" - wyjaśnił.
Pluton zawierają pręty paliwowe reaktora nr 3, jednego z sześciu w elektrowni Fukushima I, połózonej 240 km od Tokio. W następstwie połączonego z tsunami silnego trzęsienia ziemi 11 marca w siłowni doszło do awarii systemów chłodzenia i uszkodzenia czterech bloków reaktorowych, co spowodowało emisję substancji promieniotwórczych do otoczenia.